Nankin (
chiń.
南京;
pinyin
: Nánjīng, ) – ośrodek administracyjny
chińskiej
prowincji
Jiangsu
położony nad rzeką
Jangcy
, ważny ośrodek gospodarczy, wielki port śródlądowy. Miasto liczy 2,5 mln mieszkańców (zespół miejski – 5,1 mln).
Władze
Republiki Chińskiej
(Tajwanu) uznają Nankin za stolicę całego kraju.
Geografia
Nankin położony jest we wschodnich Chinach, na rozległej równinie nad rzeką
Jangcy
w jej dolnym biegu, ok. 240 km od jej ujścia do
Morza Wschodniochińskiego
. Od wschodu miasto ogranicza Zijin Shan (Góra Purpurowo-Złota). Nankin leży w zasięgu północnej subtropikalnej
monsunowej
strefy klimatycznej
. Wyraźnie zaznaczają się tu cztery
pory roku
. Średnia roczna temperatura wynosi 16 °C (średnia temperatura
lipca
to 28 °C, a
stycznia
–2 °C). Najwięcej opadów przypada na okres letni, a roczna suma przekracza 1100 mm.
Historia
Badania
archeologiczne
wykazały, że obszar ten zamieszkany był już ponad 5 tys. lat temu. Pierwsze pisane wzmianki o Nankinie pochodzą z
Epoki Walczących Królestw
(
453
-
221
r. p.n.e.), kiedy był to strategiczny region konfliktu. Za czasów
dynastii Qin
(221-
207
r. p.n.e.) miasto rozwinęło się w ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturowy. Później kilkakrotnie było stolicą Chin i zmieniało nazwy (Jianye, Jiankang, Yintian). Zniszczone w
VI wieku
, znów doświadczyło dobrobytu w czasach panowania
dynastii Tang
(
618
-
907
). Za panowania
dynastii Song
(
960
-
1279
) była to twierdza broniąca Chin przed najazdem
Mongołów
. Na początku rządów
dynastii Ming
i jej pierwszego władcy
Zhu Yuanzhanga
(Hongwu) miasto zostało po raz kolejny stolicą kraju. Nazwę Nankin w
1421
roku nadał miastu syn Zhu Yuanzhanga,
Yongle
, ale przeniósł on stolicę do
Pekinu
.
29 sierpnia
1842
roku na pokładzie brytyjskiego okrętu cumującego na Jangcy pod Nankinem podpisano traktat chińsko-brytyjski kończący
I wojnę opiumową
. Od
1853
do
1864
roku miasto, pod nazwą Tiencin, było stolicą państwa
tajpingów
. W
1911
roku ogłoszono tu powstanie Republiki Chińskiej. W latach
1927
-
37
oraz
1945
-
49
Nankin pełnił funkcję stolicy Chin kuomintangowskich. W latach
1937
-
38
Japończycy
dokonali masakry jego mieszkańców i obrońców. Liczbę ofiar oceniono po wojnie na 42 tys., ale szacunkowe dane chińskie mówią nawet o 300 tys.
Obecnie
Współczesny Nankin to wielki ośrodek gospodarczy, dynamicznie się rozwijający. W ciągu ostatniego 20-lecia
XX w.
zanotowano tu 12-krotny wzrost
PKB
w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Nieustannie dokonuje się nowych inwestycji, w dużej mierze zagranicznych. Działa tu 9 specjalnych stref o dogodnych warunkach dla inwestorów. w
1997
r. ukończono budowę nowoczesnego, międzynarodowego portu lotniczego Lukou. Do 2010 r. planuje się wybudowanie m.in. kilku kolejnych dróg ekspresowych, mostu na Jangcy oraz przebudowę portu dla statków pasażerskich. W Nankinie reprezentowanych jest ponad 40 różnych gałęzi przemysłu. Szczególnie rozwinęła się produkcja nowoczesnych wyrobów elektrotechnicznych, zwłaszcza dla telekomunikacji. Na szeroką skalę wytwarza się sprzęt elektroniczny, artykuły gospodarstwa domowego i samochody (m.in. ciężarowe
IVECO
). Rozwinięty jest też przemysł materiałów budowlanych, optyczny, precyzyjny (zegarki), maszynowy i włókienniczy (
brokaty
,
jedwab
). Znajdują się tu zakłady produkcji
etylenu
, włókien chemicznych, opon oraz farmaceutyków. Port rzeczny na Jangcy jest dostępny także dla statków morskich. Przeładunki przekraczają 50 mln t rocznie. Pod koniec
lat 90. XX w.
Nankin był siedzibą ponad 1,5 tys. banków oraz instytucji finansowych i ubezpieczeniowych, giełdy towarowej i targów międzynarodowych. Wielkim osiągnięciem techniki jest otwarty w
1968
r.
most na Jangcy
liczący ok. 5 km długości.
Kultura
Nankin jest też ważnym ośrodkiem naukowo-kulturalnym. Znajduje się tu Uniwersytet Nankiński (założony w
1902
r.) – jedna z najstarszych uczelni w Chinach, oraz ponad 40 college'ów i szkół wyższych. Działa też filia Chińskiej Akademii Nauk, ponad 500 instytucji naukowo-badawczych zatrudniających prawie 400 tys. osób oraz
obserwatorium astronomiczne
.
Turystyka
Większość atrakcji turystycznych pochodzi z czasów panowania dynastii Ming. Zabytki z innych okresów najczęściej popadły w ruinę. Mury Nankinu (
XIV w.
) to najdłuższe obwałowania miejskie, zbudowane kiedykolwiek na świecie. Liczą 33,4 km długości, 12 m wysokości i 7 m grubości. Silnie ufortyfikowane były niemal nie do zdobycia. Do dziś zachowało się 2/3 muru oraz kilka z 13 bram, m.in.
Zhonghuamen
i Zhongyangmen. Turyści odwiedzają również
Mauzoleum Sun Jat-sena
, który uważany jest za ojca współczesnych Chin.
Mauzoleum Ming Xiaoling
, zbudowane w latach
1381
-
1431
, mieści grobowiec cesarza
Zhu Yuanzhanga
przykryty ziemnym
kurhanem
o średnicy 350 m. Atrakcją Nankinu są też nekropolie cesarskie, m.in. grobowiec
dynastii Liang
(
502
-
557
). Prowadzą do nich aleje wysadzane kamiennymi figurami (m.in. zwierząt,
chimer
, wojowników i urzędników) pochodzącymi jeszcze z VI w. Jedną z najważniejszych budowli Nankinu jest Świątynia
Konfucjusza
z
1034
r., znajdująca się w odrestaurowanym w
1984
r. kompleksie Fuzi Mao. Interesujące są też wieża bębna (Gu Lou) z XV w., wieża dzwonu (Zhong Lou) z
1889
r. (dzwon pochodzi z
1388
r.) oraz Sala Wu Liangdan (
1381
) – pozostałość dawnej świątyni Linggu si. Do dziś przetrwały tylko fragmenty pałacu cesarskiego pierwszych Mingów (Ming Gugong) wzniesionego przez Zhu Yuanzhanga.
Zobacz też
Linki zewnętrzne