Nigeria, Federalna Republika Nigerii (Federal Republic of Nigeria) – państwo w
Afryce Zachodniej
nad
Zatoką Gwinejską
, najludniejsze na kontynencie afrykańskim. Nazwa państwa pochodzi od rzeki Niger, a pierwszy raz pojawiła sie w artykule gazety
The Times
z
1897
roku. Sąsiaduje z
Beninem
,
Nigrem
,
Czadem
i
Kamerunem
.
Główne miasta Nigerii to:
Abudża
,
Lagos
,
Ibadan
, Ilorin,
Port Harcourt
,
Aba
,
Onitsha
,
Kano
,
Kaduna
, Sokoto (stolica sułtanatu)
Historia
Ustrój polityczny
Nigeria to republika federalna. Głową państwa jest prezydent
Goodluck Jonathan
. Prezydent jest zarazem szefem rządu.
Podział administracyjny
Nigeria jest podzielona na 36 stanów i 1 terytorium.
Geografia i klimat
Główny artykuł:
Geografia Nigerii
Nigeria jest położona nad
Zatoką Gwinejską
, gdzie znajduje się płaska i w niektórych miejscach bagnista nizina, w dużej części utworzona przez deltę
Nigru
. Wybrzeże typu lagunowego.
Centralna część Nigerii to pagórkowate wzniesienia i płaskowyże (Joruba, Udi, Oban). Północ kraju to jałowe niziny.
Roślinność w Nigerii można podzielić na strefy, zgodnie z warunkami klimatycznymi, od bardzo wilgotnych na południu (sąsiedztwo
Oceanu Atlantyckiego
), do wybitnie suchych na północy (silny wpływ
Sahary
). Najbardziej na południu występują tereny leśne (wilgotne lasy równikowe), na wybrzeżu występują
namorzyny
. Bardziej na północ pojawia się roślinność
sawanny
. Pora deszczowa trwa od czerwca do września. Północna część kraju to jałowa kraina.
Nigeria podzielona jest na trzy części przez rzeki Niger i
Benue
, które płyną odpowiednio z kierunku północno-zachodniego i wschodniego. Obie rzeki łączą się pod nową stolicą
Abudżą
i deltą Nigru wpadają do morza. Główne i zarazem największe miasta są położone na południu kraju.
Nigeria, położona nad Zatoką Gwinejską, jest najludniejszym państwem całego kontynentu. Zajmuje 3% jego powierzchni, skupiając prawie 14% ogółu ludności. Środowisko przyrodnicze Nigerii jest zróżnicowane. Południową część kraju zajmują niziny ciągnące się 200 km pasem wzdłuż wybrzeża. Część środkowa i północna to góry i wyżyny wznoszące się do 2000 m n.p.m.
Klimat
, w części południowej równikowy – gorący i wilgotny, przechodzi w części północnej początkowo w podrównikowy wilgotny, a następnie w podrównikowy suchy. Wraz ze zmianą klimatu zmienia się świat roślin i zwierząt.
Najważniejszymi stałymi rzekami kraju są Niger i jego dopływ Benue, które przy ujściu do Zatoki Gwinejskiej tworzą rozległą deltę. W północnej części kraju rzeki płyną okresowo tylko w porze deszczowej.
Nigeria liczy około 141 mln mieszkańców (2006). Pierwszy spis, przeprowadzony w latach 1952-1953, wykazał 31 mln mieszkańców. Od tego czasu liczba ta zwiększyła się prawie czterokrotnie. Nigerię zamieszkują 434 grupy etniczne, mówiące 395 językami, charakteryzujące się odmiennymi tradycjami i odrębną kulturą, sięgającą często czasów prehistorycznych. Północ jest zamieszkana głównie przez plemiona Hausa i Fulani, na południu dominują ludy Joruba i Ibo. Zróżnicowanie etniczne i religijne ludności było i jest przyczyną wielu konfliktów wewnętrznych, w czasie których dochodzi zazwyczaj do bezwzględnych porachunków między plemionami i masakry ludności cywilnej.
Ludność Nigerii w dużej części zatrudniona jest w rolnictwie. Sposób użytkowania ziemi zależy tu od warunków naturalnych i tradycji poszczególnych grup etnicznych. W Nigerii uprawia się maniok, kukurydzę, jam, taro, ryż, proso i sorgo – dla własnych żywieniowych celów – oraz kakaowiec (szóste miejsce w zbiorach kakao na świecie) i kauczukowiec (największa produkcja kauczuku naturalnego w Afryce), palmę oleistą i orzeszki ziemne dla celów eksportowych. W północnej części kraju, na rozległych obszarach sawanny i stepu, rozwinął się chów bydła, owiec, osłów, wielbłądów i kóz. W wodach Zatoki Gwinejskiej, gdzie występują bogate łowiska, rozwija się rybołówstwo morskie. Rolnictwo ma charakter ekstensywny. Gospodarstwa rolne są niewielkie, ponad 95% zajmuje powierzchnię nie większą niż 5 ha. Rozwijające się usługi i przemysł sprawiają, że coraz więcej Nigeryjczyków znajduje zatrudnienie poza rolnictwem. Wieś jednak jest przeludniona. Wysokie tempo przyrostu ludności zmusza do importu znacznych ilości żywności.
