21 grudnia jest 355. (w latach przestępnych 356.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 10 dni.

Święta

• imieniny : Anastazy , Balbin , Festus , Gliceriusz , Glicery , Honorat , Piotr , Temistokles , Tomasz , Tomisław i Tomisława
• Święto Godowe (etniczne słowiańskie)
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2],
  • św. Piotr Kanizjusz ( jezuicki teolog i doktor Kościoła )

Wydarzenia w Polsce

• 1409 – Zygmunt Luksemburski wypowiedział wojnę Polsce.
• 1686 – król Jan III Sobieski zaprzysiągł we Lwowie traktat pokojowy , kończący wojnę polsko-rosyjską .
• 1807 – władze Księstwa Warszawskiego wydały dekret grudniowy .
• 1830 – Powstanie Listopadowe : dyktator Józef Chłopicki rozwiązał Rząd Tymczasowy i powołał w jego miejsce Radę Najwyższą Narodową .
• 1832 – Wawel : trumna ze zwłokami Tadeusza Kościuszki została w tajemnicy przed zaborcami umieszczona w marmurowym sarkofagu.
• 1894 – poświęcono cerkiew św. Michała Archanioła w Warszawie .
• 1927 – utworzono Polskie Zakłady Lotnicze .
• 1939 – na terenach zajętych przez ZSRR wycofano z obiegu złotego bez możliwości wymiany na nowo wprowadzonego rubla .
• 1944 – Leopold Okulicki mianowany dowódcą AK .
• 1948 – na I zjeździe PZPR Bolesław Bierut został wybrany I sekretarzem partii.
• 1953 – Rada Państwa skorzystała z prawa łaski wobec skazanych na długoletnie więzienie za szpiegostwo obywateli francuskich André Simona Robineau i Gastona Drueta.
• 1958 – powstał Ośrodek Badania Opinii Publicznej .
• 1976 – premiera filmu Inna .
• 1981 – ambasador PRL w USA , Romuald Spasowski , poprosił o azyl polityczny.
• 1987 – premiera filmu Magnat .
• 1991 – do sądu w Katowicach trafił akt oskarżenia przeciwko 24 osobom w sprawie pacyfikacji kopalni Wujek .
• 1995 – Józef Oleksy , urzędujący premier RP, został oskarżony w Sejmie o związki z rosyjskim wywiadem.
• 2000 – posłowie Halina Nowina Konopka i Witold Tomczak w galerii Zachęta usunęli z instalacji włoskiego rzeźbiarza Mauritzia Cattelana fragment symbolizujący meteoryt, przygniatający postać papieża Jana Pawła II .
• 2007 – Polska przystąpiła do strefy Schengen .

