Grabów (dawniej Grabowo) –
wieś
w
Polsce
położona w
województwie łódzkim
, w
powiecie łęczyckim
, w
gminie Grabów
, w
Kotlinie Kolskiej
.
W latach 1975-1998
miejscowość należała administracyjnie do
województwa konińskiego
. Miejscowość jest siedzibą
gminy Grabów
.
Położenie
Wieś położona ok. 13 km na północny zachód od
Łęczycy
, w zachodniej części
powiatu łęczyckiego
, przy lokalnej drodze z
Łęczycy
do
Koła
i
Dąbia
.
Historia
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w
1232
r. jako uposażenie kościoła w
Dobrowie
. W końcu
XIII
wieku wieś podupadła. Ponownie występuje wźródłach historycznych w połowie
XIV
wieku, już jako własność szlachecka. W roku
1372
królowa regentka Elżbieta, na prośbę kasztelana
łęczyckiego
Mikołaja, pozwoliła na przekształcenie wsi w miasto. Pomyślny rozwój miasta przerwany został w pierwszej połowie
XVI
wieku. W tym okresie Grabów nazywany był niekiedy wsią. W
1552
r. król
Zygmunt August
wydał miastu przywilej na trzy jarmarki w ciągu roku i potwierdził prawo do odbywania targów. Nadal było to miasto niewielkie, w
1572
r. pracowało tu tylko 12 rzemieślników. W końcowym okresie
XVIII
wieku miejscowość zatraciła miejski charakter. Nowy przywilej lokacyjny Grabów uzyskał od władz pruskich w
1800
r. W pierwszej połowie
XIX
wieku powoli wzrastała liczba mieszkańców miasta. W
1809
r. żyło tu 350, a w
1857
r. już 918 osób.
29 października
1863
r. pod Grabowem wojska rosyjskie stoczyły bitwę z oddziałem powstańczym. W
1870
r. miejscowość utraciła prawa miejskie. W lutym
1941
r. hitlerowcy utworzyli we wsi getto dla Żydów z niedalekiej Łęczycy. Podczas jego likwidacji, w kwietniu
1942
r. wywieziono stąd 1200 osób do obozu zagłady
Kulmhof
w
Chełmnie nad Nerem
. Obecnie Grabów jest dużą wsią, posiadającą podstawowe placówki usługowe i handlowe.
Zabytki
Kościół
Klasycystyczny, murowany kościół Świętego Stanisława Biskupa wzniesiony został w
1838
r. Jest to budynek jednonawowy o planie prostokąta. Nad fasadą, zwieńczoną attykowym szczytem, wznosi się kwadratowa wieża zakończona dachem ostrosłupowym. Ściany zewnętrzne są zdobione boniowaniem, a pod okapem biegnie gzyms na kroksztynkach. Wnętrze jest przykryte stropem płaskim, tylko w prezbiterium znajduje się sklepienie konchowe. W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz Świętego Stanisława ze Szczepanowa - patrona świątyni, pochodzący z początku
XIX
wieku. Pozostałe elementy wyposażenia wnętrza reprezentują przeważnie styl klasycystyczny. Z początku
XIX
wieku pochodzi także chrzcielnica empirowa w kształcie wazy na trójnogu, przeniesiona tu z kaplicy ewangelickiej w
Besiekierach
.
Rynek
Centrum wsi stanowi obszerny, wydłużony plac. Zachowały się przy nim liczne domy z początku
XIX
wieku. Budynki murowane, z sienią przechodnią, kryte są dachami naczółkowymi lub dwuspadowymi. Domy drewniane, o konstrukcji zrębowej, przykrywają najczęściej dachy czterospadowe. Ozdobą niektórych domów jest ciekawe zdobnictwo ciesielskie, m.in. ponacinane belki ścian frontowych i rzeźbione drzwi i okiennice.
Ciekawostki
- Z Grabowa pochodzi odmiana cebuli o nazwie Grabowska.
- Grabów znany jest z uprawy
cebuli
, która jest w tej miejscowości główną rośliną hodowlaną.
- Co roku w Grabowie w pierwszy
wtorek
po
Niedzieli Wielkanocnej
odbywają się rozgrywki w
palanta
, znane jako Dzień Palanta.
- Co roku we wrześniu w Grabowie odbywa się festyn Dni Cebuli.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
