23 stycznia jest 23. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 342 (w latach przestępnych 343) dni.

Święta

• imieniny : Agatangel , Akwila , Anicet , Aniceta , Bartłomiej , Bernard , Daniel , Emerencja , Filip , Henryk , Ildefons , Jan , Klemens , Konstanty , Łukasz , Maksym , Maria , Michał , Onufry , Rajmund , Rajmunda , Sewerian , Uniemir , Wincenty i Wrocsława
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1],^[2]
  • bł. Henryk Suzon ( prezbiter )
  • św. Ildefons z Toledo ( arcybiskup Toledo )
  • Męczennicy z Pratulina (w polskich diecezjach katolickich )

Wydarzenia w Polsce

Pierwsza strona drugiego Traktatu rozbiorowego

• 1793 – Rosja i Prusy dokonały II rozbioru Polski . Austria tym razem nie wzięła w rozbiorze udziału, zadowalając się perspektywą objęcia w posiadanie Bawarii .
• 1793 – Prusy dokonały zaboru Gdańska
• 1919 – wojsko czechosłowackie zajęło polską część Śląska Cieszyńskiego .
• 1920 – powrót Grudziądza do Polski po 147 latach pruskiej niewoli.
• 1927 – rozpoczął się I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina .
• 1929 – założono Muzeum Śląskie w Katowicach .
• 1936 – premiera filmu Dodek na froncie .
• 1945 – wyzwolenie KL Fünfteichen – filii obozu koncentracyjnego Groß-Rosen .
• 1945 – wyzwolenie miasta Ostrowa Wielkopolskiego spod okupacji niemieckiej przez Armię Czerwoną .
• 1948 – Sąd Okręgowy w Krakowie ogłosił wyroki w procesie personelu Plaszowa i Auschwitz-Birkenau.
• 1950 – Powstało podporządkowane państwu Zrzeszenie Katolików Caritas w miejsce zlikwidowanej instytucji kościelnej o tej samej nazwie.
• 1953 – Telewizja Polska zaczęła regularnie nadawać program.
• 1975 – zainaugurował działalność Teatr Dramatyczny im. Jana Kochanowskiego w Opolu .
• 1980 – samolot pasażerski PLL LOT Tu-134 "Władysław Reymont" nie zdołał wyhamować w trakcie lądowania na Okęciu , uderzył w wał ziemny i po odłamaniu prawego skrzydła stanął w płomieniach. W wypadku nikt nie zginął.
• 1991 – premiera filmu Nad rzeką, której nie ma .
• 1998 – premiera filmu Młode wilki 1/2 .
• 2000 – premiera serialu Święta wojna .
• 2002 – Gazeta Wyborcza opublikowała artykuł ujawniający aferę "łowców skór" w łódzkim pogotowiu ratunkowym.
• 2008 – katastrofa wojskowego samolotu CASA C-295 pod Mirosławcem . Wszystkie osoby będące na pokładzie zginęły.
• 2008 – otwarto fabrykę Della w Łodzi .

Wydarzenia na świecie

•   635 – kapitulacja bizantyjskiej Pelli ( arab. Fihl) w Palestynie (dzisiaj w Jordanii ).
• 1556 – w wyniku trzęsienia ziemi w Chinach zginęło 830 tysięcy osób.
• 1579 – północne prowincje Niderlandów podpisały unię utrechcką .
• 1719 – utworzono księstwo Liechtenstein .
• 1780 – w Nowym Jorku zanotowano rekordową dla tego miasta temperaturę -27 °C.
• 1799 – na terenie południowych Włoch powstała Republika Partenopejska .
• 1831 – ustanowiono flagę Belgii .
• 1855 – w Minneapolis otwarto pierwszy most nad rzeką Missisipi .
• 1895 – norweski naukowiec Carsten Borchgrevink jako pierwszy człowiek wylądował na Antarktydzie .
• 1898 – José Evaristo Uriburu został prezydentem Argentyny .
• 1899 – Emilio Aguinaldo został pierwszym prezydentem Filipin .
• 1904 – pożar zniszczył doszczętnie norweskie miasto Ålesund .
• 1909 – 6 osób zginęło na pokładzie brytyjskiego transatlantyka RMS Republic , po zderzeniu we mgle z włoskim liniowcem SS Florida, w pobliżu przylądka Nantucket ( Massachusetts ).
• 1909 – odbył się pierwszy lot francuskiego samolotu Blériot XI .
• 1913 – doszło do wojskowego przewrotu w Turcji i obalenia koalicji Unii Liberalnej. Ustanowiono dyktaturę wojskową, na czele której stanął İsmail Enver .
• 1943 – w kotle pod Stalingradem wylądował ostatni niemiecki samolot.
• 1960 – Jacques Piccard i Don Walsh w batyskafie Trieste dotarli po raz pierwszy do najgłębszego punktu na Ziemi – Głębi Challengera .
• 1961 – ustanowiono Order Zasługi Wielkiego Księstwa Luksemburga .
• 1968 – amerykański okręt wojenny USS Pueblo został uprowadzony wraz z załogą do Korei Północnej .
• 1968 – odbyły się wybory parlamentarne w Danii .
• 1968 – powstała Izraelska Partia Pracy .
• 1973 – na islandzkiej wyspie Heimaey doszło do erupcji wulkanu Eldfell .
• 1997 – Madeleine Albright jako pierwsza kobieta została sekretarzem stanu USA .
• 2003 – odebrano ostatnie sygnały z sondy kosmicznej Pioneer 10 .
• 2003 – w Pakistanie uprowadzono dziennikarza Daniela Pearla , zamordowanego kilka dni później.
• 2005 – Wiktor Juszczenko został zaprzysiężony na prezydenta Ukrainy .
• 2006 – odbyły się wybory parlamentarne w Kanadzie .
• 2006 – w katastrofie kolejowej w Czarnogórze zginęły 44 osoby, a około 200 zostało rannych.
• 2009 – kobieta i dwoje dzieci zginęło, a 12 osób zostało rannych od ciosów nożem, w wyniku ataku szaleńca na żłobek w belgijskim Dendermonde .

