16 stycznia jest 16. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 349 (w latach przestępnych 350) dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Furseusz , Gonsalwy , Hilary , Honorat , Marceli , Otto , Otton , Piotr , Treweriusz , Trzebowit , Tycjan , Tycjana , Waleriusz , Włodzimierz , Włodzimir i Włodzimira
• Tajlandia – Dzień Nauczyciela
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2],
  • św. Marceli I ( papież i męczennik )
  • św. Joanna z Balneo ( dziewica )
  • św.Berard i Towarzysze (pierwsi męczennicy franciszkańscy )

Wydarzenia w Polsce

• 1593 – król Zygmunt III Waza zwołał pospolite ruszenie szlachty ze wschodnich województw w celu zdławienia kozackiego powstania hetmana Krzysztofa Kosińskiego .
• 1734 – wojna o sukcesję polską : wojska rosyjskie zajęły Toruń .
• 1919 – Ignacy Jan Paderewski mianowany prezesem Rady Ministrów i równocześnie ministrem spraw zagranicznych.
• 1945 – II wojna światowa : oddziały radzieckie wyzwoliły Częstochowę ( Wyzwolenie Częstochowy ), Radom , Radomsko , Iłżę i Szydłowiec .
• 1945 – zlikwidowano obóz w Płaszowie , ostatni więźniowie zostali wywiezieni do KL Auschwitz .
• 1959 – powstały Kampinoski i Karkonoski Park Narodowy .
• 1961 – na Wawel powróciły z Kanady skarby królewskie. Wśród nich znajdowały się wawelskie arrasy .
• 1968 – władze państwowe podjęły decyzję o zawieszeniu przedstawień Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka .
• 1980 – premiera filmu Godzina "W" .
• 1981 – odsłonięto pomnik Stefana Starzyńskiego w Warszawie .
• 1992 – Warszawa : uroczystość wymiany dokumentów ratyfikacyjnych traktatu o dobrym sąsiedztwie między Polską a Niemcami .
• 2002 – pierwsza od dziewięciu lat wizyta prezydenta Rosji w Polsce.

Wydarzenia na świecie

ORP Wodnik – uczestnik polskiego kontyngentu wojskowego w trakcie I Wojny w Zatoce Perskiej

