12 stycznia jest 12. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 353 (w latach przestępnych 354) dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Aelred , Antoni , Arkadia , Arkadiusz , Arkady , Benedykt , Bernard , Bonet , Bonita , Bonitus , Cezaria , Czasława , Czesława , Ernest , Eutropiusz , Greta , Jan , Małgorzata , Stomir , Tacjana , Tatiana , Tygriusz , Wiktorian i Wiktoriana .
• Tanzania – Uroczystość Upamiętnienia Rewolucji Zanzibaru
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2],
  • św. Arkadiusz z Mauretanii
  • św. Benedykt Biscop
  • św. Bernard z Corleone
  • św.Elfred z Rievaulx
  • św. Jan († 494 , biskup Rawenny )
  • św. Małgorzata Bourgeoys († 1700 , Francuzka , założycielka Zgromadzenia Sióstr Naszej Pani, kanonizowana przez Jana Pawła II 31 października 1982 )^[3]
  • św. Marcin z Leon^[4] ( prezbiter )
  • św. Tatiana (wspomnienie w Cerkwi prawosławnej 25 stycznia )
  • św.Tygriusz i św. Eutropiusz

Wydarzenia w Polsce

• 1578 – odbyła się premiera Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego .
• 1806 – w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła matka Aleksandra Fredry .
• 1832 – z rozkazu Mikołaja I Order Virtuti Militari został zdegradowany do rangi odznaki .
• 1915 – utworzono Legion Puławski , polski oddział w armii rosyjskiej.
• 1919 – wybuchła wojna polsko-bolszewicka .
• 1926 – utworzono Stronnictwo Chłopskie .
• 1940 – żandarmeria niemiecka rozstrzelała 440 pacjentów szpitala psychiatrycznego w Chełmie ( Akcja T4 ).
• 1944 –we wsi Kłodne hitlerowcy zamordowali 28 zakładników w odwecie za wysadzenie pociągu na trasie linii kolejowej Nowy Sącz – Chabówka.
• 1950 – w Białymstoku zanotowano rekordową w tym mieście temperaturę -38,4 °C.
• 1953 – prymas Stefan Wyszyński został nominowany na kardynała .
• 1959 – premiera filmu Zamach .
• 1975 – rozpoczął działalność Teatr Płocki .
• 1985 – rozpoczęła emisję Telewizja Lublin .
• 1989 – odbyło się pierwsze posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ Solidarność Lechu Wałęsie .
• 1991 – Sejm powołał rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego .
• 2003 – odbył się 11. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy .

Wydarzenia na świecie

Zderzenie sondy Deep Impact i po komety Tempel 1 – 2005

•     29 p.n.e. – nastał Pokój Rzymski ( Pax Romana ).
• 1673 – w Amsterdamie użyto po raz pierwszy wężów strażackich do gaszenia pożaru.
• 1871 – wojna francusko-pruska : zwycięstwo armii pruskiej w bitwie pod Le Mans .
• 1872 – Jan IV został cesarzem Etiopii .
• 1888 – zawieja śnieżna nawiedziła amerykańskie stany Minnesota , Nebraska i obie Dakoty, zabijając ok. 500 osób.
• 1895 – powstała brytyjska organizacja National Trust , zajmująca się ochroną zabytków i przyrody.
• 1910 – pojawiła się Wielka Kometa Styczniowa .
• 1932 – Hattie Caraway z Arkansas jako pierwsza kobieta zwyciężyła w wyborach do Senatu USA .
• 1943 – rozpoczęła się operacja wojsk radzieckich w celu przerwania niemieckiej blokady Leningradu .
• 1945 – rozpoczęła się ofensywa styczniowa wojsk radzieckich na froncie o długości 1200 km.
• 1955 – rozpoczęto budowę kosmodromu Bajkonur .
• 1964 – na Zanzibarze wybuchła rewolucja, w wyniku której obalono sułtana i ustanowiono Republikę Zanzibaru i Pemby.
• 1969 – ukazał się debiutancki album grupy Led Zeppelin ( Led Zeppelin (I) ).
• 1970 – zakończyła się wojna w Biafrze . Wojska Biafry zostały pokonane, a jej terytorium włączone do Nigerii .
• 1976 – Rada Bezpieczeństwa ONZ po raz pierwszy zezwoliła na uczestnictwo przedstawiciela OWP w jej obradach, bez prawa głosowania.
• 1981 – stacja ABC rozpoczęła emisję serialu Dynastia .
• 1983 – premiera filmu Danton .
• 1987 – w La Brévine w górach Jura zanotowano najniższą temperaturę w historii pomiarów w Szwajcarii .
• 1991 – Kongres USA upoważnił prezydenta George H. Busha do podjęcia wszystkich niezbędnych kroków w celu likwidacji irackiej okupacji Kuwejtu .
• 1992 – rząd Algierii anulował drugą turę wyborów parlamentarnych po zdecydowanym zwycięstwie w pierwszej turze fundamentalistycznego Islamskiego Frontu Ocalenia .
• 1998 – 19 europejskich krajów podpisało protokół dodatkowy do Konwencji o Prawach Człowieka i Biomedycynie , zakazujący klonowania ludzi.
• 2005 – została wystrzelona sonda Deep Impact , w celu przeprowadzenia badań naukowych komety Tempel 1 .
• 2006 – 362 pielgrzymów zostało zadeptanych, a 250 rannych po wybuchu paniki w meczecie w Mekce , podczas obrzędu ukamienowania szatana.
• 2006 – niedoszły zabójca Jana Pawła II Mehmet Ali Ağca opuścił tureckie więzienie, jednak 20 stycznia 2006 Najwyższy Sąd Turecki orzekł, że czas spędzony we włoskim więzieniu nie może być odjęty od wyroku sądu tureckiego – Ağca wrócił do więzienia.
• 2010 – Haiti : trzęsienie ziemi o sile 7 stopni w skali Richtera zniszczyło stolicę kraju – Port-au-Prince .