Urodzili się

• 1350 – Vincent Ferrer, święty , hiszpański misjonarz (zm. 1419 )
• 1688 – Ulryka Eleonora Wittelsbach , królowa Szwecji , żona Fryderyka I (zm. 1741 )
• 1693 – Anna Iwanowna , caryca Rosji (zm. 1740 )
• 1752 – Muzio Clementi , włoski kompozytor, pianista (zm. 1832 )
• 1783 – Stendhal , francuski pisarz (zm. 1842 )
• 1832 – Édouard Manet , francuski malarz (zm. 1883 )
• 1840 – Ernst Abbe , niemiecki fizyk (zm. 1905 )
• 1858 – Oswald Balzer , polski historyk prawa i ustroju Polski (zm. 1933 )
• 1862 – David Hilbert , niemiecki matematyk (zm. 1943 )
• 1873 – Karol Irzykowski , polski pisarz, krytyk literacki, filmowy i teatralny (zm. 1944 )
• 1876 – Otto Diels , niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1954 )
• 1885 – Bolesław Wallek-Walewski , polski kompozytor, dyrygent, pedagog (zm. 1944 )
• 1888 – Leadbelly , amerykański muzyk bluesowy (zm. 1949 )
• 1888 – Ryszard Sobiszewski, polski aktor, tancerz, pedagog (zm. 1975 )
• 1891 – Antonio Gramsci , włoski pisarz, filozof, polityk (zm. 1937 )
• 1896 – Szarlotta , wielka księżna Luksemburga (zm. 1985 )
• 1898 – Siergiej Eisenstein , radziecki reżyser filmowy (zm. 1948 )
• 1898 – Randolph Scott , amerykański aktor (zm. 1987 )
• 1903 – Grigorij Aleksandrow , rosyjski reżyser filmowy (zm. 1983 )
• 1905 – Konstanty Ildefons Gałczyński , polski poeta (zm. 1953 )
• 1906 – Antoni Kenar , polski rzeźbiarz (zm. 1959 )
• 1906 – Lester Horton , amerykański choreograf, tancerz i nauczyciel (zm. 1953 )
• 1907 – Dan Duryea, amerykański aktor (zm. 1968 )
• 1907 – Hideki Yukawa , japoński fizyk (zm. 1981 )
• 1910 – Django Reinhardt , belgijski gitarzysta pochodzenia cygańskiego (zm. 1953 )
• 1915 – Sir Arthur Lewis , brytyjski ekonomista, laureat Nagrody Nobla (zm. 1991 )
• 1917 – Krystyna Szczepańska , polska śpiewaczka operowa (mezzosopran) (zm. 1986 )
• 1918 – Gertrude Elion , amerykańska farmakolog, laureatka nagrody Nobla (zm. 1999 )
• 1920 – Gottfried Böhm , niemiecki architekt, rzeźbiarz, laureat Nagrody Pritzkera
• 1920 – Henry Eriksson , szwedzki lekkoatleta, średniodystansowiec , mistrz olimpijski (zm. 2000 )
• 1920 – Walter Frederick Morrison , amerykański wynalazca, pomysłodawca frisbee (zm. 2010 )
• 1921 – Kazimierz Konrad, polski operator filmowy (zm. 1988 )
• 1922 – Jerzy Adamski , polski krytyk literacki i teatralny (zm. 2001 )