•     27 p.n.e. – senat rzymski nadał cesarzowi Oktawianowi tytuł Augusta .
•    550 – wojska ostrogockie pod wodzą Totili wkroczyły do Rzymu .
•    929 – Abd ar-Rahman III został kalifem Kordoby .
• 1412 – ród Medyceuszy wskazany jako oficjalni bankierzy papiestwa .
• 1439 – rozpoczął się Sobór Florencki .
• 1547 – Iwan IV Groźny jako pierwszy władca rosyjski przyjął tytuł cara .
• 1556 – abdykacja cesarza Karola V ; następcami zostali Filip II Habsburg i Ferdynand I Habsburg .
• 1707 – szkocki parlament ratyfikował Akt Unii , otwierając drogę do utworzenia Wielkiej Brytanii .
• 1756 – została podpisana tajna brytyjsko-pruska konwencja westminsterska .
• 1761 – Brytyjczycy zajęli francuskie terytorium Puducherry w Indiach .
• 1809 – wojny napoleońskie : wojska francuskie pokonały Brytyjczyków w bitwie pod La Coruną .
• 1889 – Cloncurry ( Queensland ): odnotowano najwyższą temperaturę w historii Australii (53,3 °C).
• 1906 – rozpoczęła się konferencja w Algeciras , dotycząca rozwiązania kryzysu marokańskiego .
• 1909 – wyprawa kierowana przez irlandzkiego podróżnika E.H. Shackletona jako pierwsza w historii dotarła do południowego bieguna magnetycznego .
• 1917 – próba zawarcia sojuszu niemiecko-meksykańskiego w I wojnie światowej ( telegram Zimmermanna ).
• 1920 – powołano do życia Radę Ligi Narodów .
• 1920 – Stany Zjednoczone : rozpoczęła się prohibicja .
• 1925 – Helsinki : konferencja państw nadbałtyckich, na której omawiano i uzgadniano wspólną politykę wobec ZSRR .
• 1935 – w mediolańskiej La Scali odbyła się premiera opery Pietro Mascagniego – Neron .
• 1941 – została założona Litewska Akademia Nauk .
• 1944 – Francja : znacjonalizowano zakłady Renault , produkujące samochody osobowe, ciężarowe i maszyny rolnicze.
• 1945 – w wyniku alianckiego nalotu na Magdeburg zginęło 16 tys. osób.
• 1947 – Vincent Auriol został prezydentem Francji .
• 1952 – Meksyk : utworzono stan Kalifornia Dolna .
• 1957 – otwarto The Cavern Club w Liverpoolu .
• 1963 – Nicolas Grunitzky został prezydentem Togo .
• 1967 – Słowacja : utworzono Pieniński Park Narodowy .
• 1969 – Jan Palach dokonał samospalenia w proteście przeciw wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji .
• 1973 – telewizja NBC wyemitowała ostatni odcinek serialu Bonanza .
• 1979 – szach Iranu Mohammed Reza Pahlawi wyemigrował z kraju.
• 1990 – rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu w Bułgarii , trwały do 12 marca 1990.
• 1992 – miasto Meksyk : podpisano porozumienie kończące trwającą blisko 20 lat wojnę domową w Salwadorze .
• 2000 – Ricardo Lagos został prezydentem Chile .
• 2003 – NASA : w ostatnią misję wyruszył wahadłowiec Columbia .
• 2005 – urzędujący prezydent Chorwacji Stjepan Mesić wybrany na drugą kadencję.
• 2005 – w wieku 66 lat Adriana Iliescu została prawdopodobnie najstarszą matką w historii medycyny.
• 2006 – Ellen Johnson-Sirleaf została prezydentem Liberii .
• 2007 – znad Atlantyku uderzył na Europę huragan Kyrill .

