29 stycznia jest 29. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 336 (w latach przestępnych 337) dni.

Święta

• imieniny : Aniela , Bolesława , Bona , Ewangelina , Gildas , Ismena, Józef , Konstancjusz , Maur , Papiasz , Sabrina , Sulpicja , Sulpicjusz , Waleriusz , Wielisława , Zdziesław , Zdzisław i Żelisław .
• Nepal – Dzień Męczenników
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[1][2], obchodzą:
  • św. Aniela Merici
  • bł. Bolesława Lament
  • św. Józef Freinademetz ( prezbiter )

Wydarzenia w Polsce

• 1402 – odbył się ślub Władysława II Jagiełły z Anną Cylejską .
• 1655 – początek 4-dniowej bitwy pod Ochmatowem ; siły polsko-tatarskie pobiły połączone wojska rosyjsko-kozackie.
• 1770 – konfederaci barscy ponieśli klęskę pod Kcynią w bitwie z Rosjanami.
• 1774 – została założona loża wolnomularska Karola pod Trzema Hełmami .
• 1829 – został utworzony Bank Polski Królestwa Polskiego .
• 1831 – powstanie listopadowe : Sejm powołał Rząd Narodowy .
• 1913 – w Warszawie został otwarty Teatr Polski .
• 1919 – polsko-czechosłowacka wojna graniczna : rozpoczęła się bitwa pod Skoczowem.
• 1944 – II wojna światowa :
  • Czarna Tarnowska : oddział AK "Błyskawica" dokonał nieudanego zamachu na jadącego pociągiem do Lwowa gubernatora Hansa Franka . W akcji zginęło 17 Niemców.
  • doszło do masakry w Koniuchach .
• 1945 – II wojna światowa: rozpoczęły się walki o przełamanie Wału Pomorskiego i bitwa pod Raciborzem .
• 1946 – powstało przedsiębiorstwo rybołówstwa dalekomorskiego Dalmor .
• 1955 – otwarto Dom Towarowy Okrąglak w Poznaniu .
• 1985 – Polska ratyfikowała umowę o głównych drogach ruchu międzynarodowego .
• 1990 – po raz ostatni wyprowadzono sztandar Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej . Oznaczało to jej samorozwiązanie.
• 1997 – Stanisław Lem został Honorowym Obywatelem Miasta Krakowa .
• 1998 – ukazał się pierwszy numer Naszego Dziennika .
• 2002 – został zarejestrowany Związek Kontroli Dystrybucji Prasy .

Wydarzenia na świecie

Bitwa pod Brienne ( 1814 ) na litografii Jeana Baptiste'a Madou

•   904 – Sergiusz III został papieżem.
• 1258 – Mongołowie rozpoczęli oblężenie Bagdadu .
• 1595 – premiera sztuki Williama Shakespeare'a Romeo i Julia .
• 1676 – Fiodor III Aleksiejewicz został carem Rosji .
• 1814 – bitwa pod Brienne ; wojska napoleońskie pokonały wojska pruskie i rosyjskie.
• 1845 – pierwsza publikacja Kruka autorstwa Edgara Allana Poego .
• 1849 – odbyły się pierwsze wybory powszechne w historii Państwa Kościelnego .
• 1853 – odbył się ślub cywilny Napoleona III Bonaparte i Eugenii de Montijo .
• 1856 – w Wielkiej Brytanii ustanowiony został Krzyż Wiktorii .
• 1861 – Kansas został przyjęty do Unii jako 34. stan.
• 1863 – wojny z Indianami : armia amerykańska dokonała masakry Szoszonów nad Bear River .
• 1877 – na wyspie Kiusiu wybuchło powstanie Satsuma ; bunt byłych samurajów przeciw nowemu rządowi cesarza Meiji .
• 1886 – Karl Benz opatentował swój pierwszy automobil .
• 1916 – I wojna światowa : niemieckie sterowce dokonały pierwszego bombardowania Paryża .
• 1918 – miała miejsce bitwa pod Krutami .
• 1919 :
  • Roman Dmowski – przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego – przedstawił na konferencji w Paryżu polskie postulaty odnośnie granicy polskiej po I wojnie światowej.
  • Stany Zjednoczone jako pierwszy kraj na świecie uznały niepodległość Polski .
• 1929 – Lew Trocki został wydalony z ZSRR .
• 1933 – prezydent Niemiec Paul von Hindenburg mianuje Adolfa Hitlera kanclerzem.
• 1936 – we Vlissingen zawarto umowę na budowę w Holandii okrętów podwodnych ORP Orzeł i ORP Sęp .
• 1942 – Ekwador i Peru popisały w Rio de Janeiro traktat pokojowy, kończący wojnę o roponośne tereny w Amazonii .
• 1942 – w Teheranie podpisano układ brytyjsko-irańsko-radziecki o przystąpieniu Iranu do koalicji antyniemieckiej .
• 1964 – rozpoczęły się IX Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Innsbrucku .
• 1966 – państwa członkowskie Wspólnot Europejskich zawarły tzw. kompromis luksemburski .
• 1967 – premiera filmu Noc generałów .
• 1986 – Yoweri Museveni został prezydentem Ugandy .
• 1989 – Węgry jako pierwszy kraj bloku wschodniego nawiązały stosunki dyplomatyczne z Koreą Południową .
• 1994 – Abdul Majid al Qa'ud został premierem Libii .
• 1996 – prezydent Jacques Chirac ogłosił definitywne zakończenie francuskiego programu prób jądrowych .
• 1996 – spłonął Teatro la Fenice w Wenecji .
• 2001 – chilijski dyktator Augusto Pinochet został oskarżony o zbrodnie dokonane podczas swoich rządów i osadzony w areszcie domowym.
• 2002 – w dorocznym orędziu o stanie państwa prezydent George W. Bush zaliczył Iran , Irak i Koreę Północną do tzw. "osi zła".
• 2004 – 10 osób zginęło, a 50 zostało rannych w wyniku samobójczego zamachu bombowego na autobus w Jerozolimie .
• 2006 – Tarja Halonen wygrała po raz drugi wybory prezydenckie w Finlandii .
• 2008 – planetoida 2007 TU24 minęła Ziemię w odległości 554 110 km.

