16 grudnia jest 350. (w latach przestępnych 351.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 15 dni.

Święta

• imieniny : Agrykola (m.), Ananiasz , Adelajda , Albina , Alina , Deder , Dyter , Euzebiusz , Konkordiusz , Maria , Sebastian , Tyter , Walenty , Walentyn , Wolisław , Wolisława , Zdziesław i Zdziesława .
• Bahrajn – Dzień Narodowy
• Bangladesz – Dzień Zwycięstwa
• Kazachstan – Dzień Niepodległości
• Republika Południowej Afryki – Dzień Pojednania
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2]
  • św. Adelajda ( cesarzowa )
  • św. Irenion († 391 , biskup )
  • bł. Sebastian Maggi († 1496 , włoski dominikanin , reformator i kaznodzieja )

Wydarzenia w Polsce

• 1261 – lokowano wrocławskie Nowe Miasto .
• 1577 – Stefan Batory potwierdził przywileje Gdańska .
• 1637 – wojska polskie rozbiły pod Kumiejkami kozackie wojska powstańcze Pawluka .
• 1653 – została zawarta polsko-kozacka ugoda żwaniecka , kończąca oblężenie polskiego obozu pod Żwańcem w czasie powstania Chmielnickiego .
• 1740 – Fryderyk II Wielki wkroczył na Śląsk . Wybuchła pierwsza wojna śląska i wojna o sukcesję austriacką.
• 1761 – wojna siedmioletnia : po 5 miesiącach oblężenia Rosjanie zdobyli twierdzę Kołobrzeg .
• 1918 – utworzono Komunistyczną Partię Robotniczej Polski .
• 1922 – Eligiusz Niewiadomski zastrzelił Prezydenta RP Gabriela Narutowicza ; do 22 grudnia p.o. Prezydenta RP został Marszałek Sejmu Maciej Rataj .
• 1922 – Władysław Sikorski został premierem .
• 1943 – pod Częstochową hitlerowcy rozstrzelali 20 żołnierzy AL i AK za sabotaż w hucie Raków.
• 1947 – przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie zakończył się pierwszy proces oświęcimski . Na karę śmierci (2 oskarżonym zamieniono ją następnie na dożywocie) skazano 23 członków załogi KL Auschwitz-Birkenau , 16 na karę pozbawienia wolności od 3 lat do dożywocia, a jednego oskarżonego uniewinniono.
• 1948 – ukazały się pierwsze wydania Gazety Poznańskiej i Trybuny Ludu .
• 1970 – Grudzień 1970 : strajk rozszerzył się na kolejne zakłady na Wybrzeżu. Stocznia Gdańska została otoczona i ostrzelana przez wojsko.
• 1972 – Gdańsk Oliwa: oddano do użytku halę Olivia .
• 1980 – Gdańsk: odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców 1970 .
• 1981 – pacyfikacja kopalni Wujek dokonana przez ZOMO i wojsko. 9 górników zostało zastrzelonych, a 21 rannych.
• 1991 – zawarto układ stowarzyszeniowy między Polską a Wspólnotami Europejskimi.
• 1996 – powstało i rozpoczęło nadawanie Radio Gniezno .
• 1997 – Suwałki : odnotowano krajowe rekordowo wysokie ciśnienie atmosferyczne (1054 hPa).
• 2005 – prezydent Aleksander Kwaśniewski zastosował prawo łaski wobec byłego wiceministra spraw wewnętrznych Zbigniewa Sobotki , skazanego w sprawie tzw. afery starachowickiej .

Wydarzenia na świecie

Bostońskie picie herbaty ( 1773 ) na litografii z XIX w.

