17 stycznia jest 17. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 348 (w latach przestępnych 349) dni.

Święta

• imieniny : Alba , Antoni , Jan , Julian , Merul , Przemił , Rosław , Rosława , Rościsław , Rozalinda , Sulpicja , Sulpicjusz , Teodor
• Demokratyczna Republika Konga – Dzień Patrice'a Lumumby
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2],
  • Dzień Judaizmu (w Kościele katolickim w Polsce )
  • św. Antoni (opat)

Wydarzenia w Polsce

• 1626 – wojna polsko-szwedzka : Szwedzi odnieśli w bitwie pod Walmojzą pierwsze w dziejach zwycięstwo nad wojskami Rzeczypospolitej.
• 1649 – w katedrze wawelskiej miała miejsce koronacja Jana Kazimierza .
• 1734 – August III Sas i Maria Józefa zostali koronowani w katedrze wawelskiej.
• 1784 – Kraków : w dzielnicy Wesoła , rozpoczęły się udane eksperymenty ze wzlotem balonu . Inicjatorami byli krakowscy uczeni: Jan Śniadecki , Jan Jaśkiewicz , Franciszek Scheidt i Jan Szaster. Balon wzniósł się na wysokość około 4 700 m i utrzymywał się w powietrzu przez 33 minuty.
• 1831 – Józef Chłopicki zrezygnował z funkcji dyktatora powstania listopadowego .
• 1874 – 13 unitów zostało zastrzelonych przez żołnierzy rosyjskich w Drelowie na Podlasiu .
• 1920 – Polska rozpoczęła przejmowanie Pomorza Gdańskiego przyznanego traktatem wersalskim .
• 1945 – II wojna światowa :
  • oddziały 1 Armii Pancernej Gwardii wkroczyły do Zgierza .
  • oddziały 1 Frontu Białoruskiego , w tym 1 Armia WP , wkroczyły do ruin Warszawy , Jasła oraz Gorlic .
  • około północy (17/ 18 I 1945) załoga policyjnego więzienia hitlerowskiego na Radogoszczu w Łodzi rozpoczęła masakrę więźniów zakończoną jego podpaleniem.
  • rozwiązano Szare Szeregi .
  • z KL Auschwitz-Birkenau wyruszył marsz śmierci .
• 1947 – rozwiązano Krajową Radę Narodową .
• 1957 – premiera filmu Człowiek na torze .
• 1966 – premiera filmu Potem nastąpi cisza .
• 1969 – premiera filmu Kierunek Berlin
• 1970 – premiera filmu Jarzębina czerwona .
• 1974 – powstało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami .
• 1975 – utworzono przedsiębiorstwa Elektrownia Bełchatów i Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów .
• 1985 – odsłonięto Pomnik Kościuszkowców w Warszawie .
• 1993 – w Jeleniej Górze zmierzono najwyższą w Polsce temperaturę w styczniu (+17,0 °C).
• 2010 – prezydent Łodzi Jerzy Kropiwnicki został odwołany w wyniku referendum.