Urodzili się

• 1562 – Karol Emanuel I Wielki , książę Sabaudii (zm. 1630 )
• 1628 – Charles Perrault , francuski bajkopisarz (zm. 1703 )
• 1729 – Edmund Burke , brytyjski polityk, filozof, twórca konserwatyzmu (zm. 1797 )
• 1746 – Johann Heinrich Pestalozzi , szwajcarski pedagog, pisarz (zm. 1827 )
• 1751 – Ferdynand I , król Obojga Sycylii (zm. 1825 )
• 1812 – Peter Christen Asbjørnsen , norweski pisarz, folklorysta, przyrodnik (zm. 1885 )
• 1812 – Herkules Dembowski , włoski astronom pochodzenia polskiego (zm. 1881 )
• 1822 – Etienne Lenoir , francuski wynalazca (zm. 1900 )
• 1826 – Antoni Franciszek Sotkiewicz , polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (zm. 1901 )
• 1852 – Joseph Joffre , marszałek Francji (zm. 1931 )
• 1856 – John Singer Sargent , amerykański malarz (zm. 1925 )
• 1861 – James Mark Baldwin , amerykański filozof, psycholog (zm. 1934 )
• 1874 – Marta Wiecka , błogosławiona katolicka ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (zm. 1904 )
• 1876 – Jack London , amerykański pisarz (zm. 1916 )
• 1876 – Ermanno Wolf-Ferrari , włoski kompozytor (zm. 1948 )
• 1878 – Ferenc Molnár , węgierski pisarz (zm. 1952 )
• 1880 – Arkadiusz Lisiecki , polski duchowny katolicki, biskup katowicki (zm. 1930 )
• 1885 – Feliks Gwiżdż , polski dziennikarz, pisarz, poeta, tłumacz (zm. 1952 )
• 1893 – Hermann Göring , niemiecki polityk, działacz nazistowski , feldmarszałek , minister lotnictwa III Rzeszy (zm. 1946 )
• 1893 – Alfred Rosenberg , niemiecki polityk, nazistowski ideolog, szef Urzędu ds. okupowanych ziem na Wschodzie (zm. 1946 )
• 1896 – Joaquín Maurín , hiszpański polityk (zm. 1973 )
• 1899 – Arkadiusz Bożek , polski działacz ruchu ludowego, związany ze Śląskiem (zm. 1954 )
• 1899 – Paul Hermann Müller , szwajcarski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1965 )
• 1902 – Saud ibn Abd al-Aziz al Saud , król Arabii Saudyjskiej (zm. 1969 )
• 1903 – Igor Kurczatow , radziecki fizyk (zm. 1960 )
• 1904 – Józef Ciszewski , polski piłkarz, reprezentant Polski (zm. 1987 )
• 1906 – Emmanuel Levinas , francuski filozof (zm. 1995 )
• 1907 – Siergiej Korolow , radziecki inżynier, konstruktor rakiet (zm. 1966 )
• 1908 – Jean Delannoy , francuski reżyser filmowy (zm. 2008 )
• 1909 – Tadeusz Ruebenbauer , polski genetyk, hodowca roślin (zm. 1991 )
• 1910 – Jan Górecki , polski generał, polityk, kierownik resortu kontroli państwowej (zm. 2003 )
• 1910 – Luise Rainer , niemiecka aktorka
• 1913 – Willi Birkelbach , niemiecki polityk (zm. 2008 )
• 1915 – Luis Aníbal Rodriguez Pardo , boliwijski duchowny (zm. 2004 )
• 1916 – Pieter Willem Botha , południowoafrykański polityk, premier i prezydent RPA (zm. 2006 )
• 1916 – Artur Hutnikiewicz , polski historyk literatury (zm. 2005 )
• 1917 – Jimmy Skinner , kanadyjski trener hokeja (zm. 2007 )
• 1918 – Maharishi Yogi , indyjski guru (zm. 2008 )
• 1919 – Jan Józef Szczepański , polski pisarz (zm. 2003 )
• 1920 – Jerzy Zubrzycki , australijski socjolog, polskiego pochodzenia (zm. 2009 )
• 1921 – Tadeusz Wybult , polski scenograf filmowy (zm. 2004 )
• 1922 – Henryk Giedroyc , polski działacz emigracyjny (zm. 2010 )
• 1923 – Alice Miller , szwajcarska psycholog (zm. 2010 )
