Na mapach: 15°55'S 5°45'W / -15.917, -5.75

Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha
Flaga Świętej Heleny Herb Świętej Heleny Flaga Świętej Heleny Herb Świętej Heleny
Dewiza : Loyal and Unshakeable (Lojalna i niewzruszona)
Hymn : God Save the Queen (Boże chroń królową)
Położenie Świętej Heleny
Język urzędowy	angielski
Stolica	Jamestown
Ustrój polityczny	terytorium zamorskie Wielkiej Brytanii
Głowa państwa	królowa Elżbieta II
Zależne od	Wielka Brytania
Gubernator	gubernator Andrew Gurr
Powierzchnia  • całkowita	420 km²
Liczba ludności  (2008)  • całkowita   •  gęstość zaludnienia	6563 15,6 osób/km²
Jednostka monetarna	funt Świętej Heleny (SHP)
Rok utworzenia	1659
Strefa czasowa	UTC +0
Kod ISO 3166	SH/SHN/654
Domena internetowa	.sh ( .ac dla Wyspy Wniebowstąpienia )
Kod telefoniczny	+290
Mapa Świętej Heleny

Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha (dawniej: Święta Helena, ang. Saint Helena, od 1 września 2009 oficjalna nazwa terytorium to Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha) – brytyjskie terytorium zamorskie , która składa się z trzech części położonych na południowym Oceanie Atlantyckim , odległych od siebie o kilka tysięcy kilometrów. W jej skład wchodzą: Wyspa Świętej Heleny , Wyspa Wniebowstąpienia (ang. Ascension) oraz archipelag Tristan da Cunha , do którego administracyjnie zaliczana jest również wyspa Gough .

Informacje geograficzne

Wyspy na Oceanie Atlantyckim w odległości około 1900 km od południowo-zachodnich wybrzeży Afryki . Powierzchnia wysp wynosi 420 km², a zamieszkują je 6563 osoby (2008). Stolicą terytorium jest Jamestown , na Wyspie Świętej Heleny , liczące około 1000 mieszkańców. W skład terytorium wchodzi 8 wysp. Największą wyspą jest Wyspa Świętej Heleny mająca powierzchnię 122 km². Pozostałe wyspy to: Wyspa Wniebowstąpienia (91 km²) oraz archipelag Tristan da Cunha składający się z wysp: Tristan da Cunha , Gough , Inaccessible i trzech wysp Nightingale (razem 207 km²). Linia brzegowa terytorium Świętej Heleny ma długość 60 km. Wyspy powstały wskutek działalności wulkanicznej związanej z Grzbietem Środkowoatlantyckim. Na Wyspie Świętej Heleny występuje klimat tropikalny ; morski, łagodzony przez pasat . Jest ona pochodzenia wulkanicznego, w większości górzysta (najwyższy szczyt Diana's Peak (818 m n.p.m.)). Wyspa Wniebowstąpienia pozostaje natomiast w strefie klimatu równikowego , gorącego i wilgotnego. Jest ona również pochodzenia wulkanicznego, prawie całkowicie pozbawiona roślinności. Ma ona duże znaczenie strategiczne (podczas wojny o Falklandy w 1982 pełniła funkcję bazy powietrzno-morskiej sił brytyjskich i amerykańskich, była bazą podczas programu kosmicznego Apollo , zlokalizowana jest na niej stacja przekaźnikowa dla telekomunikacji pomiędzy Afryką i Europą ). Znana jest także z zielonych żółwi morskich , które każdego roku między grudniem a majem przybywają na nią składając na plaży jaja. Natomiast archipelag Tristan da Cunha to klimat umiarkowany; morski, łagodzony przez pasat (chłodniejszy niż na Wyspie Świętej Heleny). To właśnie na wyspie Tristan da Cunha znajduje się najwyższy szczyt terytorium Świętej Heleny – Queen Mary's Peak (2060 m). Zasoby naturalne wysp to ryby i homary . Kolonia to również ważny punkt zaopatrzenia w słodką wodę statków transoceanicznych.

