Allen Dulles, szef wywiadu amerykańskiego w Europie w czasie II wojny światowej, dyrektor CIA, w latach 1953 - 1961
Allen (Welsh) Dulles (ur.
19 kwietnia
1893
, zm.
29 stycznia
1969
) - szef amerykańskiego wywiadu (
OSS
) w
Europie
podczas
II wojny światowej
, Dyrektor Centrali Wywiadu (
Director of Central Intelligence
–
DCI
) od
lutego
1953
roku do
listopada
1961
roku oraz członek
Komisji Warrena
.
Powodowany ambicją osiągnięcia (jako trzeci, po dziadku i stryju) stanowiska sekretarza stanu, w
1916
roku wstąpił do służby dyplomatycznej. Jego pierwszą placówką był
Wiedeń
. W
kwietniu
1917
roku, po przystąpieniu
Stanów Zjednoczonych
do
I wojny światowej
, przeniesiony został do
Berna
, gdzie wyrzucił podobno z
ambasady
człowieka, który się przedstawił jako
Włodzimierz Lenin
, uznając go za człowieka umysłowo chorego. Dzień po tym rzekomym incydencie
Lenin
jechał już do
Rosji
w zaplombowanym wagonie
niemieckim
.
Dulles następnie został skierowany do
Konstantynopola
, był także jednym z dyplomatów amerykańskich uczestniczących w paryskiej konferencji pokojowej w
1919
roku. W
1926
roku Dulles odszedł z Departamentu Stanu i związał się z renomowaną firmą prawniczą Sullivan i Cromwell z
Wall Street
, mającą nieograniczony niemal dostęp do wysokich rangą amerykańskich urzędników państwowych i utrzymującą rozległe kontakty ze środowiskiem europejskiego świata przemysłu i finansów. Jako prawnik, Dulles pracował często na zlecenie rządu, był m.in. doradcą delegacji amerykańskich na konferencjach międzynarodowych, gdzie zetknął się z wieloma postaciami europejskiego życia politycznego. W
listopadzie
1932
roku spotkał się z
Benitem Mussolinim
, a w
kwietniu
1933
roku z
Adolfem Hitlerem
. Po przystąpieniu
Stanów Zjednoczonych
do
II wojny światowej
, Dulles został zwerbowany przez dyrektora
Biura Służb Strategicznych
, generała majora
Williama Donovana
. Przez pewien czas pracował w centrali sąsiadującej z siedzibą nowojorskiej kwatery
MI6
Williama Stephensona. W listopadzie
1942
roku Dulles przybył do
Berna
(
Szwajcaria
) z zadaniem utworzenia placówki
OSS
. Początki jego kariery w roli szefa siatki szpiegowskiej były imponujące. Mimo że formalnie należał do personelu dyplomatycznego ambasady
Stanów Zjednoczonych
, pracował głównie w swoim domu przy Herrentgasse 23, ciesząc się opinią kogoś w rodzaju specjalnego wysłannika
Białego Domu
.
Biuro Służb Strategicznych
nadało mu kryptonim – Agent 110 lub Mr Bull, aczkolwiek w kręgach dyplomatycznych
Berna
, w czasie wojny istnej jaskini szpiegów wielu wywiadów walczących państw, orientowano się, że jest szefem amerykańskiego wywiadu na
Europę
. W Europie Dulles pomagał zestrzelonym lotnikom wrócić do
Wielkiej Brytanii
oraz werbował do działalności na rzecz amerykańskiego wywiadu różnych ludzi. Najcenniejszym nabytkiem Dullesa był odpowiedzialny za łączność telegraficzną urzędnik w niemieckim Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Fritz Kolbe.
Wiosną
1944
roku, Kolbe, któremu Dulles nadał kryptonim George Wood, dostarczył 1200 najświeższej daty (nie starszych niż sprzed dwóch tygodni) dokumentów, w tym informacje o szpiegu niemieckim pracującym jako lokaj ambasadora
Wielkiej Brytanii
w
Turcji
, ps.
Cicero
. Brytyjczycy ostrzeżeni przez Amerykanów o niebezpiecznym szpiegu w
Turcji
, grzecznie choć stanowczo odpowiedzieli, by Amerykanie nie zajmowali się tą sprawą. To jednoznacznie wskazuje, że
Elyas Bazna
ps. Cicero był pod kontrolą brytyjskiego wywiadu.
Po
II wojnie światowej
Dulles podjął przerwaną praktykę prawniczą, następnie na prośbę sekretarza obrony Jamesa Forrestala opracował studium o
Centralnej Agencji Wywiadowczej
, w którym skrytykował działającą agencję jako nie spełniającą pokładanych w niej nadziei. W kampanii prezydenckiej
1948
roku pracował w sztabie wyborczym Thomasa E. Deweya, toteż po zwycięstwie
Herry'ego Trumana
nie liczył na żadne stanowisko w aparacie wywiadu. Tymczasem jednak nowy szef DCI, gen.
Walter Smith
, zaproponował mu funkcję zastępcy dyrektora ds. operacyjnych. Dulles ofertę przyjął i w
styczniu
1951
roku rozpoczął pracę w
CIA
, a w
sierpniu
został zastępcą dyrektora
CIA
, zastępując Williama Jacksona. W
lutym
1953
prezydent
Eisenhower
mianował go dyrektorem Centralnej Agencji Wywiadowczej -
CIA
, na miejsce gen.
Waltera Smitha
. Dulles sprawował to stanowisko do
1961
roku. Jego karierę złamała klęska zaplanowanej i przeprowadzonej przez CIA
inwazji w Zatoce Świń
, zdymisjonowany został także pomysłodawca tej operacji, zastępca dyrektora CIA ds. operacyjnych Richard Bissel. Na emeryturze Dulles poświęcił się pracy pisarskiej - napisał m.in. The Craft of Intelligence –
1963
. W roli publicznej po raz ostatni pokazał się jako członek prezydenckiej komisji do zbadania okoliczności śmierci prezydenta Kennedy’ego. Zmarł w
1969
roku.
Zobacz też
Operacja "Spinacz"