Urodzili się

• 1499 – Katarzyna Luter , niemiecka reformatorka, żona Marcina Lutra (zm. 1552 )
• 1584 – Fryderyk Henryk Orański , książę Oranii , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (zm. 1647 )
• 1717 – Jeffrey Amherst , brytyjski oficer, gubernator generalny Brytyjskiej Kanady (zm. 1797 )
• 1737 – Thomas Paine , amerykański pisarz, myśliciel, ojciec-założyciel Stanów Zjednoczonych (zm. 1809 )
• 1749 – Chrystian VII Oldenburg , król Danii i Norwegii (zm. 1808 )
• 1773 – Friedrich Mohs , niemiecki fizyk, chemik (zm. 1839 )
• 1782 – Daniel Auber , francuski kompozytor (zm. 1871 )
• 1810 – Ernst Eduard Kummer , niemiecki matematyk (zm. 1893 )
• 1843 – William McKinley , amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1901 )
• 1846 – Karol Olszewski , polski fizyk, chemik (zm. 1915 )
• 1856 – Aleksander Brückner , polski filolog, historyk kultury (zm. 1939 )
• 1860 – Antoni Czechow , rosyjski pisarz (zm. 1904 )
• 1864 – Franciszek Nowicki , polski poeta , taternik , projektodawca Orlej Perci (zm. 1935 )
• 1866 – Romain Rolland , francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1944 )
• 1867 – Vicente Blasco Ibáñez , hiszpański pisarz (zm. 1928 )
• 1876 – Adam Grzymała-Siedlecki , polski pisarz, krytyk literacki i teatralny, tłumacz (zm. 1967 )
• 1880 – W.C. Fields, amerykański aktor (zm. 1946 )
• 1882 – Tadeusz Makowski , polski malarz (zm. 1932 )
• 1889 – Jan Piwowarczyk , polski teolog, publicysta, założyciel Tygodnika Powszechnego (zm. 1959 )
• 1893 – Wacław Jędrzejewicz , polski polityk, minister (zm. 1993 )
• 1893 – Roman Umiastowski , polski wojskowy, teoretyk i historyk wojskowości, pisarz, szef propagandy Sztabu Naczelnego Wodza (zm. 1982 )
• 1895 – Franciszek Jedwabski , polski duchowny katolicki, biskup poznański (zm. 1975 )
• 1910 – Bogusław Kożusznik , polski lekarz, profesor, działacz polityczny i społeczny (zm. 1996 )
• 1912 – Mieczysław Kościelniak , polski malarz, grafik (zm. 1993 )
• 1913 – Victor Mature, amerykański aktor (zm. 1999 )
• 1918 – John Forsythe , amerykański aktor (zm. 2010 )
• 1923 – Paddy Chayefsky , amerykański pisarz, scenarzysta filmowy (zm. 1981 )
• 1923 – Ivo Robić, chorwacki piosenkarz (zm. 2000 )
• 1924 – Jacek Nieżychowski , polski aktor, artysta kabaretowy, dziennikarz (zm. 2009 )
• 1924 – Luigi Nono , włoski kompozytor (zm. 1990 )
• 1926 – Bob Falkenburg , amerykański tenisista
• 1926 – Abdus Salam , pakistański fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1996 )
• 1929 – Elio Petri , włoski reżyser filmowy (zm. 1982 )
• 1930 – Jerzy Szopa , polski polityk, minister żeglugi (zm. 1990 )
• 1931 – Marek Kabat , polski polityk
• 1931 – Ferenc Mádl , węgierski polityk, prezydent Węgier
• 1931 – Włodzimierz Scisłowski , polski satyryk, autor tekstów piosenek (zm. 1994 )
• 1932 – Kazimierz Działocha , polski prawnik, sędzia Trybunału Konstytucyjnego , senator RP , poseł na Sejm RP