Urodzili się

• 1409 – René I Andegaweński , książę Bar , Lotaryngii i Andegawenii , król Neapolu i Aragonii (zm. 1480 )
• 1477 – Johanes Schöner, niemiecki geograf
• 1630 – Guru Har Rai, siódmy sikhijski Guru
• 1724 – Ignacy Chodźko, polski pisarz, satyryk, tłumacz (zm. 1792 )
• 1749 – Vittorio Alfieri , włoski pisarz (zm. 1803 )
• 1791 – Henryk Dembiński , polski generał, uczestnik powstania listopadowego (zm. 1864 )
• 1811 – Jan Dzierżon , polski ksiądz, pszczelarz (zm. 1906 )
• 1813 – Georges Darboy , francuski duchowny katolicki, arcybiskup Paryża (zm. 1871 )
• 1826 – Romuald Traugutt , polski generał, dyktator powstania styczniowego (zm. 1864 )
• 1836 – Franciszek II , król Obojga Sycylii (zm. 1894 )
• 1838 – Franz Brentano , niemiecki psycholog, socjolog, filozof (zm. 1917 )
• 1838 – Jan Lam , polski pisarz, satyryk (zm. 1886 )
• 1853 – Antoni Danysz , polski historyk kultury (zm. 1925 )
• 1853 – André Michelin , francuski przemysłowiec, założyciel firmy Michelin (zm. 1931 )
• 1878 – Harry Carey, amerykański aktor (zm. 1947 )
• 1880 – Marceli Struszyński , polski chemik, analityk (zm. 1959 )
• 1886 – John Hamilton, amerykański aktor (zm. 1958 )
• 1890 – Karl Freund , niemiecki operator i reżyser filmowy (zm. 1969 )
• 1891 – Tadeusz Kasprzycki , polski generał, minister spraw wojskowych (zm. 1978 )
• 1896 – Maria Ossowska , polski etyk, socjolog (zm. 1974 )
• 1898 – Aniela Kozłowska , polska botanik, wirusolog (zm. 1981 )
• 1899 – Stanisław Czernik , polski pisarz (zm. 1969 )
• 1901 – Fulgencio Batista , kubański polityk, prezydent Kuby (zm. 1973 )
• 1901 – Theodore Heck , amerykański duchowny katolicki, mnich benedyktyński (zm. 2009 )
• 1906 – Diana Wynyard , brytyjska aktorka (zm. 1964 )
• 1908 – Jan Koecher , polski aktor, reżyser filmowy (zm. 1981 )
• 1908 – Ethel Merman, amerykańska aktorka, piosenkarka (zm. 1984 )
• 1909 – Jerzy Paczkowski, polski poeta, satyryk (zm. 1945 )
• 1910 – Walter Schellenberg , niemiecki nazista (zm. 1952 )
• 1910 – Henryk Strąkowski , polski duchowny katolicki, biskup lubelski (zm. 1965 )
• 1911 – Włodzimierz Lechowicz , polski polityk, minister aprowizacji i handlu (zm. 1986 )
• 1913 – Mirosław Żuławski , polski pisarz, dyplomata (zm. 1995 )
• 1918 – Marcelo González Martín , hiszpański duchowny katolicki, kardynał (zm. 2004 )
• 1918 – Stirling Silliphant, amerykański scenarzysta i producent filmowy (zm. 1996 )
• 1920 – Stefan II Gattas , egipski duchowny katolicki obrządku koptyjskiego, kardynał (zm. 2009 )
• 1921 – George Thomson , brytyjski polityk, minister w rządzie Harolda Wilsona (zm. 2008 )
• 1923 – Zofia Artymowska, polska malarka, graficzka (zm. 1999 )
• 1923 – Antonina Kawecka , polski śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 1996 )
• 1923 – Czesław Maj , polski pisarz
• 1924 – Wanda Falkowska, polska dziennikarka, felietonistka, reportażystka (zm. 1992 )
• 1924 – Katy Jurado , meksykańska aktorka (zm. 2002 )
• 1925 – Anne-Marie Carrière, francuska aktorka (zm. 2006 )