• 1923 – Michel Droit, francuski pisarz, dziennikarz (zm. 2000 )
• 1923 – Grzegorz Pecuch , polski rzeźbiarz, pedagog (zm. 2008 )
• 1924 – Leopold Raznowiecki , polski wojskowy, generał brygady Ludowego Wojska Polskiego (zm. 2007 )
• 1925 – Krzysztof Zamenhof-Zaleski , polski inżynier, konstruktor, esperantysta
• 1927 – Zbigniew Kaszkur , polski satyryk, autor tekstów piosenek (zm. 1999 )
• 1927 – Michał Żywień , polski dziennikarz " Słowa Polskiego " (zm. 2008 )
• 1928 – Jeanne Moreau , francuska aktorka
• 1928 – Tadeusz Śliwiak , polski poeta (zm. 1994 )
• 1929 – John Polanyi , kanadyjski chemik, laureat Nagrody Nobla
• 1929 – Hannelore Valencak , austriacka pisarka (zm. 2004 )
• 1930 – William Pogue , amerykański astronauta
• 1930 – Mervyn Rose , australijski tenisista
• 1930 – Henryk Samsonowicz , polski historyk, polityk, minister edukacji narodowej
• 1930 – Derek Walcott , karaibski poeta, laureat Nagrody Nobla
• 1930 – Teresa Żylis-Gara , polska śpiewaczka operowa (sopran)
• 1934 – Lou Antonio, amerykański reżyser filmowy
• 1940 – Werner Krämer , niemiecki piłkarz, reprezentant Niemiec (zm. 2010 )
• 1943 – Gary Burton , amerykański wibrafonista jazzowy
• 1944 – Charles Correll, amerykański reżyser filmowy (zm. 2004 )
• 1944 – Bernard Cornwell , angielski pisarz
• 1944 – Rutger Hauer , holenderski aktor
• 1946 – Borys Bieriezowski , rosyjski polityk
• 1946 – Michał Kleiber , polski matematyk, informatyk, polityk, minister nauki i informatyzacji
• 1947 – Barbara Falender , polska rzeźbiarka
• 1947 – Megawati Soekarnoputri , indonezyjska polityk, prezydent Indonezji
• 1950 – Richard Dean Anderson , amerykański aktor
• 1952 – Henrique Mecking , brazylijski szachista, arcymistrz
• 1955 – Przemysław Berg , polski dziennikarz , redaktor naczelny Playboya
• 1957 – Karolina Grimaldi , księżna Hanoweru , księżniczka Monako
• 1957 – Ewa Małas-Godlewska , polska śpiewaczka operowa (sopran)
• 1958 – Jan Maria Jackowski , polski polityk, historyk, publicysta
• 1962 – Andrzej Magier , polski supermaratończyk
• 1974 – Sampsa Astala , perkusista fińskiego zespołu Lordi znany jako Kita
• 1975 – Joanna Sydor-Klepacka , polska aktorka
• 1980 – Anna Wielgucka , polska aktorka
• 1982 – Karol Bielecki , polski piłkarz ręczny, wicemistrz świata
• 1982 – Jorgelina Cravero , argentyńska tenisistka
• 1983 – Krzysztof Łągiewka , polski piłkarz
• 1984 – Arjen Robben , holenderski piłkarz