Wydarzenia na świecie

Flaga Grecji według wzoru z 1978 roku

• 1124 – Honoriusz II został papieżem.
• 1192 – król Ryszard Lwie Serce w drodze powrotnej z wyprawy krzyżowej został uwięziony przez austriackiego księcia Leopolda V .
• 1421 – wojny husyckie : zwycięstwo katolickich wojsk niemiecko-węgierskich nad Husytami pod Kutną Horą .
• 1471 – portugalski żeglarz João de Santarém odkrył Wyspę Świętego Tomasza .
• 1832 – zwycięstwo armii egipskiej w bitwie pod Konyą , podczas wojny egipsko-tureckiej .
• 1834 – odbyła się premiera śpiewogry Fidlovačka, gdzie po raz pierwszy wykonano pieśń będącą obecnie hymnem Republiki Czeskiej – Kde domov můj?
• 1866 – wojna Czerwonej Chmury : Indianie wciągnęli w zasadzkę i wymordowali 163 żołnierzy oddziału Williama J. Fettermanna z Fortu Phil Kearny w Wyomingu .
• 1867 – cesarz Austrii przyjął Konstytucję Grudniową przekształcającą Cesarstwo w Monarchię Austro-Węgierską i przyznającą Galicji ograniczoną autonomię.
• 1923 – Nepal stracił status brytyjskiego protektoratu i stał się niepodległym państwem.
• 1925 – premiera filmu Pancernik Potiomkin Siergieja Eisensteina .
• 1930 – Józef Piłsudski przybył na Maderę na trzymiesięczny wypoczynek.
• 1937 – USA : premiera filmu Walta Disneya Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków .
• 1941 – II wojna światowa : Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę Niemcom i Włochom .
• 1945 – Ekwador i Irak zostały członkami ONZ .
• 1958 – Charles de Gaulle wybrany prezydentem Francji .
• 1962 – Fidel Castro i amerykański negocjator James B. Donovan podpisali porozumienie o zwolnieniu ponad tysiąca jeńców z inwazji w Zatoce Świń , w zamian za leki i żywność o wartości 53 mln. dolarów.
• 1962 – utworzono najstarszy norweski park narodowy Rondane .
• 1965 – premiera filmu Operacja Piorun .
• 1966 – wystrzelono radziecką sondę księżycową Łuna 13 .
• 1967 – premiera filmu Absolwent .
• 1968 – premiera filmu Pewnego razu na Dzikim Zachodzie .
• 1968 – wystrzelono Apollo 8 , pierwszy załogowy statek kosmiczny, który osiągnął orbitę Księżyca .
• 1971 – Rada Bezpieczeństwa ONZ wybrała Kurta Waldheima na następcę U Thanta na stanowisku Sekretarza Generalnego ONZ .
• 1972 – podpisano układ o podstawach stosunków między NRD i RFN .
• 1973 – rozpoczęła się bliskowschodnia konferencja pokojowa w Genewie .
• 1975 – doszło do zamachu na siedzibę OPEC w Wiedniu .
• 1978 – ustanowiono flagę Grecji .
• 1983 – w elektrowni jądrowej w Czarnobylu uruchomiono reaktor nr 4, który eksplodował w 1986 roku.
• 1988 – wybuch bomby w Boeingu 747 nad szkockim Lockerbie spowodował śmierć 270 osób.
• 1988 – prototyp An-225 Mrija wykonał swój pierwszy lot.
• 1989 – rewolucja w Rumunii : dyktator Nicolae Ceauşescu został wygwizdany podczas wygłaszania przemówienia z balkonu Komitetu Centralnego w Bukareszcie . Po wiecu doszło do brutalnej pacyfikacji demonstrantów.
• 1990 – premiera filmu Gliniarz w przedszkolu .
• 1990 – w Tiranie zburzono pomnik Stalina .
• 1991 – powstała Wspólnota Niepodległych Państw .
• 1991 – Żytawa : utworzono euroregion Nysa .
• 1992 – Polska wraz z Czechosłowacją i Węgrami powołały CEFTA .
• 1995 – Betlejem przeszło pod administrację palestyńską .
• 2005 – weszła w życie brytyjska ustawa o związkach partnerskich (Civil Partnership Act). Tego samego dnia Elton John zawarł cywilny związek partnerski z Davidem Furnishem po 12 latach związku.
• 2007 – 9 nowych państw Unii Europejskiej (w tym Polska ) przystąpiło do strefy Schengen .
• 2012 – zakończy się obecny cykl długiej rachuby kalendarza Majów (przy założeniu, że datą początkową długiej rachuby jest dzień 11 sierpnia 3131 r. p.n.e., to jest według korelacji Goodmana-Martineza-Thompsona, obecnie najpowszechniej przyjmowanej przez naukowców, jest to arbitralnie przyjęta jedna z kilku propozycji daty początkowej). Według popularnego przesądu hipotetyczny koniec świata i jego zagłada.