Wydarzenia na świecie

Sala obrad Rady Bezpieczeństwa ONZ

•   395 – nastąpił podział cesarstwa rzymskiego między synów Teodozjusz I Wielkia na część wschodnią ( Arkadiusz ) i zachodnią ( Honoriusz ).
• 1377 – papież Grzegorz XI powrócił do Rzymu , kończąc tym samym trwającą od 1309 roku tzw. niewolę awiniońską .
• 1562 – wydano Edykt z Saint Germain uznający hugenotów we Francji .
• 1601 – książę Sabaudii Karol Emanuel i król Francji Henryk IV podpisali traktat z Lyonu , kończący spór o markizat Saluzzo .
• 1605 – ukazała się powieść Don Kichot z La Manchy Miguela de Cervantesa .
• 1640 – wojna holendersko-portugalska o Brazylię : flota holenderska odniosła zwycięstwo w bitwie u wybrzeży wyspy Itamaraca.
• 1656 – Brandenburgia i Szwecja podpisały rozejm w Królewcu .
• 1746 – II powstanie jakobickie : zwycięstwo jakobitów nad armią angielską pod Falkirk .
• 1773 – HMS Resolution pod dowództwem Jamesa Cooka po raz pierwszy przepłynął przez południowe koło podbiegunowe .
• 1786 – została odkryta kometa Enckego .
• 1819 – Simón Bolívar proklamował Republikę Kolumbii .
• 1878 – wojna rosyjsko-turecka : armia rosyjska odniosła decydujące zwycięstwo w bitwie pod Płowdiwem .
• 1885 – brytyjskie wojska interwencyjne w Sudanie pokonały mahdystów w bitwie pod Abu-Klea .
• 1893 – ostatnia królowa Hawajów Lili'uokalani zrzekła się tronu.
• 1899 – wyspa Wake stała się terytorium zależnym Stanów Zjednoczonych .
• 1904 – premiera "Wiśniowego sadu" Antoniego Czechowa .
• 1917 – USA za 25 mln dolarów zakupiły od Danii Wyspy Dziewicze .
• 1919 – wojna estońsko-bolszewicka : wojska estońskie zdobyły Narwę .
• 1933 – Filipiny uzyskały niezależność.
• 1934 – Ferdinand Porsche zaprezentował rządowi niemieckiemu projekt Garbusa , inaugurując historię marki Volkswagen .
• 1941 – flota francuska pokonała tajlandzką w bitwie pod Ko Chang .
• 1945 – Budapeszt : szwedzki dyplomata Raoul Wallenberg został aresztowany przez NKWD .
• 1946 – w Londynie po raz pierwszy zebrała się Rada Bezpieczeństwa ONZ .
• 1955 – pierwszy okręt podwodny o napędzie atomowym USS Nautilus wypłynął w pierwszy rejs.
• 1966 – nad hiszpańską wioską Palomares doszło do zderzenia dwóch amerykańskich samolotów wojskowych. W wyniku kolizji z bombowca B-52 wypadły 4 nieuzbrojone bomby wodorowe .
• 1969 – ukazał się album Yellow Submarine grupy The Beatles .
• 1977 – w stanie Utah został stracony morderca Gary Gilmore . Była to pierwsza egzekucja po przywróceniu kary śmierci w USA .
• 1979 – premiera filmu Nosferatu wampir .
• 1983 – Nigeria wydaliła ponad 2 miliony nielegalnych imigrantów, głównie z Ghany .
• 1988 – Rzym : Jan Paweł II jako pierwszy papież wystąpił na konferencji prasowej.
• 1991 – Harald V został królem Norwegii .
• 1991 – prezydent Stanów Zjednoczonych ogłosił rozpoczęcie operacji Pustynna Burza .
• 1994 – 72 osoby zginęły, a 8700 zostało rannych w trzęsieniu ziemi w Northridge (zespół miejski Los Angeles ).
• 1995 – silne trzęsienie ziemi nawiedziło Kobe w Japonii .
• 1996 – Republika Czeska złożyła wniosek o przyjęcie do Unii Europejskiej .
• 2001 – premiera filmu Plotka .
• 2002 – 15% powierzchni miasta Goma zostało zalane lawą w wyniku erupcji wulkanu Nyiragongo w Demokratycznej Republice Konga . Zginęło 147 osób, pół miliona straciło dach nad głową.
• 2007 – wskazówki na symbolicznym Zegarze Zagłady na Uniwersytecie w Chicago zostały przesunięte z 11:53 na 11:55.
• 2010 – początek kilkudniowych zamieszek w nigeryjskim mieście Jos , w wyniku których zginęło ponad 600 osób.