Najważniejszym bogactwem mineralnym Nigerii są bogate złoża ropy naftowej w delcie Nigru i na szelfie Zatoki Gwinejskiej. W produkcji ropy naftowej Nigeria zajmowała w 1998 r. 11 miejsce na świecie i pierwsze w Afryce. Mimo wydobywania innych surowców: węgla kamiennego, gazu ziemnego, cyny, kolumbitu (7 miejsce na świecie) oraz rozwoju wielu gałęzi przemysłu przetwórczego, ropa naftowa pozostaje głównym, bo przynoszącym około 95% wpływów, towarem eksportowym. Przemysł przetwórczy rozwija się tu powoli, zaś eksport ropy naftowej czy płodów rolnych – głównie kakao i kauczuku – nie zapewnia odpowiedniej ilości dewiz na inwestycje gospodarcze.
Przedsiębiorcy z krajów wysoko gospodarczo rozwiniętych niechętnie tu inwestują ze względu na niestabilną sytuację wewnętrzną, ciągłe zamieszki, konflikty, a nawet wojny. Produkt krajowy brutto wynosi 1400 $ na mieszkańca rocznie (2006).
Miasta
Główne miasta Nigerii to:
Gospodarka
Główny artykuł: Gospodarka Nigerii
Podstawą
gospodarki
Nigerii jest
rolnictwo
i
przemysł wydobywczy
. Głównymi uprawami żywieniowymi są:
maniok
,
sorgo
,
proso
,
kukurydza
,
bataty
i
ryż
. Uprawia się także
palmę olejową
,
kakaowiec
,
orzeszki ziemne
i
bawełnę
.
Olej palmowy
,
kakao
,
bawełnę
i
kauczuk
przeznacza się głównie na
eksport
. Najważniejszą rolę w gospodarce odgrywa
przemysł wydobywczy
, a zwłaszcza
eksploatacja
złóż
ropy naftowej
. Eksport
ropy
to główne źródło
dochodu narodowego
Nigerii. Wydobywa się tam również
węgiel kamienny
i
cynę
. Mimo rozwoju nowoczesnej gospodarki, ludzie nadal trudnią się prymitywnymi formami gospodarowania, np. koczowniczy chów zwierząt lub wypalanie
sawanny
pod uprawy. Nigeria należy do najlepiej rozwiniętych krajów Afryki Zachodniej. Na jej terytorium znajduje się dużo niewykorzystanych jeszcze bogactw mineralnych. Pomimo jej dużego potencjału gospodarczego i tak pozostaje krajem biednym.
Demografia
Główny artykuł:
Demografia Nigerii
Mapa lingwistyczna Nigerii z
1979
.
Nigeria jest najbardziej zaludnionym krajem
Afryki
. Około jedna piąta mieszkańców Czarnego Lądu to obywatele nigeryjscy. Choć 25% Nigeryjczyków to mieszkańcy miast, to zaledwie 24 miasta przekroczyły populację 100 000 ludzi. Różnorodność zwyczajów, języków i tradycji między 250 grupami etnicznymi Nigerii daje bogate urozmaicenie.
Na północy dominującymi grupami etnicznymi (2/3 kraju) są
Hausa
i
Fulanie
(głównie
muzułmanie
). Inne główne grupy etniczne tej części kraju to Nupe,
Tiw
, i Kanuri.
Jorubowie
dominują na południowym zachodzie. Połowa z nich to
chrześcijanie
, jedna czwarta to muzułmanie, czasami głęboko wierzący, a nawet fanatyczni. Chrześcijańska grupa
Ibo
jest największą grupą etniczną na południowym wschodzie. Również ta grupa nie jest jednolita pod względem wyznaniowym. Co prawda przeważają w niej
katolicy
, ale
anglikanie
,
zielonoświątkowcy
i
ewangelicy
także zajmują silną pozycję.
(P)- denominacje zaliczane do
protestantyzmu
Efikowie, Ibibio/Annang, i Ijaw (czwarta co do wielkości grupa etniczna) stanowią kolejny segment tej mozaiki kulturowej. Ludzie różnych grup porozumiewają się po
angielsku
, znając jednocześnie jeden lub dwa języki nigeryjskie. Hausa, Joruba i Ibo są najbardziej rozpowszechnionymi językami w Nigerii. Nigeria charakteryzuje się jednym z najwyższych współczynników przyrostu naturalnego w Afryce zachodniej wynoszącym 32 promile.
Kultura
Nigeria jest trzecim największym producentem filmów fabularnych na świecie zaraz po Indiach i USA. W wytwórniach filmowych w
Lagos
zwanych
Nollywoodem
, powstaje do 500 filmów rocznie.
Święta państwowe
Przypisy
Linki zewnętrzne