• 1932 – Tommy Taylor , brytyjski piłkarz, ofiara katastrofy lotniczej w Monachium (zm. 1958 )
• 1933 – Sacha Distel , francuski piosenkarz, gitarzysta (zm. 2004 )
• 1936 – Włodzimierz Olszewski, polski reżyser filmowy
• 1940 – Katharine Ross , amerykańska aktorka
• 1941 – Henryk Apostel , polski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Polski, selekcjoner reprezentacji Polski
• 1942 – Arnaldo Tamayo Méndez , kubański kosmonauta
• 1944 – Steve Reid , amerykański perkusista jazzowy (zm. 2010 )
• 1945 – Józef Przybyła , polski skoczek narciarski, olimpijczyk (zm. 2009 )
• 1945 – Tom Selleck , amerykański aktor
• 1947 – Linda B. Buck , amerykańska biolog, laureatka Nagrody Nobla
• 1947 – David Byron , brytyjski wokalista zespołu Uriah Heep (zm. 1985 )
• 1948 – Halina Golanko , polska modelka, aktorka
• 1948 – Mamoru Mohri , japoński astronauta
• 1948 – Marc Singer , kanadyjski aktor
• 1950 – Jody Scheckter , południowoafrykański kierowca wyścigowy Formuły 1 , mistrz świata
• 1951 – Jewhen Kusznariow , ukraiński ekonomista, polityk (zm. 2007 )
• 1952 – Tommy Ramone , amerykański muzyk zespołu Ramones
• 1953 – Peter Baumann , niemiecki muzyk zespołu Tangerine Dream
• 1953 – Louie Perez, meksykański perkusista zespołu Los Lobos
• 1954 – Oprah Winfrey , amerykańska prezenterka telewizyjna
• 1955 – Jan Pospieszalski , polski gitarzysta, wokalista, kompozytor, publicysta, dziennikarz
• 1956 – Jan Jakub Kolski , polski reżyser filmowy
• 1957 – Grażyna Miller , polska poetka, tłumacz, krytyk literacki
• 1960 – Gia Carangi , modelka
• 1961 – Ireneusz Bruski , polski duchowny katolicki, prawnik, dziennikarz, publicysta
• 1961 – Eddie Jackson , amerykański basista zespołu Queensryche
• 1962 – Olga Tokarczuk , polska pisarka
• 1962 – Nicholas Turturro, amerykański aktor
• 1966 – Romário , brazylijski piłkarz
• 1966 – Zbigniew Wąsiel , polski rzeźbiarz
• 1968 – Edward Burns , amerykański aktor, reżyser filmowy
• 1970 – Heather Graham , amerykańska aktorka
• 1970 – Rajyavardhan Singh Rathore , indyjski sportowiec (strzelectwo)
• 1972 – Artur Zirajewski , polski przestępca (zm. 2010 )
• 1973 – Maciej Kurzajewski , polski dziennikarz
• 1975 – Sara Gilbert , amerykańska aktorka
• 1978 – Jarosław Kuźniar , polski dziennikarz
• 1978 – Martin Schmitt , niemiecki skoczek narciarski
• 1979 – Daniel Wieleba , aktor filmowy i teatralny, prezenter telewizyjny
• 1980 – Ivan Klasnić , chorwacki piłkarz, reprezentant Chorwacji
• 1980 – Paweł Maciejewicz , polski siatkarz
• 1980 – Jan Matura , czeski skoczek narciarski
• 1981 – Jonny Lang , amerykański gitarzysta i wokalista bluesowy
• 1982 – Adam Lambert , amerykański piosenkarz
• 1982 – Agnieszka Kawiorska , polska aktorka
• 1985 – Isabel Lucas , australijska aktorka
• 1993 – Michelle Larcher de Brito , portugalska tenisistka