Urodzili się

• 1429 / 1433 – Antonio del Pollaiolo , florencki rzeźbiarz, złotnik, malarz (zm. 1498 )
• 1463 – Fryderyk Mądry , elektor Saksonii (zm. 1525 )
• 1504 – Pius V , święty , papież (zm. 1572 )
• 1560 – Gaspard Bauhin , szwajcarski lekarz, anatom, botanik (zm. 1624 )
• 1600 – Pedro Calderón de la Barca , hiszpański pisarz (zm. 1681 )
• 1706 – Benjamin Franklin , amerykański polityk, współautor Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych , uczony, wynalazca piorunochronu (zm. 1790 )
• 1732 – Stanisław August Poniatowski , król Polski (zm. 1798 )
• 1773 – (lub 18 stycznia ) Józef Sułkowski , polski oficer , brygadier, adiutant Napoleona Bonaparte (zm. 1798 )
• 1814 – Ludwik Mierosławski , polski działacz polityczny, pisarz, historyk (zm. 1878 )
• 1815 – Łucja Yi Zhenmei , chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1862 )
• 1820 – Anne Brontë , brytyjska pisarka (zm. 1849 )
• 1835 – Antoni Baranowski , litewski poeta, duchowny katolicki, biskup sejneński (zm. 1902 )
• 1840 – Stefan Bobrowski , polski działacz niepodległościowy, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1863 )
• 1842 – Józef Sebastian Pelczar , święty, polski duchowny katolicki, biskup przemyski (zm. 1924 )
• 1843 – Aleksander Kraushar , polski adwokat, historyk, publicysta (zm. 1931 )
• 1847 – Nikołaj Żukowski , rosyjski naukowiec, twórca współczesnej aerodynamiki i hydrodynamiki, pionier lotnictwa (zm. 1921 )
• 1854 – Jan Ludwik Popławski , polski polityk, publicysta (zm. 1908 )
• 1860 – Douglas Hyde , irlandzki polityk, prezydent Irlandii (zm. 1949 )
• 1863
  • David Lloyd George , brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (zm. 1945 )
  • Konstantin Stanisławski , rosyjski reżyser teatralny, aktor, teoretyk teatru (zm. 1938 )
• 1867 – Carl Laemmle , niemiecki producent filmowy (zm. 1939 )
• 1869 – Emil Plage , polski przemysłowiec (zm. 1909 )
• 1879 – Kazimierz Sichulski , malarz, rysownik i grafik (zm. 1942 )
• 1880 – Mack Sennett , kanadyjski reżyser filmowy (zm. 1960 )
• 1881 – Antoni Łomnicki , polski matematyk, profesor profesor Politechniki Lwowskiej (zm. 1941 )
• 1882 – Noah Beery, amerykański aktor (zm. 1946 )
• 1883 – Zdzisław Ludkiewicz , polski ekonomista, rektor SGGW , minister reform rolnych (zm. 1942 )
• 1886 – Juliusz Poniatowski , polski ekonomista, polityk, minister rolnictwa (zm. 1975 )
• 1898 – Karol Maria Splett , polski duchowny katolicki, biskup gdański (zm. 1964 )
• 1899
  • Al Capone , amerykański gangster (zm. 1947 )
  • Nevil Shute , brytyjski pisarz (zm. 1960 )
• 1902 – Leonid Trauberg, rosyjski reżyser filmowy (zm. 1990 )
• 1905 – Zizi Halama , polska tancerka (zm. 1975 )
• 1909 – Tadeusz Mikulski , polski historyk literatury, eseista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1958 )
• 1911
  • George Stigler , amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla (zm. 1991 )
  • Jerzy Sztachelski , polski polityk, minister zdrowia i opieki społecznej (zm. 1975 )
• 1912 – Aleksander Sewruk , polski aktor (zm. 1974 )
• 1916 – Włodzimierz Patuszyński, polski autor tekstów piosenek (zm. 1983 )
• 1918 – Helena Marusarzówna , polska narciarka, kurierka tatrzańska (zm. 1941 )
• 1921
  • Wacław Biliński , polski pisarz (zm. 1999 )
  • Jan Gerhard , polski pisarz, publicysta (zm. 1971 )