• 1924 – Mieczysław Jagielski , polski ekonomista, polityk (zm. 1997 )
• 1924 – Matti Kassila , fiński reżyser filmowy
• 1925 – Katherine MacGregor , amerykańska aktorka
• 1926 – Andrew Laszlo , amerykański operator filmowy
• 1928 – Ruth Brown , amerykańska wokalistka bluesowa i jazzowa (zm. 2006 )
• 1928 – Leokadia Krajewska , warszawska milicjantka
• 1928 – Lloyd Ruby , amerykański kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 2009 )
• 1928 – Zbigniew Schwarzer , polski wioślarz, olimpijczyk (zm. 2008 )
• 1929 – Jaakko Hintikka , fiński filozof
• 1929 – Hieronim Przybył , polski reżyser filmowy (zm. 2002 )
• 1929 – Janusz Szpotański , polski poeta, satyryk, tłumacz, szachista (zm. 2001 )
• 1932 – Stanisław Wyszyński , polski aktor
• 1933 – Liliana Cavani, włoska reżyserka filmowa
• 1934 – Jan Zbigniew Słojewski , polski krytyk literacki, felietonista
• 1936 – Émile Lahoud , libański generał, polityk, prezydent Libanu
• 1937 – Marie Dubois , francuska aktorka
• 1937 – Shirley Eaton , brytyjska aktorka
• 1937 – Marian Sawa , polski kompozytor (zm. 2005 )
• 1939 – Arkadiusz Bazak , polski aktor
• 1939 – Aaron Polliack , izraelski hematolog
• 1940 – Zbigniew Jaworski , polski polityk
• 1941 – Long John Baldry , brytyjski piosenkarz (zm. 2005 )
• 1941 – Bołotbek Szamszyjew, kirgiski reżyser filmowy
• 1942 – Michel Mayor , szwajcarski astronom
• 1943 – Tadeusz Mocarski, polski poeta
• 1944 – Joe Frazier , amerykański bokser
• 1944 – Gerard Wilk , polski tancerz, choreograf, reżyser operowy (zm. 1995 )
• 1946 – George Duke, amerykański pianista jazzowy
• 1946 – Ryszard Szurkowski , polski kolarz
• 1948 – Jacek Buchacz , polski ekonomista, polityk
• 1948 – William Nicholson, brytyjski pisarz
• 1949 – Haruki Murakami , japoński pisarz
• 1949 – Wayne Wang , amerykański reżyser filmowy pochodzenia chińskiego
• 1949 – Andrzej Zaucha , polski piosenkarz (zm. 1991 )
• 1951 – Kirstie Alley , amerykańska aktorka
• 1951 – Tevfik Baser, turecki reżyser filmowy
• 1952 – Walter Mosley, amerykański pisarz
• 1952 – Alina Pieńkowska , polska działaczka opozycyjna w PRL , senator RP (zm. 2002 )
• 1953 – Arkadiusz Rybicki , polski polityk, działacz społeczny (zm. 2010 )
• 1954 – Jacek Drela , polski trener kick-boxingu (zm. 2008 )
• 1956 – Zygmunt Jerzy Szymański , polski polityk, poseł na Sejm
• 1957 – Mieczysław Aszkiełowicz , polski polityk, poseł na Sejm RP
• 1957 – Anna Fotyga , polska polityk, minister spraw zagranicznych
• 1957 – John Lasseter , amerykański reżyser filmów animowanych
• 1959 – Ralf Möller , niemiecki kulturysta, aktor
• 1959 – Blixa Bargeld , niemiecki pisarz, aktor
• 1959 – Wieranika Czarkasawa , białoruska dziennikarka (zm. 2004 )
• 1959 – Per Gessle , szwedzki muzyk zespołu Roxette , kompozytor
• 1960 – Oliver Platt , kanadyjski aktor
• 1966 – Olivier Martinez , francuski aktor
• 1968 – Heather Mills , brytyjska modelka
• 1969 – Robert Prosinečki , chorwacki piłkarz
• 1971 – Vernon Forrest , amerykański bokser (zm. 2009 )
• 1974 – Melanie Chisholm , angielska wokalistka zespołu Spice Girls
• 1974 – Arkadiusz Onyszko , polski piłkarz, bramkarz
• 1978 – Bonaventure Kalou , piłkarz z Wybrzeża Kości Słoniowej
• 1979 – Grzegorz Rasiak , polski piłkarz, reprezentant Polski