Urodzili się

• 1401 – Masaccio , włoski malarz (zm. 1428 )
• 1574 – Piotr Mohyła , mołdawski biskup, prawosławny metropolita kijowski , święty (zm. 1646 )
• 1773 – Robert Brown , brytyjski botanik (zm. 1858 )
• 1795 – Leopold von Ranke , niemiecki historyk (zm. 1886 )
• 1796 – Tomasz Zan , polski poeta (zm. 1855 )
• 1801 – Tomasz Padurra , polski i ukraiński poeta (zm. 1871 )
• 1804 – Benjamin Disraeli , brytyjski polityk, pisarz, premier Wielkiej Brytanii (zm. 1881 )
• 1823 – Jean Henri Fabre , francuski humanista, przyrodnik, pedagog i pisarz (zm. 1915 )
• 1840 – Namik Kemal, turecki pisarz (zm. 1888 )
• 1850 – Zdeněk Fibich , czeski kompozytor (zm. 1900 )
• 1850 – Lluís Domènech i Montaner , kataloński architekt (zm. 1923 )
• 1874 – Tadeusz Boy-Żeleński , polski pisarz, satyryk, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1941 )
• 1878 – Jan Łukasiewicz , polski matematyk, minister (zm. 1956 )
• 1878 – Jacek Woroniecki , polski dominikanin , teolog, tomista , rektor KUL (zm. 1949 )
• 1885 – Anna Podgórska , polska działaczka oświatowa i niepodległościowa, nauczycielka (zm. 1968 )
• 1890 – Jan Dąbrowski , polski historyk (zm. 1965 )
• 1890 – Adam Kuryłowicz , polski kolejarz, polityk, minister pracy i polityki socjalnej (zm. 1966 )
• 1896 – Konstanty Rokossowski , radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR i Polski , minister obrony narodowej Polski (zm. 1968 )
• 1898 – Tomasz Piskorski , polski prawnik , działacz Związku Harcerstwa Polskiego , uczestnik walk o niepodległość Polski (zm. 1940 )
• 1905 – Anthony Powell , brytyjski powieściopisarz (zm. 2000 )
• 1906 – Jan Czerniak , polski duchowny katolicki, biskup gnieźnieński (zm. 1999 )
• 1907 – Wiktor Kłosiewicz , polski działacz polityczny (zm. 1992 )
• 1910 – Michał Szwejlich , polski aktor żydowskiego pochodzenia (zm. 1995 )
• 1911 – Paul Burkhard , szwajcarski kompozytor, pianista, dyrygent (zm. 1977 )
• 1914 – Zygmunt Maciejewski , polski aktor (zm. 1999 )
• 1917 – Heinrich Böll , niemiecki pisarz (zm. 1985 )
• 1918 – Kurt Waldheim , austriacki polityk, dyplomata, sekretarz generalny ONZ (zm. 2007 )
• 1919 – Ivan Blatný , czeski poeta (zm. 1990 )
• 1919 – Ove Sprogøe , duński aktor (zm. 2004 )
• 1921 – Augusto Monterroso , gwatemalski pisarz (zm. 2003 )
• 1921 – Maila Nurmi , fińska aktorka (zm. 2008 )
• 1921 – Wiesław Sadowski , polski ekonomista, polityk, profesor i rektor SGPiS , prezes GUS (zm. 2010 )
• 1922 – Paul Winchell , amerykański aktor głosowy, brzuchomówca (zm. 2005 )
• 1924 – Mieczysław Jahoda , polski operator filmowy, pedagog (zm. 2009 )
• 1929 – Zbigniew Domino , polski pisarz
• 1930 – Kalevi Sorsa , fiński polityk, premier Finlandii (zm. 2004 )
• 1931 – Tadeusz Styczeń , polski duchowny katolicki, salwatorianin , etyk, filozof, profesor KUL-u (zm. 2010 )
• 1934 – Giuseppina Leone , włoska lekkoatletka , sprinterka , medalistka olimpijska
• 1934 – Gleb Panfiłow , rosyjski reżyser filmowy
• 1935 – John G. Avildsen , amerykański reżyser filmowy
• 1935 – Lorenzo Bandini , włoski kierowca wyścigowy (zm. 1967 )
• 1937 – Jane Fonda , amerykańska aktorka
• 1940 – Frank Zappa , amerykański gitarzysta (zm. 1993 )
• 1942 – Hu Jintao , chiński polityk, przewodniczący ChRL
• 1943 – Albert Lee, brytyjski gitarzysta
• 1946 – Carl Wilson , amerykański gitarzysta i wokalista zespołu The Beach Boys (zm. 1998 )
• 1947 – Paco de Lucía , hiszpański gitarzysta flamenco
• 1948 – Samuel L. Jackson , amerykański aktor
• 1949 – Thomas Sankara , polityk i wojskowy z Burkina Faso (zm. 1987 )
• 1950 – Jeffrey Katzenberg , amerykański producent filmowy
• 1950 – Mieczysław Wachowski , polski polityk
• 1951 – Przemysław Gintrowski , polski piosenkarz, bard, kompozytor
• 1954 – Chris Evert , amerykańska tenisistka
• 1955 – Jane Kaczmarek , amerykańska aktorka
• 1956 – Dave Laut , amerykański lekkoatleta, kulomiot, medalista olimpijski (zm. 2009 )
• 1959 – Florence Griffith-Joyner , amerykańska lekkoatletka, sprinterka, mistrzyni olimpijska (zm. 1998 )
• 1960 – Janusz Kasperek , polski pilot (zm. 1998 )
• 1966 – Kiefer Sutherland , amerykański aktor
• 1966 – Ewa Nowak , polska pisarka i publicystka
• 1967 – Micheil Saakaszwili , gruziński polityk, prezydent Gruzji
• 1969 – Julie Delpy , francuska aktorka
• 1969 – Magnus Samuelsson , szwedzki zawodnik armwrestlingu i profesjonalny strongman
• 1973 – Hideharu Miyahira , japoński skoczek narciarski
• 1973 – Tomasz Sikora , polski biathlonista
• 1974 – Olo Walicki , polski kontrabasista jazzowy
• 1978 – Jewgienija Kulikowska , rosyjska tenisistka
• 1979 – Patrycja Markowska , polska piosenkarka
• 1982 – Peter Joppich , niemiecki szermierz
• 1982 – Szymon Szewczyk , polski koszykarz
• 1984 – Jackson Rathbone , amerykański aktor(Twilight), producent i piosenkarz(1oo monkeys)
• 1989 – Shōhei Tochimoto , japoński skoczek narciarski