• 1925 – Janusz Szosland, polski włókiennik, twórca polskiej szkoły kinetyki tkania
• 1926 – Omkar Prasad Nayyar , indyjski kompozytor muzyki filmowej (zm. 2007 )
• 1928 – Bolesław Idziak , polski aktor
• 1928 – William Kennedy, amerykański pisarz
• 1930 – Edward Duchnowski , polski działacz społeczny (zm. 2010 )
• 1930 – Tadeusz Zawistowski , polski duchowny katolicki, biskup łomżyński
• 1931 – Johannes Rau , niemiecki polityk, prezydent Niemiec (zm. 2006 )
• 1932 – Wowo Bielicki, polski scenograf teatralny
• 1932 – Dian Fossey , amerykańska zoolog (zm. 1985 )
• 1932 – Alain Jessua, francuski reżyser filmowy
• 1932 – Henryk Wojnarowski , polski dyrygent
• 1933 – Susan Sontag , amerykańska pisarka, aktywistka praw człowieka (zm. 2004 )
• 1935 – Inger Christensen , duńska pisarka (zm. 2009 )
• 1935 – Joachim Grubich , polski organista, pedagog
• 1935 – Udo Lattek , niemiecki piłkarz, trener piłkarski
• 1937 – Francis Eugene George , amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Portland i Chicago , kardynał
• 1941 – Ewa Demarczyk , polska piosenkarka, aktorka
• 1941 – Christine Truman , brytyjska tenisistka
• 1942 – Nicole Fontaine , francuska polityk, przewodnicząca Parlamentu Europejskiego
• 1942 – Stanisław Kasperkowiak , polski kontradmirał, dowódca 8 Flotylli Obrony Wybrzeża
• 1943 – Mona Seilitz , szwedzka aktorka (zm. 2008 )
• 1944 – Andrzej Niemczyk , polski siatkarz, trener siatkówki, selekcjoner reprezentacji Polski w siatkówce kobiet
• 1944 – Marilu Tolo, włoska aktorka
• 1946 – Kabir Bedi , indyjski aktor
• 1946 – Graham Masterton , brytyjski pisarz
• 1947 – Juliet Berto, francuska aktorka (zm. 1990 )
• 1947 – Magdalen Nabb , brytyjska pisarka (zm. 2007 )
• 1948 – John Carpenter , amerykański reżyser filmowy
• 1951 – Wilfried Huismann, niemiecki reżyser filmowy
• 1953 – Wojciech Wysocki , polski aktor
• 1957 – Krzysztof Globisz , polski aktor
• 1959 – Sade Adu , brytyjska piosenkarka pochodzenia nigeryjskiego
• 1961 – Paul Raven , brytyjski muzyk rockowy, basista grup Ministry , Killing Joke , Prong i Godflesh (zm. 2007 )
• 1962 – Paul Webb , brytyjski basista zespołu Talk Talk
• 1963 – Wojciech Malajkat , polski aktor
• 1963 – James May , brytyjski dziennikarz, prezenter programu Top Gear
• 1965 – Jacek Lang , polski muzyk zespołu One Million Bulgarians
• 1968 – Olga Bończyk , polska aktorka
• 1969 – Dead (właściwie Per Yngve Ohlin ), szwedzki wokalista metalowy (zm. 1991 )
• 1969 – Roy Jones Jr. , amerykański bokser, mistrz świata
• 1971 – Sergi Bruguera , hiszpański tenisista
• 1971 – Josh Evans , amerykański aktor, reżyser filmowy, kompozytor
• 1974 – Kate Moss , angielska modelka
• 1979 – Aaliyah , amerykańska piosenkarka, aktorka (zm. 2001 )
• 1980 – Seydou Keita , malijski piłkarz, reprezentant Mali
• 1983 – Marta Marrero , hiszpańska tenisistka
• 1983 – Emanuel Pogatetz , austriacki piłkarz, reprezentant Austrii
• 1984 – Miroslav Radović , serbski piłkarz
• 1986 – Marta Domachowska , polska tenisistka
• 1987 – Piotr Żyła , polski skoczek narciarski