• 1980 – Omar Barlett , amerykański koszykarz
• 1980 – Akiko Morigami , japońska tenisistka
• 1981 – Niklas Kronwall , szwedzki hokeista
• 1982 – Paul-Henri Mathieu , francuski tenisista
• 1982 – Kinga Polenz , piłkarka ręczna, reprezentantka Polski, zawodniczka klubu MKS Piotrcovia Piotrków Trybunalski
• 1983 – Pedro Luís de Orléans-Bragança e Ligne , brazylijski książę (zm. 2009 )
• 1985 – Xiao Qin , chiński gimnastyk sportowy
• 1989 – Axel Witsel , belgijski piłkarz

Zmarli

• 1392 – Jan Radlica , polski duchowny katolicki, biskup krakowski (ur. ?)
• 1401 – Henryk Sorbom , biskup warmiński (ur. ?)
• 1519 – Maksymilian I Habsburg , cesarz Świętego Cesrstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (ur. 1459 )
• 1665 – Pierre de Fermat , francuski matematyk (ur. 1601 )
• 1860 – Jan Zygmunt Skrzynecki , polski generał (ur. 1787 )
• 1875 – Tongzhi , cesarz Chin (ur. 1856 )
• 1894 – Maurycy Madurowicz , polski lekarz, położnik (ur. 1831 )
• 1909 – Hermann Minkowski , niemiecki matematyk, fizyk (ur. 1864 )
• 1924 – Wincenty Rapacki, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1840 )
• 1934 – Paweł Kochański , polski skrzypek (ur. 1887 )
• 1937 – Teofil Bromboszcz , polski duchowny katolicki, biskup katowicki (ur. 1886 )
• 1943 – Giorgio Montini , włoski adwokat, polityk, ojciec papieża Pawła VI (ur. 1860 )
• 1944 – Juliette Atkinson , amerykańska tenisistka (ur. 1873 )
• 1947 – Jonasz Cohn , niemiecki filozof, pedagog (ur. 1869 )
• 1960 – Nevil Shute , brytyjski pisarz (ur. 1899 )
• 1963 – Alina Świderska, polska pisarka, tłumaczka (ur. 1875 )
• 1971 – Władysław Kopeć , polski polityk, minister budownictwa (ur. 1916 )
• 1971 – Jerzy Zaruba , polski rysownik, karykaturzysta (ur. 1891 )
• 1975 – Kazimierz Ulatowski , polski architekt, autor projektów odbudowy zabytków Poznania i Torunia (ur. 1884 )
• 1976 – Agatha Christie , angielska pisarka (ur. 1890 )
• 1977 – Henri-Georges Clouzot , francuski reżyser filmowy (ur. 1907 )
• 1980 – Maria Hiszpańska-Neumann , polski graficzka, malarka (ur. 1917 )
• 1980 – Finn Ronne , polarnik amerykański fińskiego pochodzenia (ur. 1899 )
• 1989 – Zygmunt Hübner , polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1930 )
• 1991 – Vasco Pratolini, włoski pisarz (ur. 1913 )
• 1993 – Józef Czapski , polski malarz, eseista (ur. 1896 )
• 1994 – Samuel Bronston, amerykański producent filmowy (ur. 1908 )
• 1997 – Charles B. Huggins, kanadyjski lekarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1901 )
• 1998 – C. Elmer Anderson , amerykański polityk (ur. 1912 )
• 1999 – Kazimierz Grześkowiak , polski satyryk, piosenkarz, współtwórca kabaretu Silna Grupa pod Wezwaniem (ur. 1941 )
• 2000 – Bolesław Fac , polski pisarz (ur. 1929 )
• 2001 – Aleksander Bocheński , polski pisarz (ur. 1904 )