•   882 – Maryn I wybrany na papieża .
•   955 – Jan XII został wybrany na papieża.
• 1431 – dziesięcioletni król Anglii Henryk VI został koronowany na króla Francji w paryskiej katedrze Notre-Dame .
• 1598 – wojna japońsko-koreańska : klęska floty japońskiej w bitwie pod Noryang .
• 1653 – Oliver Cromwell został Lordem Protektorem Anglii , Szkocji i Irlandii .
• 1689 – angielski parlament uchwalił deklarację praw .
• 1707 – ostatnia, jak do tej pory, erupcja japońskiego wulkanu Fudżi .
• 1740 – armia pruska Fryderyka II wkroczyła na Śląsk ( I wojna śląska ), traktując tę dzielnicę jako zapłatę za uznanie sankcji pragmatycznej; początek wojny o sukcesję austriacką.
• 1773 – protest Amerykanów przeciw brytyjskim podatkom, znany jako herbatka bostońska (Boston Tea Party) .
• 1811 – w dolinie Missisipi , w okolicy miasta New Madrid , doszło na najpotężniejszego trzęsienia ziemi w historii USA , o sile ok. 8 stopni w skali Richtera . Zniszczeniu uległo 5 miasteczek, a rzeka Missisipi na krótki czas odwróciła swój bieg.
• 1838 – bitwa nad Rzeką Krwi (Afryka Południowa) między armią Zulusów i Burami .
• 1864 – bitwa pod Nashville – ostatnia bitwa wojny secesyjnej .
• 1880 – rozpoczęła się I wojna burska .
• 1899 – założono włoski klub piłkarski A.C. Milan .
• 1907 – na polecenie prezydenta Theodore'a Roosevelta 16 amerykańskich pancerników wyruszyło w rejs dookoła świata.
• 1910 – na lotnisku we francuskim Issy-les-Moulineaux swój pierwszy i jedyny lot odbył pierwszy na świecie samolot z silnikiem odrzutowym Coandă 1910 . W czasie zakończonego wypadkiem lotu jego twórca Henri Coandă odkrył nowy efekt aerodynamiczny, zwany efektem Coandy .
• 1914 – I wojna światowa : 137 osób zginęło, a 592 zostały ranne w wyniku ataku marynarki niemieckiej na brytyjskie miasta portowe Scarborough , Hartlepool i Whitby .
• 1920 – doszło do trzęsienia ziemi w płn.-wsch. Chinach w którym zginęło ok. 200 tys. ludzi.
• 1931 – wyburzono Cerkiew Odkupienia w Moskwie .
• 1941 – do służby wchodzi Yamato , największy pancernik świata i największy okręt II wojny światowej.
• 1944 – rozpoczęła się ofensywa niemiecka w Ardenach .
• 1945 – rozpoczęła się konferencja w Moskwie , zwołana dla ustalenia powojennego kształtu Japonii i Korei .
• 1946 – Léon Blum został przewodniczącym tymczasowego rządu francuskiego .
• 1947 – skonstruowano pierwszy tranzystor .
• 1960 – 134 osoby zginęły w zderzeniu samolotów pasażerskich DC-8 i Super Constellation nad Nowym Jorkiem .
• 1960 – zdławiono pucz wojskowy w Etiopii .
• 1965 – Taufa'ahau Tupou IV zaprzysiężony jako król Tonga.
• 1971 – Bangladesz stał się niepodległym państwem.
• 1973 – premiera filmu Papillon .
• 1978 – Chiny : 106 osób zginęło w zderzeniu pociągów w Lujiang .
• 1987 – premiera filmu Wpływ księżyca .
• 1988 – premiera filmu Niebezpieczne związki .
• 1989 – Rumunia : wybuchło powstanie przeciw komunistycznemu dyktatorowi Nicolae Ceauşescu .
• 1990 – Jean-Bertrand Aristide wybrany na prezydenta w pierwszych demokratycznych wyborach na Haiti .
• 1991 – Kazachstan ogłosił niepodległość.
• 1991 – podpisano układ o stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi a Polską , Czechosłowacją i Węgrami .
• 1992 – uchwalono konstytucję Republiki Czeskiej .
• 1997 – około 700 japońskich dzieci trafiło do szpitali z objawami epilepsji po obejrzeniu odcinka serialu animowanego o Pokemonach .
• 1998 – rozpoczęły się amerykańsko-brytyjskie naloty na Irak ( operacja Pustynny Lis ).
• 2004 – sonda kosmiczna Voyager 1 przekroczyła granicę szoku końcowego i znalazła się w obszarze płaszcza Układu Słonecznego .
• 2007 – odbyły się wybory parlamentarne w Kirgistanie .
• 2009 – brazylijski senat zaaprobował przyjęcie Wenezueli do Mercosuru .

