Altana w stylu chinoiserie w parku Pałacu w Wilanowie
Chinoiserie (
fr.
, dosł. "chińszczyzna", wym. szinuazeri) –
eklektyczny
styl w sztuce, wzornictwie i architekturze europejskiej nawiązujący do kultury chińskiej. Charakteryzuje się zapożyczaniem chińskich motywów i materiałów, m.in.
laki
,
porcelany
itd. Chinoiserie pojawiła się we Francji w połowie XVII wieku. Szybko opanowała Europę, a w XVIII wieku stała się jednym z elementów
rokoko
. Sama nazwa zaczęła być używana w XVIII wieku.
Styl ten wywołany był fascynacją Chinami, której uległa Europa po sukcesie
jezuickich
misji na dworach dynastii
Ming
i
Qing
. Do tego nurtu zalicza się także inspiracje płynące z innych krajów Dalekiego Wschodu, przede wszystkim Japonii.
W ostatnich latach w związku z integracją Chin ze światową gospodarką moda na chinoiserie odżywa. Obecnie dotyczy jednak głównie mebli i wystroju wnętrz. Tak jak w XVII-XVIII wieku, tak i dziś chinoiserie jest jedynie echem dalekowschodniej kultury, jej wersją
stereotypową
.
Porcelana i fajans
Chińska wioska w Carskim Siole powstała na zamówienie
Katarzyny II
.
Ważnym elementem tego nurtu była fascynacja chińską
porcelaną
, którą próbowano kopiować od czasów
renesansu
. Od końca XVII wieku chińskie wzornictwo chętnie stosowano przy produkcji
fajansu
, m.in. w holenderskim
Delft
. Złoty okres rokokowej porcelany w stylu chinoserie przypada na lata 1740-1770.
Architektura i wystrój wnętrz
Innym elementem tego nurtu były tzw. chińskie pokoje w
barokowych
i rokokowych pałacach arystokracji w
Niemczech
,
Rosji
a także w Polsce. Pokoje mebolowano parawnami, wachlarzami, malowidłami przedstawiającymi orientalne krajobrazy i scenki rodzajowe. W
Aranjuez
pod Madrytem oglądać można dach z chińskiej dachówki, a w
Drottningholm
w
Szwecji
i
Carskim Siole
w
Rosji
powstały całe chińskie wioski. W Wielkiej Brytanii Thomas Chippendale wykonywał meble w stylu chińskim.
Ogrody i parki
W parkach wznoszono w stylu chinoiserie altany, pawilony a także
pagody
, np. w londyńskim Kew czy w
Englischer Garten
w
Monachium
. Altana w stylu chinoiserie znajduje się także w
parku pałacu w Wilanowie
.
Jan III Sobieski
żywo interesował się bowiem Chinami.
Malarstwo
Do malarzy sięgających po orientalne motywy należeli m.in.
Jean Antoine Watteau
,
François Boucher
Linki zewnętrzne
-
Chinoiserie
- wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1924)