Historia

Bezludne wyspy, odkryte w początkach XVI wieku przez żeglarzy portugalskich : J. da Nova Castella – Wyspa Wniebowstąpienia (1501) i Wyspa Świętej Heleny (1502); T. da Cunha – Tristan da Cunha (1506). Wyspa Świętej Heleny opanowana została w 1653 roku przez Holendrów , a w 1673 roku zajęta ostatecznie przez Anglików . Początkowo znajdowała się we władaniu Kompanii Wschodnioindyjskiej , która wykorzystywała ją jako bazę aprowizacyjną na szlaku morskim z Europy do Indii Wschodnich . W latach 1815–21 wyspa była miejscem zesłania i śmierci cesarza Napoleona I Bonaparte ; od 1834 stała się kolonią brytyjską. Po otwarciu Kanału Sueskiego utraciła znaczenie i podupadła. Pozostałe wyspy zostały anektowane przez Wielką Brytanię 1816, w czasie pobytu cesarza Napoleona I na Wyspie Świętej Heleny. Od 1922 roku Wyspa Świętej Heleny oraz Wyspa Wniebowstąpienia weszły w skład brytyjskiego terytorium zależnego Święta Helena, do którego włączono też grupę sześciu wysp o nazwie Tristan da Cunha (cztery z nich są bezludne). Od 1950 zarządzane przez administratora odpowiedzialnego przed gubernatorem terytorium. W czasie obu wojen światowych były brytyjskimi bazami morskimi . Od 2002 roku otrzymało status terytorium zamorskiego Wielkiej Brytanii .

Informacje polityczne

Święta Helena posiada status terytorium zamorskiego Wielkiej Brytanii . Kolonią zarządzi gubernator , mianowany przez monarchę brytyjskiego, przy pomocy Rady Wykonawczej i Rady Ustawodawczej. Wyspami Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha zarządzają administratorzy odpowiedzialni przed gubernatorem.

Podział administracyjny

3 okręgi administracyjne ( Wyspa Świętej Heleny , Wyspa Wniebowstąpienia , Tristan da Cunha ).

Gospodarka

Gospodarka jest silnie uzależniona od pomocy finansowej Wielkiej Brytanii (w roku finansowym 2006/07 wyniosła 27 mln dolarów, czyli prawie 70% wpływów do budżetu ). Źródłem dochodów terytorium jest rybołówstwo , hodowla oraz sprzedaż wyrobów rzemieślniczych i znaczków pocztowych. Z powodu niewielkiej liczby miejsc pracy, około 25% zawodowo czynnej ludności wyjechało w poszukiwaniu pracy na Wyspę Wniebowstąpienia, Falklandy i do Wielkiej Brytanii.

• Waluta – 1 funt Świętej Heleny (SHP) = 100 pensów
• PKB – 18 mln USD
• Wzrost PKB – 0%
• PKB na 1 mieszkańca – 2500 USD
• Inflacja - 3,2%
• Bezrobocie – 14%
• Użytkowanie ziemi:
  • ziemie uprawne: 12,9%
  • inne: 87,1%.
• Przemysł: budownictwo, rękodzieło (meble, koronki, wyroby z drewna), rybołówstwo.
• Rolnictwo: kawa, kukurydza, ziemniaki, warzywa; drewno; ryby, homary (na Tristan da Cunha).
• Eksport: ryby (mrożone, konserwowe i suszone tuńczyki), kawa, rękodzieło.
• Import: żywność, napoje, tytoń, paliwa, pasze, materiały budowlane, pojazdy silnikowe i części, maszyny i części.
• Produkcja energii elektrycznej: 7 mln kWh

Ludność

Skład etniczny

• Afrykanie – 50%
• Europejczycy (gł. Brytyjczycy ) – 25%
• Chińczycy – 25%

Religie

• anglikanie – 81%
• Świadkowie Jehowy – 5%
• baptyści – 2,2%
• adwentyści dnia siódmego – 1,8%
• Armia Zbawienia – 1,7%
• katolicy – 1,3%
• zielonoświątkowcy – 1%

Analfabetyzm

• całej ludności – 3%
  • Kobiet – 2%
  • Mężczyzn – 3%

Demografia

Komunikacja i łączność

Na Wyspie Świętej Heleny sieć kolejowa nie istnieje. Istnieją plany uruchomienia portu lotniczego^[1]

• Sieć drogowa: 198 km
  • Święta Helena: 138 km
  • Wyspa Wniebowstąpienia: 40 km
  • Tristan da Cunha: 20 km
• drogi utwardzone: 168 km
  • Święta Helena: 118 km
  • Wyspa Wniebowstąpienia: 40 km
  • Tristan da Cucha: 10 km

Do wysp nie dociera żadna stacja telewizyjna, lecz istnieje możliwość odbioru trzech kanałów telewizyjnych odbieranych drogą satelitarną i przekazywanych nadajnikami naziemnymi. Docierają tam również 4 stacje radiowe ( 2 na falach długich i średnich, 2 UKF). Na terytorium Świętej Heleny możliwy jest również dostęp do internetu. Dostęp do internetu ma około 1000 mieszkańców, a telefony posiada około 2200 mieszkańców. Terytorium to nie posiada własnej floty handlowej.

Przypisy