Urodzili się

•   869 – Yōzei , cesarz Japonii (zm. 949 )
• 1485 – Katarzyna Aragońska , królowa Anglii , żona Henryka VIII (zm. 1536 )
• 1614 – Eberhard III , książę Wirtembergii (zm. 1674 )
• 1742 – Gebhard Leberecht von Blücher , pruski dowódca wojskowy , feldmarszałek (zm. 1819 )
• 1770 – (lub 17 grudnia ) Ludwig van Beethoven , niemiecki kompozytor (zm. 1827 )
• 1775
  • Jane Austen , angielska pisarka (zm. 1817 )
  • François Adrien Boïeldieu , francuski kompozytor (zm. 1834 )
• 1776 – Johann Wilhelm Ritter, niemiecki fizyk (zm. 1810 )
• 1790 – Leopold I , książę Sachsen-Coburg-Gotha , król Belgów (zm. 1865 )
• 1792 – Antonio Corazzi , włoski architekt (zm. 1877 )
• 1805 – Isidore Geoffroy Saint-Hilaire, francuski zoolog (zm. 1861 )
• 1830
  • Cornelis Petrus Tiele, holenderski teolog , orientalista , religioznawca (zm. 1902 )
  • Kálmán Tisza, węgierski polityk, premier Węgier (zm. 1902 )
• 1834 – Léon Walras , francuski ekonomista (zm. 1910 )
• 1857 – Edward Emerson Barnard , amerykański astronom (zm. 1923 )
• 1861 – Antonio de La Gándara, francuski malarz, rysownik (zm. 1917 )
• 1865 – Olavo Bilac, brazylijski poeta (zm. 1918 )
• 1866 – Wassily Kandinsky , rosyjski malarz, grafik (zm. 1944 )
• 1872 – Anton Denikin , rosyjski dowódca wojskowy , generał , dowódca białej armii (zm. 1947 )
• 1876 – Ludwig Diehl , niemiecki lekarz, dyrektor szpitala w Kętrzynie (zm. 1945 )
• 1883 – Max Linder , francuski aktor, reżyser filmowy (zm. 1925 )
• 1882 – Zoltán Kodály , węgierski kompozytor, etnograf (zm. 1967 )
• 1887 – Adone Zoli , włoski polityk, premier Włoch (zm. 1960 )
• 1888
  • Aleksander I Karadziordziewić , król Serbów, Chorwatów i Słoweńców , król Jugosławii (zm. 1934 )
  • Alphonse Juin , francuski dowódca wojskowy , marszałek Francji (zm. 1967 )
• 1891 – Adelina Czapska, polska śpiewaczka operowa ( sopran ) (zm. 1985 )
• 1895 – Martin Luther, niemiecki polityk, działacz nazistowski , dyplomata , uczestnik konferencji w Wannsee (zm. 1945 )
• 1899
  • Noël Coward , angielski dramaturg , kompozytor, aktor, scenarzysta filmowy (zm. 1973 )
  • Aleksander Zawadzki , polski generał , polityk, wicepremier , przewodniczący Rady Państwa (zm. 1964 )
• 1900 – Victor Sawdon Pritchett , angielski pisarz (zm. 1997 )
• 1901
  • Szczepan Baczyński , polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1989 )
  • Margaret Mead , amerykańska socjolog , badaczka antropologii kulturowej (zm. 1978 )
• 1902 – Rafael Alberti , hiszpański pisarz, malarz (zm. 1999 )
• 1905 – Piet Hein , duński matematyk , pisarz (zm. 1996 )
• 1908 – Hans Schaffner , szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii (zm. 2004 )
• 1910 – Ai Qing – chiński poeta i malarz (zm. 1996)
• 1911 – Zygmunt Szelest , polski lekkoatleta , oszczepnik , trener lekkoatletyki (zm. 1990 )
• 1912 – Tadeusz Zagajewski , polski inżynier elektryk, profesor, pionier polskiej elektroniki (zm. 2010 )
