Kampinos
KampinosKampinos –
wieś
w
Polsce
położona w
województwie mazowieckim
, w
powiecie warszawskim zachodnim
, w
gminie Kampinos
.
W latach 1975-1998
miejscowość administracyjnie należała do
województwa warszawskiego
. Miejscowość jest siedzibą władz
gminy Kampinos
. PołożenieWieś znajduje się przy
drodze wojewódzkiej nr
580
z
Warszawy
przez
Leszno
do
Żelazowej Woli
i
Sochaczewa
, 41 km od Warszawy, w otulinie
Kampinoskiego Parku Narodowego
. HistoriaPierwsza wzmianka o miejscowości w
1377
pod nazwą Białe Miasto – nazwa pochodzi od białych
piasków
wydm
lub błot (
staropol
. Bieliny). W
1414
otrzymuje prawa miejskie jako własność
książąt mazowieckich
. W roku
1451
książę
Władysław
nadaje swojej żonie Annie, córce
księcia oleśnickiego
Konrada V
, kasztelanię
sochaczewską
wraz z Białym Miastem jako
oprawę wdowią
. W
1476
Kampinos zostaje
inkorporowany
przez
króla
Kazimierza Jagiellończyka
do Korony wraz z ziemią sochaczewską, przeciw czemu protestują książęta
Janusz II
z
Bolesławem V
, co powoduje pogorszenie się stosunków między Mazowszem a Koroną. W
1489
król zabezpiecza Hieronimowi i Piotrowi z
Nowego Miasta
sumę 4800 florenów na m.in. Kampinosie,
Wiejcy
,
Głusku
i Rybitwie – miasto wymienione po raz pierwszy pod nazwą Capinoss. Do
1511
wielokrotnie jako zastaw królewski, a jego
posesorami
byli kolejno: wdowa pod
kasztelanie
sandomierskim Katarzyna Jasieńska z synem Pawłem w
1497
, dworzanin króla
Jana Olbrachta
Paweł Jasieński w
1500
, wojewoda
rawski
Prandota z
Tarczyna
, kasztelan
wiślicki
i
starosta
sochaczewski Piotr Szafraniec z
Pieskowej Skały
w
1505
, wojewoda płocki Ninogrzew z
Kryska
w
1506
, kasztelan sochaczewski Andrzej z
Radziejowic
w latach
1506
-
1508
oraz Piotr, Bartłomiej, Paweł i Stanisław z Kryska w
1511
. W 1511 po raz pierwszy wymieniany jako ośrodek dóbr, a od
1512
własność Radziejowskich. W
1540
wymieniany jest miejscowy drewniany kościół, choć parafia założona w
1370
. W
1557
wymieniany jeszcze jako miasto, w
1579
już jako
wieś
. W
XVII wieku
posesorką Kampinosu zostaje m.in. królowa
Ludwika Maria Gonzaga
w
1649
. W lustracji z
1661
wymieniany jest tu m.in. drewniany kościół, 18 domów
pańszczyźnianych
,
folwark
,
wiatrak
i
karczma
. W
1765
istniał tu dworek z gankiem o 3 ścianach do połowy obmurowanych, karczma,
browar
i
gorzelnia
. W
1789
karczma wymieniana już jako wymagająca remontu, trunki podawano w
austerii
. W latach
1772
-
1872
zbudowano tu nowy kościół projektu architekta Lobe z
Warszawy
z miejscowego drewna
sosnowego
w stylu polskiego
baroku
na planie
prostokąta
, nawiązując swoim wyglądem do ówczesnych kościołów murowanych. W
XVIII wieku
posesorami zostają późniejszy
kanclerz wielki koronny
Jan Szembek
w
1703
,
podkomorzy litewski
Michał Jerzy Mniszech
wraz z żoną Birthildą z Szembeków w
1735
, generał artylerii konnej i pierwszy minister króla
Augusta II
hrabia
Henryk von Brühl
w
1764
,
hetman wielki koronny
Ksawery Branicki
w
1766
i starosta czerwiński i królewski
szambelan
Ludwik Gutakowski
do
1795
. W czasie
insurekcji kościuszkowskiej
w czasie zjazdu zwołanego we wsi przez generała
Leona Bielickiego
został uchwalony akces do powstania obywateli ziemi sochaczewskiej. Po
rozbiorach
oddzielono ekonomię kampinoską od lasów – pod
zaborem pruskim
utworzono Królewski Urząd Leśny, pod
zaborem rosyjskim
Leśnictwo Koronne. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę utworzono tu
nadleśnictwo
. W
1863
w czasie
powstania styczniowego
w dworze mieścił się sztab
Zygmunta Padlewskiego
, przybyłego tu z Warszawy dla organizacji oddziałów powstańczych. W okresie okupacji
hitlerowskiej
znajdowała się tu placówka graniczna żandarmerii (granica pomiędzy
III Rzeszą
a
Generalnym Gubernatorstwem
na kanale Łasica). Placówka ta zasłynęła z terroru wobec okolicznych mieszkańców – Polacy musieli nosić tu specjalne opaski, a w parku rozstrzelano wielu ludzi. W
1942
udanego ataku na posterunek dokonał oddział
GL
pod dowództwem Stanisława Gacia "Kuby". Po
1948
miejscowość zyskała znaczenie jako lokalne centrum turystyczne – w latach 50. w miejscowym dworze mieścił się dom wycieczkowy PTTK, zlikwidowany na początku
lat 90. XX wieku
. Dwór przejęty został przez prywatnego właściciela, we wsi zamknięto też restaurację. Od kilku lat wieś zabiega o przywrócenie atrakcyjności dla inwestorów i turystów. Warto zobaczyć Zabytki- kościół pw. Wniebowzięcia NMP, drewniany z XVIII/XIX w., nr w rejestrze zabytków
KOBiDZ
: 1041/604/62 z 4.04.1962
- plebania z ogrodem, ul. Chopina 21, z 2. poł. XIX w., nr w rejestrze zabytków
KOBiDZ
: 1239 z 20.01.1984
- zespół dworski, XVIII w., nr w rejestrze zabytków
KOBiDZ
: A-465 z 4.04.1962:
- dwór z XVIII w.,
- park z XIX w.
