W przyrodzie ożywionej wyróżnia się różne poziomy organizacji materii, od pojedynczej
komórki
, poprzez
kolonię
,
tkankę
,
organizm
, aż do
biosfery
. Płaszczyzną zainteresowania
ekologii
są wszystkie poziomy powyżej pojedynczego osobnika, niezależnie czy jest to
jednokomórkowiec
, czy
organizm wielokomórkowy
.
Większość
organizmów
na
Ziemi
żyje otoczona innymi organizmami, wchodząc z nimi w najrozmaitsze
interakcje
. Jeśli zatem za podstawową jednostkę organizacji przyjmiemy pojedynczą istotę żywą, to każdy wyższy poziom organizacji składa się z większej od 1 liczby osobników. W ten sposób już dwa osobniki mogą tworzyć rodzinę, kilka stado lub grupę rodzinną itp. Najprostszym przykładem
ekosystemu
jest związek między jednym
producentem
(np.
bakterii autotroficznej
) i jednym
destruentem
(np.
bakterii heterotroficznej
). Taka organizacja realizowałaby proces produkcji i dekompozycji materii organicznej w oparciu o czerpaną ze środowiska energię i pierwiastki pobierane, a następnie oddawane do środowiska, a zatem spełniałby podstawowe założenia ekosystemu.
Największym poziomem organizacji życia jest
biosfera
, obejmująca wszystkie obszary, na których występują żywe istoty. Z chwilą, gdy człowiek odkryje życie we
Wszechświecie
, biosfera rozciągnie się również na tamte obszary.
Podstawowe poziomy organizacji istot żywych
Z punktu widzenia ekologii podstawowymi poziomami organizacji są:
-
osobnik
-
populacja
-
biocenoza
-
ekosystem
-
biosfera
W obrębie tych jednostek ekologicznych mogą egzystować mniejsze zespoły, wyróżniające na podstawie innych kryteriów:
etologicznych
(np.
rodzina
,
stado
),
fitosocjologicznych
(zespół roślin) czy
mikrobiologicznych
(
kolonia bakteryjna
).
W strukturze organizacyjnej żywej materii wyróżniamy trzy poziomy:
- Poziom molekularny, w skład którego wchodzą:
-
komórka
- struktury komórkowe
- Nauki dotyczące tego poziomu:
- Poziom organizmalny, w skład którego wchodzą:
- Poziom ponadorganizmalny, w skład którego wchodzą:
Przez wiele ostatnich lat badano głównie poziom komórkowy i organizmalny, a dziś ze względu na wiele chorób występujących w nowoczesnym świecie, których przyczyną jest środowisko społeczne i emocjonalna więź międzyludzka, zajęto się poziomem ponadorganizmalnym.