Zmarli

•   309 – Marceli I , święty , papież (ur. ?)
•   399 – Nintoku , cesarz Japonii (ur. 313 )
•   484 – Seinei , cesarz Japonii (ur. 444 )
• 1265 – Elżbieta wrocławska , księżna wielkopolska , żona Przemysła I (ur. 1224 / 32 )
• 1299 – Ladschin, sułtan Egiptu (ur. ?)
• 1710 – Higashiyama , cesarz Japonii (ur. 1675 )
• 1794 – Edward Gibbon , brytyjski historyk (ur. 1737 )
• 1874 – Max Schultze , niemiecki anatom, histolog (ur. 1825 )
• 1886 – Amilcare Ponchielli , włoski kompozytor (ur. 1834 )
• 1891 – Léo Delibes , francuski kompozytor (ur. 1836 )
• 1901 – Arnold Böcklin , szwajcarski malarz (ur. 1827 )
• 1912 – Georg Heym , niemiecki pisarz (ur. 1887 )
• 1919 – Antoś Petrykiewicz , polski obrońca Lwowa (ur. 1905 )
• 1934 – Helena Paderewska , polska działaczka społeczna, żona kompozytora i premiera Ignacego Jana Paderewskiego (ur. 1856 )
• 1935 – Arizona Barker , amerykańska przestępczyni (ur. 1873 )
• 1938 – Paul Enderling, twórca hymnu Wolnego Miasta Gdańsk (ur. 1880 )
• 1942 – Carole Lombard , amerykańska aktorka (ur. 1908 )
• 1943 – Wincenty Rapacki , polski aktor, śpiewak (ur. 1865 )
• 1945 – Róża Etkin-Moszkowska , polska pianistka, laureatka Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (ur. 1908 )
• 1947 – Henryk Gąsiorowski , polski fotografik i krajoznawca (ur. 1878 )
• 1953 – Artur Śliwiński , polski historyk, publicysta, polityk, członek Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego , premier Polski (ur. 1877 )
• 1957 – Arturo Toscanini , włoski dyrygent (ur. 1867 )
• 1975 – Jan Kazimierz Dorawski , polski lekarz, rentgenolog, taternik, alpinista (ur. 1899 )
• 1976 – Henryk Klejne, polski kompozytor (ur. 1919 )
• 1977 – Leif Panduro, duński pisarz (ur. 1923 )
• 1981 – Bernard Lee , angielski aktor (ur. 1908 )
• 1983 – Mieczysław Glanowski , polski polityk, minister górnictwa (ur. 1929 )
• 1984 – Józef Nowak , polski aktor (ur. 1925 )
• 1988 – Ballard Berkeley, angielski aktor (ur. 1904 )
• 1989 – Pierre Boileau, francuski pisarz (ur. 1906 )
• 1993 – Jan Gurda , polski duchowny katolicki, biskup kielecki (ur. 1920 )
• 1993 – Jón Páll Sigmarsson , islandzki sztangista, trójboista siłowy, kulturysta, zawodnik Highland Games i strongman (ur. 1960 )
• 2001 – Laurent-Désiré Kabila , kongijski polityk, prezydent Demokratycznej Republiki Konga (ur. 1939 )
• 2001 – Auberon Waugh, brytyjski pisarz (ur. 1939 )
• 2002 – Ron Taylor, amerykański aktor (ur. 1952 )
• 2003 – Henryk Czyż , polski kompozytor, dyrygent, pedagog, popularyzator muzyki, pisarz (ur. 1923 )
• 2003 – Alfred Kantor , czeski malarz (ur. 1923 )
• 2004 – Kalevi Sorsa , fiński polityk, premier Finlandii (ur. 1930 )
• 2004 – Stanisław Świerk , polski trener piłkarski (ur. 1935 )
• 2004 – Andrzej Wasiak , polski historyk (ur. 1939 )
• 2006 – Anatolij Kuklin , radziecki kosmonauta (ur. 1932 )
• 2007 – Rudolf August Oetker , niemiecki przedsiębiorca, twórca i wieloletni prezes koncernu spożywczego Dr. Oetker (ur. 1916 )
• 2007 – Jerzy Schönborn , polski krytyk filmowy, publicysta, animator kultury (ur. 1932 )
• 2007 – Yuri Stern , izraelski polityk (ur. 1949 )
• 2007 – David Vanole , amerykański piłkarz (ur. 1963 )
• 2008 – Elżbieta Góralczyk , polska aktorka (ur. 1950 )
• 2008 – Nikola Kliusev , macedoński polityk, premier Macedonii (ur. 1927 )
• 2008 – Adam Krzysztofiak , polski skoczek narciarski (ur. 1951 )
• 2008 – Pierre Lambert , francuski polityk (ur. 1920 )
• 2008 – Marcin Małecki , polski pianista jazzowy, kompozytor (ur. 1964 )
• 2008 – Zdislav Tabara , czeski hokeista, trener hokejowy (ur. 1958 )
• 2009 – Edmund Kajdasz , polski kompozytor, dyrygent chórów (ur. 1924 )
• 2009 – Andrew Wyeth, amerykański malarz (ur. 1917 )

Przypisy