• 2001 – William Hewlett , amerykański przedsiębiorca, współzałożyciel firmy Hewlett-Packard (ur. 1913 )
• 2001 – Władimir Siemiczastny , radziecki polityk, przewodniczący KGB (ur. 1924 )
• 2002 – Cyrus Vance , amerykański polityk, sekretarz stanu (ur. 1917 )
• 2003 – Kinji Fukasaku , japoński reżyser filmowy (ur. 1930 )
• 2003 – Leopoldo Galtieri , argentyński polityk, prezydent Argentyny (ur. 1926 )
• 2003 – Maurice Gibb , brytyjski muzyk zespołu Bee Gees (ur. 1949 )
• 2004 – Barbara Łopieńska , polska dziennikarka, reportażystka (ur. 1949 )
• 2005 – Wojciech Gabriel , polski profesor nauk rolniczych (ur. 1919 )
• 2005 – Edward Paluch , polski trener narciarstwa alpejskiego (ur. 1937 )
• 2005 – Wojciech Pęgiel , polski działacz polityczny (ur. 1955 )
• 2005 – Amrish Puri , indyjski aktor (ur. 1932 )
• 2006 – Brendan Cauldwell, irlandzki aktor (ur. 1922 )
• 2006 – Edwin Cohen , amerykański prawnik (ur. 1914 )
• 2006 – Günther Landgraf , niemiecki fizyk (ur. 1928 )
• 2007 – Józef Barbachen , polski piłkarz, trener piłkarski (ur. 1922 )
• 2007 – Alice Coltrane , amerykańska pianistka jazzowa (ur. 1937 )
• 2007 – James Killen , australijski polityk (ur. 1925 )
• 2008 – Leszek Jezierski , polski piłkarz, reprezentant Polski (ur. 1929 )
• 2008 – Antoni Kazimierz Oppenheim , polski Doktor Honoris Causa (ur. 1915 )
• 2008 – Alexandre de Paris , francuski fryzjer – stylista o międzynarodowej sławie (ur. 1922 )
• 2008 – Stanisław Wycech , polski żołnierz, do 2008 r., najstarszy żyjący weteran I wojny światowej i Bitwy warszawskiej (ur. 1902 )
• 2009 – Claude Berri , francuski reżyser filmowy (ur. 1934 )
• 2009 – Friaça , brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii (ur. 1924 )
• 2009 – Joanna Guze , polska historyk sztuki, eseistka, tłumaczka, popularyzatorka malarstwa (ur. 1917 )
• 2009 – Henryk Majecki , polski uczony, badacz, popularyzator dziejów najnowszych regionu białostockiego (ur. 1932 )
• 2009 – Arne Næss , norweski filozof, działacz społeczny (ur. 1912 )
• 2009 – Julian Warzecha , polski duchowny katolicki, pallotyn, teolog, biblista (ur. 1944 )
• 2009 – Zbigniew Zaremba , polski aktor (ur. 1926 )
• 2010 – ofiary trzęsienia ziemi na Haiti :
  • Hédi Annabi , tunezyjski dyplomata, specjalny przedstawiciel Sekretarza Generalnego ONZ (ur. 1944 )
  • Zilda Arns , brazylijska lekarka, pediatria, aktywistka humanitarna, nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla (ur. 1934 )
  • Joseph Serge Miot , haitański duchowny katolicki, arcybiskup Port-au-Prince (ur. 1946 )
• 2010 – Daniel Bensaïd , francuski filozof i działacz polityczny, trockista (ur. 1946 )
• 2010 – Alastair Martin , amerykański tenisista (ur. 1915 )
• 2010 – Wanda Skuratowicz , białoruska katolicka działaczka społeczno-religijna, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata (ur. 1925 )

Przypisy