Zmarli

• 1119 – Gelazjusz II , papież (ur. 1058 )
• 1180 – Sobiesław II , książę Czech (ur. 1128 )
• 1342 – Ludwik de Burbon , książę Bourbon , protoplasta dynastii Burbonów (ur. 1279 )
• 1430 – Andriej Rublow , święty prawosławny , rosyjski malarz, twórca ikon (ur. ok. 1360 )
• 1601 – Ludwika Lotaryńska , królowa Francji (ur. 1553 )
• 1608 – Fryderyk I Wirtemberski , książę Wirtembergii (ur. 1557 )
• 1676 – Aleksy I Romanow , cesarz Rosji (ur. 1629 )
• 1730 – Piotr II Romanow , cesarz Rosji (ur. 1715 )
• 1743 – André Hercule de Fleury , francuski duchowny katolicki, kardynał , pierwszy minister króla Francji (ur. 1653 )
• 1763 – Louis Racine, francuski poeta (ur. 1692 )
• 1820 – Jerzy III , król Wielkiej Brytanii (ur. 1738 )
• 1870 – Leopold II Habsburg-Lotaryński, wielki książę Toskanii (ur. 1797 )
• 1899 – Alfred Sisley , angielski malarz (ur. 1839 )
• 1906 – Chrystian IX , król Danii (ur. 1818 )
• 1911 – Wacław Nałkowski , polski geograf, publicysta (ur. 1851 )
• 1912 – Bronisław Markiewicz , polski duchowny katolicki, pedagog (ur. 1842 )
• 1913 – Władysław Bełza , polski poeta, publicysta, autor katechizmu polskiego dziecka (ur. 1847 )
• 1917 – Władysław Biegański , polski lekarz, filozof, logik (ur. 1857 )
• 1918 – Jan August Kisielewski , polski dramatopisarz, teatrolog, krytyk teatralny (ur. 1876 )
• 1934 – Fritz Haber , niemiecki chemik (ur. 1868 )
• 1946 – Sidney Jones, angielski kompozytor (ur. 1861 )
• 1946 – Bolesława Lament , błogosławiona , polska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny (ur. 1862 )
• 1948 – Tomisław II , włoski arystokrata, król Chorwacji (ur. 1900 )
• 1962 – Fritz Kreisler, austriacki skrzypek, kompozytor (ur. 1875 )
• 1963 – Robert Frost , amerykański poeta (ur. 1874 )
• 1963 – Adam Krzyżanowski , polski prawnik, ekonomista, historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1873 )
• 1964 – Alan Ladd , amerykański aktor (ur. 1913 )
• 1965 – Michał Spisak , polski kompozytor (ur. 1914 )
• 1967 – Adam Grzymała-Siedlecki , polski pisarz, krytyk literacki i teatralny, tłumacz (ur. 1876 )
• 1969 – Allen Dulles , amerykański prawnik, dyplomata, dyrektor CIA (ur. 1893 )
• 1970 – Lawren Harris, kanadyjski malarz (ur. 1885 )
• 1978 – Stanisław Dygat , polski pisarz (ur. 1914 )
• 1987 – Longin Cegielski , polski polityk, wicepremier (ur. 1920 )
• 1989 – Morton Da Costa, amerykański reżyser filmowy (ur. 1914 )
• 1991 – Yasushi Inoue, japoński pisarz (ur. 1907 )
• 1992 – Willie Dixon , amerykański muzyk bluesowy (ur. 1915 )
• 1994 – Ulrike Maier , austriacka narciarka alpejska , mistrzyni świata (ur. 1967 )
• 1995 – Mark Cullingham, brytyjski reżyser filmowy (ur. 1941 )
• 2000 – Hannes Schmidhauser, szwajcarski aktor, reżyser filmowy (ur. 1926 )
• 2002 – Harold Russell , kanadyjski aktor (ur. 1914 )
• 2004 – Janet Frame , nowozelandzka pisarka (ur. 1924 )
• 2004 – Mary Margaret Kaye , brytyjska pisarka (ur. 1908 )
• 2005 – Eric Griffiths, walijski gitarzysta zespołu The Quarrymen (ur. 1940 )
• 2005 – Ephraim Kishon , izraelski pisarz (ur. 1924 )
• 2006 – Nam June Paik , amerykański artysta pochodzenia koreańskiego, pionier sztuki wideo (ur. 1932 )
• 2007 – Lajos Illés, węgierski muzyk zespołu Illés (ur. 1942 )
• 2008 – Leszek Owsiany , polski lotnik, porucznik pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie , weteran II wojny światowej (ur. 1919 )
• 2008 – Margaret Truman , amerykańska pisarka (ur. 1924 )
• 2009 – Hélio Gracie, twórca brazylijskiego jiu-jitsu (ur. 1913 )
• 2009 – John Martyn , brytyjski piosenkarz, gitarzysta (ur. 1948 )
• 2010 – Jewgienij Agranowicz , rosyjski kompozytor, bart, pisarz, poeta, scenarzysta (ur. 1918 )
• 2010 – Mlungisi Dlamini , południowoafrykański bokser, mistrz świata (ur. 1982 )

Przypisy