• 1914 – Władysław Miziołek , polski duchowny katolicki , biskup warszawski (zm. 2000 )
• 1916 – Edward Dziewoński , polski aktor (zm. 2002 )
• 1917 – Arthur C. Clarke , angielski pisarz fantastyki naukowej (zm. 2008 )
• 1920
  • Juliusz Nowina-Sokolnicki , polski polityk emigracyjny, samozwańczy prezydent RP na uchodźstwie (zm. 2009 )
  • George Schaefer, amerykański reżyser filmowy (zm. 1997 )
• 1924
  • Cecylia Butsi, tajska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1940 )
  • Władysław Ciastoń , polski generał dywizji MO , wiceminister spraw wewnętrznych PRL , szef Służby Bezpieczeństwa
  • Jerzy Skarżyński , polski malarz, scenograf (zm. 2004 )
• 1925 – Édouard Kargu , francuski piłkarz, reprezentant Francji (zm. 2010 )
• 1926 – Stefania Paszkowska , polska działaczka sportowa, pilot rajdowy (zm. 2007 )
• 1927 – Andrzej Wielowieyski , polski polityk, poseł na Sejm RP , senator RP , poseł do Parlamentu Europejskiego
• 1928 – Philip Kindred Dick , amerykański pisarz (zm. 1982 )
• 1930 – Jerzy Markuszewski , polski reżyser teatralny , aktor (zm. 2007 )
• 1936
  • Eugeniusz Kujawski , polski aktor
  • Jerzy Wawrzak , polski pisarz
• 1938
  • Zbigniew Religa , polski lekarz, kardiochirurg , polityk, minister zdrowia (zm. 2009 )
  • Liv Ullmann , norweska aktorka, reżyserka filmowa
• 1944
  • John Abercrombie , amerykański gitarzysta jazzowy
  • Jeff Kanew, amerykański reżyser filmowy
• 1945 – Bobby George , brytyjski rzutkarz
• 1946 – Benny Andersson , szwedzki muzyk zespołu ABBA
• 1947 – Anna Nehrebecka , polska aktorka
• 1955 – Rob Levin , amerykański programista , założyciel IRC freenode (zm. 2006 )
• 1956 – Tommy Burns , szkocki piłkarz , reprezentant Szkocji (zm. 2008 )
• 1958 – Mirosław Bałka , polski rzeźbiarz , twórca instalacji
• 1959
  • Colleen Jones , kanadyjska curlerka
  • Andrzej Lis , polski szermierz , szpadzista , medalista olimpijski
• 1960 – Mirosław Wieński , polski aktor (zm. 1998 )
• 1962
  • Mirosław Czech , polski dziennikarz , polityk, poseł na Sejm RP
  • Charly Mottet , francuski kolarz szosowy , zwycięzca Tour de l'Avenir
• 1964 – Heike Drechsler , niemiecka lekkoatletka , skoczkini w dal, sprinterka, mistrzyni świata i Europy , mistrzyni olimpijska
• 1967
  • Donovan Bailey , kanadyjski lekkoatleta , sprinter , mistrz olimpijski
  • Miranda Otto , australijska aktorka
• 1971 – Paul van Dyk , niemiecki producent muzyczny , DJ
• 1972 – Marek Dąbrowski , polski motocyklista rajdowy
• 1973
  • Kristie Boogert , holenderska tenisistka
  • Mariza , portugalska piosenkarka fado
• 1975 – Ben Kowalewicz , wokalista i lider kanadyjskiego zespołu Billy Talent
• 1978 – John Morris , kanadyjski curler
• 1979 – Daniel Narcisse , francuski piłkarz ręczny
• 1980 – Daito Takahashi , japoński kombinator norweski
• 1982 – Justin Mentell , amerykański aktor (zm. 2010 )
• 1986 – Roland Müller , austriacki skoczek narciarski
• 1988 – Anna Popplewell , angielska aktorka
• 1990 – Rebecca Marino , kanadyjska tenisistka

