Konstantynopol
i okoliczne miejscowości – w tym Chalkedon w prawym dolnym rogu
Chalkedon (
gr.
Χαλκηδών Chalkēdṓn,
łac.
Chalcedonia) – starożytne miasto portowe założone przez greckich
kolonistów
z
Megary
w roku
676 p.n.e.
nad azjatyckim wybrzeżem
Bosforu
w krainie
Bitynia
. Miasto znajdowało się na półwyspie Chalkedońskim u wejścia do cieśniny
Bosfor
prawie dokładnie naprzeciw starożytnego
Byzantionu
– późniejszego
Konstantynopola
.
Historia miasta
W miejscu Chalkedonu osiedla ludzkie znajdowały się już od czasów
prehistorycznych
. Jednakże dopiero od momentu
kolonizacji
dokonanej przez Megaryjczyków pojawiają się pierwsze udokumentowane wzmianki o mieście.
Fakt, iż miasto założone zostało po
azjatyckiej
stronie cieśniny
Bosfor
niemal 20 lat wcześniej od położonego naprzeciw niego
Byzantionu
powodował, iż jego założycieli określało się w starożytności mianem ślepców a samo miasto miastem ślepców (Caecorum Oppidum)[1], którzy nie byli w stanie dostrzec i docenić walorów, niezajętego jeszcze wówczas, terenu, na którym powstała późniejsza stolica
Rzymian
i
Bizantyjczyków
. Określenia te przytacza
Herodot
za perskim generałem
Megabazusem
.
Pomimo swego położenia Chalkedon należał do przodujących ośrodków handlowych oraz religijnych
Starożytnej Grecji
. Znajdowało się tam, między innymi, sanktuarium
Apolla
, w którym przepowiadała przyszłość
wyrocznia
.
Bitynia
jako prowincja cesarstwa rzymskiego w 120 n.e.
W roku
74 p.n.e.
miasto wraz z całą
Bitynią
znalazło się we władaniu
państwa rzymskiego
, któremu swoje włości zapisał w testamencie ostatni król Bitynii
Nikomedes IV
. W tym samym roku, pod Chalkedonem, rozegrała się bitwa lądowo-morska (
Bitwa pod Chalkedonem
), w której
Mitrydates VI Eupator
–
król Pontu
pokonał armię rzymską dowodzoną przez
konsula
Aureliusza Kottę. Był to epizod
wojny Rzymsko-Pontyjskiej
, w której Mitrydates występował jako obrońca interesów wydziedziczonego syna
Nikomedesa IV
. Ostatecznie jednak wojnę wygrali Rzymianie, którzy rozszerzyli jeszcze swoje włości w
Azji Mniejszej
.
Po podziale cesarstwa rzymskiego Chalkedon znalazł się w jego wschodniej części, określanej później jako Cesarstwo Biznatyńskie. W tym okresie miasto było świadkiem wielu istotnych wydarzeń. W roku 451 obradował tu mianowicie
IV sobór powszechny
uznawany za najliczniejszy
sobór
starożytności
. W trakcie soboru podniesiono
biskupstwo
Chalkedonu do rangi metropolii nie ograniczając jednakże praw zwierzchnich
arcybiskupa
Nikomedii
[2].
Od
VII wieku
miasto wielokrotnie cierpiało od najazdów nieprzyjaciela. Na początku tego stulecia dotarli do niego
Persowie
, a w 673 zdobyli je
Arabowie
pod wodzą
Moawiji
. W
1075
zdobyli i zniszczyli je
Seldżucy
, ale już w kilkanaście lat później udało się je odzyskać dzięki sukcesom
I krucjaty
. W
1182
miasto stanowiło bazę dla
pretendenta
Andronika I Komnena
w jego zwycięskiej walce o tron. Od
1204
znajdowało się przejściowo w granicach
Cesarstwa Łacińskiego
aby powrócić w granice
Bizancjum
niecałe 60 lat później.
Turcy osmańscy
zdobyli miasto na początku
XIV wieku
.[2] Od tego momentu miasto zaczęło ustępować znaczeniem pobliskiemu
Chryzopolowi
[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Heinrich von Staden: The Art of Medicine in Early Alexandria : Edition, Translation, and Essays. Cambridge: Cambridge University Press, 1989, s. 35. .
Google Books
(
ang.
)
- ↑ 2,0 2,1 Piotr Krupczyński: [w:] Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2002, s. 112. .
- ↑ Maciej Salamon: [w:] Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2002, s. 122. .
Bibliografia
- Oktawiusz Jurewicz (red. naukowy): Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2002. .