• 1922
  • Luis Echeverría Álvarez , meksykański polityk, prezydent Meksyku
  • Betty White , amerykańska aktorka
• 1924 – Włodzimierz Haupe, polski reżyser filmowy
• 1925
  • Walter Arendt , niemiecki polityk (zm. 2005 )
  • Kazimierz Kluz , polski duchowny katolicki, biskup gdański (zm. 1982 )
• 1926 – Moira Shearer, szkocka aktorka, tancerka (zm. 2006 )
• 1927 – Eartha Kitt , amerykańska aktorka, piosenkarka (zm. 2008 )
• 1928
  • Jean Barraqué, francuski kompozytor (zm. 1973 )
  • Zofia Dybowska-Aleksandrowicz , polska reżyser dubbingu, historyk sztuki (zm. 1989 )
• 1929 – Antonio Ignacio Velasco García , wenezuelski duchowny katolicki, kardynał (zm. 2003 )
• 1930 – Jaroslava Moserová , czeska działaczka polityczna, lekarka, tłumaczka (zm. 2006 )
• 1931 – James Earl Jones , amerykański aktor
• 1932 – Jaroslav Dudek, czeski reżyser filmowy (zm. 2000 )
• 1933
  • Dalida , francuska piosenkarka (zm. 1987 )
  • Ray Dolby, amerykański elektronic, wynalazca
• 1934
  • Donald Cammell, szkocki reżyser filmowy (zm. 1996 )
  • Lidia Korsakówna , polska aktorka
  • Jerzy Turek , polski aktor (zm. 2010 )
• 1939 – Christodoulos I , grecki duchowny prawosławny , arcybiskup Aten , zwierzchnik greckiego kościoła prawosławnego (zm. 2008 )
• 1940
  • Kipchoge Keino , kenijski lekkoatleta
  • Kazimierz Zbigniew Łoński , polski twórca ekslibrisów, linorytów
  • Tabaré Vazquez , urugwajski polityk, prezydent Urugwaju
• 1941 – Jani Riza , albański aktor (zm. 1988 )
• 1942
  • Muhammad Ali , amerykański bokser, mistrz świata
  • Karel Van Miert , belgijski polityk, komisarz UE ds. konkurencji oraz transportu i środowiska (zm. 2009 )
  • Nancy Parsons, amerykańska aktorka (zm. 2001 )
• 1943 – René Préval , haitański polityk, prezydent Haiti
• 1944
  • Jan Guillou , szwedzki pisarz, dziennikarz
  • Françoise Hardy, francuska piosenkarka, aktorka
• 1947 – Józef Baran , polski poeta
• 1948
  • Roman Lasocki, polski skrzypek, pedagog
  • Davíð Oddsson , islandzki polityk, premier Islandii
  • Mick Taylor , brytyjski gitarzysta zespołu The Rolling Stones
• 1949 – Andy Kaufman , amerykański komik (zm. 1984 )
• 1952 – Sławomir Kulpowicz , polski pianista jazzowy (zm. 2008 )
• 1954 – Bascha Mika , niemiecka dziennikarka
• 1956 – Paul Young , angielski muzyk
• 1957 – John Crawford, amerykański muzyk zespołu Berlin
• 1962 – Jim Carrey , kanadyjski aktor
• 1963 – Kai Hansen , niemiecki gitarzysta i wokalista zespołu Helloween
• 1964
  • Michelle Obama , amerykańska prawnik, Pierwsza Dama
  • Andy Rourke, brytyjski basista zespołu The Smiths
• 1969
  • Paweł Burczyk , polski aktor
  • Tiësto , holenderski DJ
  • Lukas Moodysson , szwedzki reżyser filmowy
• 1971 – Richard Burns , angielski kierowca rajdowy, mistrz świata (zm. 2005 )
• 1975 – Michał Witkowski , polski pisarz i dziennikarz
• 1978
  • Carolina Ardohain , argentyńska modelka i gwiazda telewizji
  • Petra Mandula , węgierska tenisistka
  • Meilen Tu , amerykańska tenisistka pochodzenia tajwańskiego
• 1980 – Dawid Jung , polski poeta, edytor, krytyk literacki
• 1980 – Zooey Deschanel , amerykańska aktorka, piosenkarka
• 1982 – Maria Kondratiewa , rosyjska tenisistka
• 1983
  • Yelle , francuska piosenkarka.
  • Álvaro Arbeloa , hiszpański piłkarz
• 1990 – Kamil Wereszczyński, polski piłkarz (zm. 2009 )