Pomniki- pomniki przyrody: 2
dęby szypułkowe
przed plebanią – Stefan Wyszyński i Fryderyk Chopin,
- tablica upamiętniająca mieszkańców wsi poległych w latach
1939
-
1945
,
- pomnik przed dworem ku czci poległych i zamordowanych żołnierzy
AK
,
GL
i
AL
w latach 1939-1945.
Ciekawostki- W tym dworze ongiś pp. Łaszczyńskich w 1863 r. mieścił się główny sztab powstańczy N. Romanowskiego i Z. Padlewskiego. Tu organizowano młodzież w oddziały powstańcze. Stąd szły dyrektywy na województwo. Pamięci tych, co wśród cierpień i niedoli sztandarom wierni pozostali, w 70-tą rocznicę powstania styczniowego Polskie Towarzystwo Krajoznawcze oddz. Sochaczew tablicę tę ufundowało.[4]
- W miejscowym kościele przechowywane były chorągwie (wg L. Herza – ornaty) z 1863 wykonane z płaszczy powstańczych – najprawdopodobniej zaginęły.
- Na przykościelnym cmentarzu znajdują się m.in. mogiły powstańców z 1863, żołnierzy
września
1939
oraz 343 osób cywilnych tu poległych.
Szlaki turystycznePrzypisy Zobacz też Źródła- Lechosław Herz,
2002
, Puszcza Kampinoska, Pruszków, Wyd. Oficyna Wydawnicza "Rewasz", .
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Kampinos":
Stefan Wyszyński
Kozala
ukrywał się przed
gestapo
. W okresie
powstania warszawskiego
kapelan
Grupy AK Kampinos
(działającej m.in. w
Laskach
), oraz szpitala powstańczego pod pseudonimem Radwan III. ...
Żoliborz
w dniach 20-22 VIII 1944 r. poległo ponad 500 żołnierzy oddziałów powstańczych "Kampinos" i "Żoliborz")Głaz Pamiątkowy poświęcony J. Kuroniowi w Parku ŻeromskiegoPłyta "DESANTOWA" ul. ...
Sochaczew
...
Sosna zwyczajna
uznany za
pomnik przyrody
. Obwód w pierśnicy 3,6 m, wysokość 22 m.W
Kampinoskim Parku Narodowym
, przy drodze Kampinos – Górki w Obszarze Ochrony Ścisłej ...
Pomnik przyrody
U. z 2004 r. Nr 268, poz. 2665
)Pomnik przyrody: dąb szypułkowy Stefan, Kampinos pod WarszawąLipa drobnolistna – pomnik przyrody,
Park w Młodojewie
Aleja Brzozowa – ...
Granica
Kęty
Granica
–
wieś
w
woj. mazowieckim
, w
pow. warszawskim zachodnim
, w
gminie Kampinos
Granica
–
wieś
w
woj. mazowieckim
, w
pow. pruszkowskim
, w
gminie Michałowice
Granica
...
Prusy
Mazowiecki
Prusy
–
wieś
w
woj. mazowieckim
, w
pow. warszawski zachodnim
, w
gminie Kampinos
Prusy
–
wieś
w
woj. świętokrzyskim
, w
pow. buskim
, w
gminie Stopnica
Prusy
...
Wola Pasikońska
Wola Pasikońska
Państwo
Polska
Województwo
mazowieckie
Powiat
warszawski zachodni
Gmina
Kampinos
Liczba ludności
(2000)249
Strefa numeracyjna
(+48) 22Położenie na mapie Polski
Wola Pasikońska
52°15'59.1″N 20°22'53.7″E / 52.266417, ...
Droga wojewódzka nr 580
...
Leszno (powiat warszawski zachodni)
województwie mazowieckim
, w
powiecie warszawskim zachodnim
, w
gminie Leszno
, przy południowej granicy
Kampinoskiego Parku Narodowego
. Leszno ma charakter małego miasteczka, choć nie posiada praw ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kampinos":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|