Madera, oficjalnie Region Autonomiczny Madery (
port.
Madeira) – niezależne politycznie i posiadające odrębną administrację terytorium portugalskie.
Warunki naturalne
Archipelag
pochodzenia
wulkanicznego
na
Oceanie Atlantyckim
u północnych
wybrzeży
Afryki
, na północ od
Wysp Kanaryjskich
. Obejmuje wyspy: Madera (741 km²),
Porto Santo
(42,5 km²) i kilka mniejszych wysp.
- powierzchnia: 801
km²
- liczba mieszkańców: 246 689 (
2007
)
- główne miasto:
Funchal
Powierzchnia
wysp jest górzysta. Najwyższym szczytem jest
Pico Ruivo
na wyspie Madera (1861 m
n.p.m.
).
Klimat
łagodny, określany mianem "wiecznej
wiosny
". Średnia
temperatura
w styczniu wynosi ok. 16 °C, a w lipcu ok. 22 °C. Posiada bogatą roślinność podzwrotnikową. (
Lasy
wawrzynowe
zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego
UNESCO
). Obszar chroniony rezerwatem zajmuje niemal 2/3 powierzchni wyspy.
Gospodarka
Uprawia się
winorośl
,
trzcinę cukrową
, warzywa i drzewa
owocowe
. Hoduje się
bydło
. Mieszkańcy trudnią się też
rybołówstwem
. Ważną gałęzią gospodarki jest przemysł winiarski (
wina Madera
), dochody z eksportu wina stanowią ważną część całości eksportu (43% w
1999
). Z uprawianej na wyspie trzciny cukrowej produkuje się lokalną odmianę
rumu
. Część mieszkańców Madery zajmuje się
hafciarstwem
i
wikliniarstwem
.
Pochodzenie nazwy
Portugalscy odkrywcy João Gonçalves Zarco i Tristao Vaz Teixera ochrzcili nowy ląd mianem Ilha Madeira czyli Wyspy Drewna lub Zalesionej Wyspy[1].
Historia Madery
W
starożytności
znana
Fenicjanom
, jednak niezamieszkana. W czasie wypraw Portugalczyków w
1418
i
1420
odkryta przez nich, zasiedlona i zagospodarowana (najstarsze plantacje trzciny cukrowej z
XV
w.). W latach
1580
-
1640
wraz z
Portugalią
wchodziła w skład
Hiszpanii
. W
1801
i w latach
1807
-
1814
pod zarządem
brytyjskim
.
W
1922
w
Funchal
na Maderze ostatnie miesiące swego życia spędził
Karol I Habsburg
, ostatni cesarz Austrii i król Węgier (został pochowany w tamtejszym kościele). Od
21 grudnia
1930
do
23 marca
1931
przebywał tu na wypoczynku
Józef Piłsudski
[2] - jego pobyt upamiętnia tablica w wilii Quinta Bettencourt na przedmieściach
Funchal
. Rok później na wyspie wybuchła rebelia przeciw lizbońskiej dyktaturze generała Carmony. Od
1 lipca
1976
region autonomiczny.
Legenda portugalska głosi, że król Polski i Węgier
Władysław III Warneńczyk
przeżył
bitwę pod Warną
, by następnie osiąść na Maderze[3].
Geografia
Autonomiczny Region Madery składa się z wyspy Madera, wyspy
Porto Santo
, wysp Desertas i Selvagens.
Funchal
, stolica Madery, położone jest na południowym wybrzeżu wyspy. Pozostałe główne miasta:
Porto Santo
(znane też jako
Vila Baleira
),
Ribeira Brava
,
Machico
,
Câmara de Lobos
,
Santa Cruz
i Santana.
Archipelag leży około 570 km od wybrzeży Afryki, 850 kilometrów od
Lizbony
, 370 kilometrów od
Gran Canarii
i 770 km od wyspy
Santa Maria
, najbliższej z
Azorów
.
Madera jest największą wyspą archipelagu o powierzchni 741 km², długości 57 km (z zachodu na wschód), szerokości 22 km w najszerszym miejscu i długości wybrzeża około 140 km.
Sławni ludzie urodzeni na Maderze
Przypisy
- ↑ Rzeczpospolita, dodatek "Moje podróże", 23.01.2009 r., str.4.
- ↑
Marszałek Józef Piłsudski na Maderze
- ↑ Tak m.in. Joao Reis Gomes (1941), Joao C.D.Nacimento (
1934
), Conego Homen (
1934
), Alberto Artur Sarmento (
1953
) i in. oraz L. Kielanowski, Odyseja Władysława Warneńczyka, Londyn 1991; Z. Święch, Ostatni krzyżowiec Europy. Oddychający sarkofag Warneńczyka?, Kraków 1995
Linki zewnętrzne