Zmarli

•   705 – Wu Zetian , chińska cesarzowa (ur. 625)
•   714 – Pepin z Herstalu , majordom Austrazji , Neustrii i Burgundii (ur. 635 lub 640 )
•   882 – Jan VIII , papież (ur. ? )
•   999 – Adelajda Burgundzka , święta , cesarzowa Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego , żona Ottona I (ur. 931 )
• 1515 – Alfonso de Albuquerque , portugalski żeglarz , odkrywca , wicekról Indii (ur. 1453 )
• 1670 – Bartholomeus van der Helst , holenderski malarz (ur. ok. 1613 )
• 1672 – Jan II Kazimierz Waza , kardynał , król Polski (ur. 1609 )
• 1758 – Andrzej Stanisław Załuski , polski duchowny katolicki , kanclerz wielki koronny , biskup płocki , łucki , chełmiński i krakowski (ur. 1695 )
• 1774 – François Quesnay , francuski ekonomista (ur. 1694 )
• 1779 – Go-Momozono , cesarz Japonii (ur. 1758 )
• 1783 – Johann Adolf Hasse , niemiecki kompozytor (ur. 1699 )
• 1858 – Richard Bright , angielski lekarz (ur. 1789 )
• 1859 – Wilhelm Grimm , niemiecki pisarz (ur. 1786 )
• 1861 – Karol Lipiński , polski skrzypek , kompozytor (ur. 1790 )
• 1870 – Stanisław Duniecki , polski kompozytor (ur. 1839 )
• 1878 – Karl Gutzkow , niemiecki pisarz (ur. 1811 )
• 1897 – Alphonse Daudet , francuski pisarz (ur. 1840 )
• 1898 – Paweł Trietiakow, rosyjski filantrop , założyciel Galerii Trietiakowskiej (ur. 1832 )
• 1914 – Ivan Zajc, chorwacki kompozytor, dyrygent (ur. 1832 )
• 1916 – Hugo Münsterberg , niemiecki filozof (ur. 1863 )
• 1921 – Camille Saint-Saëns , francuski kompozytor (ur. 1835 )
• 1922 – Gabriel Narutowicz , polski polityk, minister spraw zagranicznych , prezydent Polski (ur. 1865 )
• 1926 – William Larned , amerykański tenisista , mistrz US Open (ur. 1872 )
• 1939 – Tadeusz Gromnicki, polski duchowny katolicki , historyk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. ?)
• 1940 – Eugène Dubois , holenderski lekarz, anatom , geolog , antropolog (ur. 1858 )
• 1945 – Giovanni Agnelli , włoski konstruktor , przemysłowiec, założyciel Fiata (ur. 1866 )
• 1945 – Fumimaro Konoe , książę , japoński polityk, premier Japonii (ur. 1891 )
• 1949 – Sidney Olcott, kanadyjski reżyser filmowy (ur. 1873 )
• 1951 – Jan Czarnocki , polski geolog , dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego (ur. 1889 )
• 1952 – Stanisław Mieszkowski , polski komandor , uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej (ur. 1903 )
• 1952 – Zbigniew Przybyszewski , polski komandor porucznik , uczestnik II wojny światowej (ur. 1907 )
• 1957 – Heinrich Hoffmann , niemiecki fotografik, fotograf Adolfa Hitlera (ur. 1885 )
• 1959 – Siergiej Wasiliew, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1900 )
• 1965 – William Somerset Maugham , angielski pisarz (ur. 1874 )