• 1876 – Otto Diels , niemiecki chemik

Zmarli

•   401 – Hanzei , cesarz Japonii (ur. 351 )
• 1002 – Otton III , cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (ur. 980 )
• 1167 – Aben Ezra , żydowski uczony, poeta (ur. ok. 1092 )
• 1199 – Jakub Jusuf al-Mansur , kalif (ur. ok. 1160 )
• 1567 – Jiajing , cesarz Chin (ur. 1507 )
• 1573 – Łukasz Górka , polski senator, wojewoda poznański , kaliski i łęczycki (ur. ok. 1533 )
• 1604 – Sosan Taesa , koreański mistrz sǒn (ur. 1520 )
• 1622 – William Baffin , angielski żeglarz, odkrywca (ur. 1584 )
• 1648 – Francisco de Rojas Zorrilla, hiszpański pisarz (ur. 1607 )
• 1789 – John Cleland , angielski pisarz (ur. 1709 )
• 1803 – Arthur Guinness , irlandzki piwowar (ur. 1725 )
• 1806 – William Pitt Młodszy , brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1759 )
• 1820 – Edward August , książę Kentu , ojciec królowej Wiktorii (ur. 1767 )
• 1837 – John Field , irlandzki kompozytor, pianista, pedagog (ur. 1782 )
• 1840 – Andrzej Chong Kwang-yong, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1808 )
• 1866 – Peter Joseph Lenné , pruski ogrodnik , architekt krajobrazu (ur. 1789 )
• 1875 – Charles Kingsley , angielski pisarz (ur. 1819 )
• 1889 – Ignacy Domeyko , polski geolog, badacz Ameryki Południowej (ur. 1802 )
• 1894 – Lobengula Kumalo, król Matabele (ur. 1833 )
• 1909 – Franciszek Piasecki , polski rzeźbiarz (ur. 1838 )
• 1921 – Władysław Żeleński , polski kompozytor, pianista, organista, pedagog (ur. 1837 )
• 1926 – Désiré-Joseph Mercier , belgijski filozof, teolog, kardynał (ur. 1851 )
• 1931 – Anna Pawłowa , rosyjska baletnica (ur. 1881 )
• 1937
  • Mieczysław Rybczyński , polski inżynier hydrotechnik, polityk, minister (ur. 1873 )
  • Marie Prevost, kanadyjska aktorka (ur. 1898 )
• 1939 – Matthias Sindelar , austriacki piłkarz (ur. 1903 )
• 1943 – Leon Karliński , polski urzędnik, minister kolei żelaznych (ur. 1863 )
• 1944 – Edvard Munch , norweski malarz, grafik (ur. 1863 )
• 1945 – Helmut James von Moltke , niemiecki prawnik wojskowy, założyciel organizacji Krąg z Krzyżowej (ur. 1907 )
• 1947 – Pierre Bonnard , francuski malarz (ur. 1867 )
• 1952 – Jakow Frenkel , rosyjski fizyk (ur. 1894 )
• 1956 – Sir Alexander Korda , angielski reżyser filmowy (ur. 1893 )
• 1963 – Józef Gosławski , polski rzeźbiarz, medalier (ur. 1908 )
• 1966
  • Jo van Ammers-Küller , holenderska pisarka (ur. 1884)
  • Konstanty Krugłowski, polski śpiewak operowy ( baryton ), aktor (ur. 1885 )
• 1967 – Holcombe Ward , amerykański tenisista, działacz sportowy (ur. 1878 )
• 1968 – Maurus Witzel , niemiecki biblista katolicki, sumerolog , językoznawca, franciszkanin (ur. 1882 )
• 1976 – Paul Robeson , amerykański aktor, pieśniarz (ur. 1898 )
• 1978
  • Jack Oakie, amerykański aktor (ur. 1903 )
  • Adam Perzyk , polski aktor, grafik (ur. 1926 )
  • Terry Kath , amerykański muzyk zespołu Chicago (ur. 1946 )
• 1981 – Samuel Barber , amerykański kompozytor (ur. 1910 )
• 1989 – Salvador Dali , hiszpański malarz (ur. 1904 )
• 1990 – Allen Collins , amerykański muzyk zespołu Lynyrd Skynyrd (ur. 1952 )
• 1992
  • Stefan Ignar , polski ekonomista, działacz ruchu ludowego, członek Rady Państwa PRL , wicepremier (ur. 1908 )
  • Freddie Bartholomew, irlandzki aktor (ur. 1924 )
• 1994 – Maria Szarota, polska historyk literatury, germanistka (ur. 1904 )
• 1995 – Halina Billing-Wohl , polska aktorka i pedagog (ur. 1916 )
• 1999 – Joe D'Amato, włoski reżyser filmowy (ur. 1936 )
• 2000 – Egon Naganowski , polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (ur. 1913 )
• 2002 – Pierre Bourdieu , francuski socjolog (ur. 1930 )
• 2004
  • Irena Malkiewicz , polska aktorka (ur. 1911 )
  • Helmut Newton , niemiecki fotograf mody (ur. 1920 )
  • Lennart Strand , szwedzki lekkoatleta (ur. 1921 )
  • Zdzisław Ambroziak , polski siatkarz, dziennikarz, publicysta (ur. 1944 )
• 2005 – Johnny Carson , amerykański aktor (ur. 1925 )
• 2006
  • Savino Guglielmetti , włoski gimnastyk, mistrz olimpijski (ur. 1911 )
  • Virginia Smith , amerykańska działaczka polityczna (ur. 1911 )
• 2007 – Ryszard Kapuściński , polski dziennikarz, pisarz, podróżnik (ur. 1932 )
• 2008 – ofiary katastrofy lotniczej pod Mirosławcem :
  • Andrzej Andrzejewski , polski dowódca wojskowy, generał, pilot (ur. 1961 )
  • Jerzy Piłat , polski pułkownik, pilot (ur. 1962 )
• 2009
  • Héctor Rossetto , argentyński szachista, arcymistrz (ur. 1922 )
  • Jan Wodzyński , polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1932 )
• 2010 – Oleg Velyky , niemiecki piłkarz ręczny, reprezentant Niemiec , mistrz świata (ur. 1977 )

Przypisy