Zmarli

•     69 – Tytus Flawiusz Sabinus (II) , prefekt Rzymu (ur. 8 )
•     69 – Witeliusz , cesarz rzymski (ur. 15 )
• 1375 – Giovanni Boccaccio , włoski pisarz (ur. 1313 )
• 1597 – Piotr Kanizy , święty , niderlandzki duchowny katolicki, doktor Kościoła , jezuita (ur. 1521 )
• 1610 – Dymitr Samozwaniec II , pretendent do tronu rosyjskiego (ur. ?)
• 1710 – Jan Drews , polski pisarz, jezuita (ur. 1646 )
• 1798 – Wawrzyniec Gucewicz , znakomity architekt, działał głównie na Litwie (ur. 1753 )
• 1824 – James Parkinson , angielski lekarz (ur. 1755 )
• 1829 – Teofil Wolicki , polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński , prymas Polski (ur. 1768 )
• 1839
  • Piotr Trương Văn Thi , wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1763 )
  • Andrzej Trần An Dũng , wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1795 )
• 1886 – Wacław Szymanowski , polski poeta, felietonista, dziennikarz (ur. 1821 )
• 1907 – Klara Hitler , matka Adolfa Hitlera (ur. 1860 )
• 1921 – Ernő Jendrassik , węgierski neurolog (ur. 1858 )
• 1932
  • Hugo Hartung , niemiecki architekt, historyk (ur. 1855 )
  • Karol Stryjeński , polski publicysta, architekt, grafik (ur. 1887 )
• 1933 – Knud Rasmussen , duński badacz polarny (ur. 1879 )
• 1935 – Kurt Tucholsky , niemiecki pisarz, dziennikarz (ur. 1890 )
• 1937 – Frank Kellogg , amerykański polityk, sekretarz stanu USA , laureat Nagrody Nobla (ur. 1856 )
• 1940 – Francis Scott Fitzgerald , amerykański pisarz (ur. 1896 )
• 1942 – Franz Boas , amerykański antropolog pochodzenia niemieckiego (ur. 1858 )
• 1945 – George Patton , amerykański dowódca wojskowy, generał (ur. 1885 )
• 1950 – Jan Piłsudski , polski prawnik, polityk, minister skarbu (ur. 1876 )
• 1955 – Erik Bryggman , fiński architekt (ur. 1891 )
• 1958 – Lion Feuchtwanger , niemiecki pisarz (ur. 1884 )
• 1961 – Henryk Holland , polski dziennikarz, publicysta, socjolog, komunista, działacz PZPR (ur. 1920 )
• 1968 – Vittorio Pozzo , włoski trener piłkarski (ur. 1886 )
• 1971 – Pasza Christowa , bułgarska piosenkarka (ur. 1946 )
• 1987 – Ralph Nelson, amerykański reżyser filmowy (ur. 1916 )
• 1988
  • Nikolaas Tinbergen , holenderski ornitolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1907 )
  • Jerzy Kierst , polski poeta, tłumacz (ur. 1911 )
  • Jan Białostocki , polski historyk sztuki (ur. 1921 )
  • Bohdan Czeszko , polski pisarz (ur. 1923 )
• 1991
  • Władysław Machejek , polski pisarz, publicysta (ur. 1920 )
  • Waldemar Kazanecki , polski kompozytor, twórca muzyki filmowej (ur. 1929 )
• 1992
  • Nathan Milstein, amerykański skrzypek pochodzenia ukraińskiego (ur. 1903 )
  • Albert King , amerykański gitarzysta i wokalista bluesowy (ur. 1923 )
• 1996 – Christine Brückner , niemiecka pisarka (ur. 1921 )
• 1997 – Jan Wilkowski , polski reżyser, aktor, twórca polskiego teatru lalkowego (ur. 1921 )
• 1998
  • Mieczysław Lesz , polski ekonomista, działacz polityczny (ur. 1911 )
  • Jerzy Topolski , polski historyk (ur. 1928 )
• 2001 – Kira Iwanowa, radziecka łyżwiarka (ur. 1963 )
• 2003 – Oleg Trojanowski, radziecki dyplomata, tłumacz
• 2004 – Lennart Bernadotte , szwedzki książę, wnuk Gustawa V (ur. 1909 )
• 2005 – Ryszard Sielicki , polski kompozytor, pianista (ur. 1916 )
• 2006
  • Saparmurat Nijazow , turkmeński polityk, prezydent Turkmenistanu (ur. 1940 )
  • Jerzy Janikowski , polski szermierz, mistrz Polski (ur. 1952 )
  • Tomasz Kolbusz , polski japonista, pionier polskiego Internetu (ur. 1965 )
• 2007 – Artur Tomaszewski , polski dyplomata, ambasador RP w Albanii (ur. 1949 )
• 2008
  • Dale Wasserman , amerykański scenarzysta, pisarz (ur. 1914 )
  • Zbigniew Jabłonowski , polski biolog, parazytolog, działacz polonijny (ur. 1934 )
• 2009 – Edwin G. Krebs , amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1918 )

Przypisy