Dioryt

Dioryt – obojętna skała plutoniczna , składająca się głównie z (2/3 objętości) plagioklazów (zwykle andezynu i oligoklazu ) i amfiboli ( hornblenda ), niekiedy z dodatkiem piroksenów ( augit , hipersten ), biotytu oraz skaleni potasowych ( ortoklaz , mikroklin ). Niektóre odmiany zawierają niewielkie ilości kwarc (do 5%) u bądź oliwinu . Minerałami akcesorycznymi są: magnetyt , ilmenit , apatyt , cyrkon , tytanit . Na diagramie klasyfikacyjnym QAPF dioryt zajmuje pole 10 wraz z gabrem .

Dioryt od gabra różni się następującymi cechami:

• Plagioklazy diorytu zawierają <50% cząstki anortytowej ( oligoklaz , andezyn , natomiast gabra >50% cząstki anortytowej;
• Dioryt zawiera <30% minerałów ciemnych, a gabro więcej;
• W diorycie wśród minerałów ciemnych dominują amfibole, a w gabrze - pirokseny;
• W gabrze mogą występować oliwiny, natomiast w diorycie raczej nie.

Jej nazwa pochodzi od gr. dioridzein = odróżniać, rozdzielać.

Dioryt jest koloru szarego, ciemnoszarego, szaroczarnego, lub rzadziej ciemnoszarozielonego – zawiera od 25% do 50% minerałów ciemnych (barwnych). Skała o zawartości <25% minerałów ciemnych nazywana jest leukodiorytem, a powyżej 50% - meladiorytem. Ma strukturę jawnokrystaliczną : średnio- lub gruboziarnistej.

Występowanie

Francja – Korsyka, Norwegia – Laugendal, Szwecja – Orno, Finlandia , Włochy , Wielka Brytania , Niemcy , Czechy , Peru – Andy, USA – Kalifornia.

Występuje w Polsce na Dolnym Śląsku – okolice Kłodzka , Gromnik oraz na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej – okolice Myszkowa - w podłożu krystalicznym stwierdzony wierceniami.

Zastosowanie

Wykorzystywany podobnie jak granit : jako materiał budowlany, drogowy i dekoracyjny, kamień nagrobkowy, z powodu dużej zawartości minerałów blaszkowych ma gorsze parametry techniczne. W starożytnym Egipcie i na Bliskim Wschodzie używano go jako materiału rzeźbiarskiego .

Źródła

1. Encyklopedia Audiowizualna Britannica. tom XVIII Geologia
2. W. Ryka i A. Maliszewska. Słownik petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1991.
3. A. Bolewski i W. Parachoniak. Petrografia, wyd. II. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982