• 1965 – Tito Schipa , włoski śpiewak operowy ( tenor ) (ur. 1888 )
• 1965 – Salote Tupou III , królowa Tonga (ur. 1900 )
• 1975 – Kang Sheng , chiński działacz komunistyczny (ur. 1899 )
• 1977 – Risto Jarva, fiński reżyser filmowy (ur. 1934 )
• 1977 – Julian Wołoszynowski , polski pisarz, tłumacz (ur. 1898 )
• 1978 – Antoni Brosz, polski tłumacz (ur. 1910 )
• 1980 – Peter Collinson , brytyjski reżyser filmowy (ur. 1936 )
• 1980 – Jan Fethke , polski reżyser filmowy (ur. 1903 )
• 1980 – Harland Sanders , amerykański przedsiębiorca, założyciel KFC (ur. 1890 )
• 1980 – Stanisław Tatar , polski dowódca wojskowy, generał (ur. 1896 )
• 1982 – Barbara Biernacka, polska poetka, krytyk literacki, publicystka (ur. 1927 )
• 1983 – Grigorij Aleksandrow , rosyjski reżyser filmowy (ur. 1903 )
• 1983 – Kusan Suryǒn , koreański mistrz sǒn (ur. 1909 )
• 1985 – Thomas Bilotti, amerykański gangster (ur. 1940 )
• 1985 – Paul Castellano , amerykański gangster (ur. 1915 )
• 1988 – Jan Obłąk , polski duchowny katolicki , biskup warmiński (ur. 1913 )
• 1989 – Tadeusz Łepkowski , polski historyk (ur. 1927 )
• 1989 – Silvana Mangano , włoska aktorka (ur. 1930 )
• 1989 – Lee Van Cleef , amerykański aktor (ur. 1925 )
• 1991 – Bogusława Jeżowska-Trzebiatowska , polska fizyk , chemik , profesor Politechniki Wrocławskiej (ur. 1908 )
• 1992 – Wacław Kubacki , polski pisarz, historyk literatury (ur. 1907 )
• 1993 – Charles Moore, amerykański architekt (ur. 1925 )
• 1993 – Kakuei Tanaka , japoński polityk, premier Japonii (ur. 1918 )
• 1995 – Mariele Ventre , włoska pianistka, pedagog , dyrygent Piccolo Coro dell' Antoniano (ur. 1939 )
• 1998 – William Gaddis , amerykański pisarz (ur. 1922 )
• 2000 – Witold Henryk Paryski , polski krajoznawca , taternik , ratownik TOPR (ur. 1909 )
• 2000 – Stanisław Tomaszewski-Miedza, polski malarz, rysownik (ur. 1913 )
• 2001 – Stefan Heym, niemiecki pisarz (ur. 1913 )
• 2005 – Adolf Adam , niemiecki duchowny katolicki , teolog (ur. 1912 )
• 2005 – Anthony Barber , brytyjski polityk, minister zdrowia , kanclerz skarbu (ur. 1920 )
• 2005 – Kenneth Bulmer , angielski pisarz fantastyki naukowej i fantasy (ur. 1921 )
• 2005 – John Spencer , amerykański aktor (ur. 1946 )
• 2005 – Rudolf Titzck , niemiecki polityk (ur. 1925 )
• 2006 – Ryszard Liskowacki , polski pisarz (ur. 1932 )
• 2007 – Zbigniew Brzeziński , polski epidemiolog , profesor Akademii Medycznej w Warszawie (ur. 1928 )
• 2007 – Dan Fogelberg , amerykański muzyk (ur. 1951 )
• 2008 – Sam Bottoms , amerykański aktor (ur. 1955 )
• 2008 – Nikoła Karaklajić , serbski szachista , mistrz międzynarodowy (ur. 1926 )
• 2009 – Henryk Braun , polski lekkoatleta , długodystansowiec (ur. 1912 )
• 2009 – Jegor Gajdar , rosyjski polityk , premier Rosji (ur. 1956 )

Przypisy