Przewodniczący
Rady Europejskiej jest wybierany przez Radę Europejską większością kwalifikowaną na okres 2,5 roku z jednokrotną możliwością odnowienie kadencji. Nowym uprawnieniem przewodniczącego jest reprezentowanie Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa[1].
Stanowisko to (zwłaszcza w odniesieniu do
traktatu lizbońskiego
, w związku ze znacznym wzrostem jego znaczenia) bywa potocznie nazywane stanowiskiem "Prezydenta Unii Europejskiej". Nazwa ta nie jest ujmowana w oficjalnych dokumentach. []
19 listopada 2009 na spotkaniu Rady Europejskiej w Brukseli desygnowano na przewodniczącego premiera
BelgiiHermana Van Rompuy
. Objął on urząd 1 grudnia 2009 - wraz z wejściem w życie traktatu z Lizbony.
Przed wejściem w życie traktatu Przewodniczącym RE była każdorazowo
głowa państwa
lub
szef rządu
kraju aktualnie sprawującego
prezydencję Rady Unii Europejskiej
. Było to więc stanowisko o niewielkim znaczeniu, jako że zmieniało się wraz z każdą prezydencją (co 6 miesięcy). Przewodniczący był odpowiedzialny głównie za przygotowanie, przewodniczenie i przedkładanie sprawozdań ze szczytów Rady Europejskiej i nie miał żadnych uprawnień wykonawczych.