Zmarli

•   395 – Teodozjusz I Wielki , cesarz rzymski (ur. ok. 346 )
• 1369 – Piotr I , król Cypru i Armenii Cylicyjskiej (ur. 1328 )
• 1468 – Skanderbeg , albański przywódca, powstaniec, bohater narodowy (ur. 1405 )
• 1598 – Fiodor I , car Rosji (ur. 1557 )
• 1650 – Tomasz Dolabella , włoski malarz tworzący w Polsce (ur. ok. 1570 )
• 1716 – Maria Kazimiera d'Arquien (Marysieńka), królowa Polski , żona Jana III Sobieskiego (ur. 1641 )
• 1751 – Tomaso Albinoni , włoski kompozytor (ur. 1671 )
• 1769 – Józef Gogolewski , regimentarz w Konfederacji barskiej (ur. ok. 1745 )
• 1890 – Władysław Taczanowski , polski ornitolog, zoolog (ur. 1819 )
• 1893 – Rutherford Hayes , amerykański polityk, prezydent USA (ur. 1822 )
• 1903 – Ignaz Wechselmann , węgierski architekt , filantrop (ur. 1828 )
• 1909 – Adam Krasiński , hrabia, polski poeta, działacz oświatowy (ur. 1870 )
• 1910 – Friedrich Kohlrausch, niemiecki fizyk (ur. 1840 )
• 1914 – Ludwik Maria Staff , polski pisarz (ur. 1890 )
• 1933 – Louis Comfort Tiffany , amerykański malarz, twórca lamp witrażowych (ur. 1848 )
• 1937 – Ryszard Bolesławski , amerykański reżyser pochodzenia polskiego (ur. 1889 )
• 1938 – Andrzej Kędzior , polski polityk, minister (ur. 1851 )
• 1941 – Stanisława Wysocka , polska aktorka, reżyserka teatralna (ur. 1877 )
• 1942 – Walter von Reichenau , hitlerowski feldmarszałek (ur. 1884 )
• 1954 – Witold Chodźko , polski lekarz psychiatra, polityk, minister (ur. 1875 )
• 1961 – Patrice Lumumba , kongijski polityk, premier Demokratycznej Republiki Konga (ur. 1925 )
• 1967
  • Evelyn Nesbit , amerykańska aktorka (ur. 1884 )
  • Michał Sokolnicki , polski historyk, polityk, dyplomata (ur. 1880 )
• 1969 – Grażyna Bacewicz , polska kompozytorka, skrzypaczka (ur. 1909 )
• 1973 – Franciszek Bielak , polski historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1892 )
• 1974 – Bohdan Hamera, polski pisarz, dziennikarz (ur. 1911 )
• 1975 – Tadeusz Seweryn , polski etnograf, malarz, grafik, muzeolog i badacz sztuki ludowej (ur. 1894 )
• 1976
  • Jan Dąb-Kocioł , polski ekonomista, polityk, minister (ur. 1898 )
  • Adam Pawlikowski , polski dziennikarz, krytyk filmowy, aktor, muzykolog (ur. 1925 )
• 1978 – Juliusz Bieniek , polski duchowny katolicki, biskup katowicki (ur. 1895 )
• 1982 – Warłam Szałamow , rosyjski pisarz (ur. 1907 )
• 1984 – Ignacy Posadzy , sługa Boży , polski ksiądz, działacz religijny (ur. 1898 )
• 1985 – Ludwik Bazylow , polski historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1915 )
• 1987
  • Aram Avakian, amerykański reżyser filmowy (ur. 1926 )
  • Hugo Fregonese, argentyński reżyser filmowy (ur. 1908 )
• 1991
  • Giacomo Manzù , włoski rzeźbiarz (ur. 1908 )
  • Olaf V , król Norwegii (ur. 1903 )
• 1993 – Barbara Buczek, polska kompozytorka, pianistka, pedagog (ur. 1940 )
• 1994 – György Cziffra , węgierski pianista (ur. 1921 )
• 1996 – Aleksander Fogiel , polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1910 )
• 2001
  • Gregory Corso , amerykański poeta (ur. 1930 )
  • Sergej Kraigher , słoweński, jugosłowiański polityk, prezydent SFRJ (ur. 1914 )
• 2002
  • Camilo José Cela , hiszpański pisarz (ur. 1916 )
  • Wojciech Skowroński , polski piosenkarz (ur. 1941 )
  • Stanisław Zybała , polski ekonomista, działacz społeczny (ur. 1924 )
• 2003
  • Richard Crenna , amerykański aktor (ur. 1926 )
  • Edward Samsel , polski duchowny katolicki, biskup ełcki (ur. 1940 )
• 2004 – Czesław Niemen , polski muzyk, piosenkarz (ur. 1939 )
• 2005
  • Virginia Mayo , amerykańska aktorka (ur. 1920 )
  • José Bezerra da Silva , brazylijski muzyk, przedstawiciel samby (ur. 1927 )
  • Zhao Ziyang , chiński polityk, sekretarz generalny Komunistycznej Partii Chin (ur. 1919 )
• 2007
  • Art Buchwald , amerykański satyryk (ur. 1925 )
  • Jewhen Kusznariow , ukraiński ekonomista, polityk (ur. 1951 )
  • Maria Sten , polska reportażystka, tłumaczka (ur. 1917 )
• 2008
  • Bobby Fischer , amerykański szachista, arcymistrz , mistrz świata (ur. 1943 )
  • Julian Jabczyński , polski aktor (ur. 1923 )
  • Elżbieta Kawenoki-Minc , polski lekarz, reumatolog (ur. 1910 )
  • Jinzo Toriumi , japoński scenarzysta (ur. 1929 )
• 2009
  • Susanna Foster , amerykańska aktorka (ur. 1924 )
  • Edhi Handoko , indonezyjski szachista, arcymistrz (ur. 1960 )
  • Romuald Łoś , polski żużlowiec, trener żużlowy (ur. 1950 )
  • Ołeksandr Moroz , ukraiński szachista, arcymistrz (ur. 1961 )
  • Krystyna Zbijewska , polska dziennikarka, publicystka kulturalna (ur. 1920 )
• 2010
  • Jyoti Basu , indyjski polityk (ur. 1914 )
  • Michalis Papakonstantinou , grecki polityk, minister spraw zagranicznych (ur. 1919 )
  • Erich Segal , amerykański pisarz (ur. 1937 )

Przypisy