14 grudnia jest 348. (w latach przestępnych 349.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 17 dni.

Święta

• imieniny : Agnellus , Arseniusz , Bertold , Druzus , Eutropia , Gorzysław , Heron , Izydor , Jan , Nahum , Nikazjusz , Nikazy , Noemi , Pompejusz , Sławobor , Teodor , Wenancjusz , Wenanty , Wiator i Zozym .
• Indie – National Energy Conservation Day
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[1][2]
  • św.Jan od Krzyża ( prezbiter i doktor Kościoła )
  • św. Wenancjusz Fortunat (biskup Poitiers )
  • św. Nikazy (Nikazjusz – biskup Reims )

Wydarzenia w Polsce

• 1547 – Radziwiłłowie zostali rodem książęcym .
• 1575 – Stefan Batory został obwołany królem Polski .
• 1740 – I wojna śląska : antyaustriacki bunt we Wrocławiu .
• 1807 – Ludwik Szymon Gutakowski został mianowany prezesem Rady Stanu i Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego .
• 1902 – Warszawa : inauguracja zajęć w nowym gmachu Instytutu Politechnicznego im. Mikołaja II .
• 1922 – prezydent Gabriel Narutowicz przyjął dymisję rządu Juliana Nowaka .
• 1923 – ustąpił drugi rząd Wincentego Witosa .
• 1939 – Bydgoszcz : powstał pierwszy niemiecki teatr w okupowanej Polsce.
• 1948 – powstał klub piłkarski Górnik Zabrze .
• 1950 – Czechowice-Dziedzice (jako Czechowice) otrzymały prawa miejskie.
• 1957 – w Warszawie rozpoczął się zjazd założycielski TKKF .
• 1962 – wystartowała Telewizja Wrocław .
• 1981 – pierwszy dzień roboczy stanu wojennego . Solidarność w odpowiedzi na wprowadzenie stanu wojennego zaczęła organizować strajki. Wojsko otoczyło Stocznię Gdańską .
• 1993 – premiera filmu Samowolka .
• 1994 – powstał Bankowy Fundusz Gwarancyjny .
• 1995 – premiera filmu Tato .

Wydarzenia na świecie

Roald Amundsen w drodze na biegun południowy – 1911

•   867 – Hadrian II został papieżem .
•   872 – Jan VIII został papieżem.
• 1287 – powódź św. Łucji : dziesiątki tysięcy osób zginęły na przybrzeżnych terenach Holandii i Niemiec , wskutek powodzi wywołanej przez sztorm na Morzu Północnym .
• 1542 – Maria I Stuart została królową Szkotów .
• 1658 – polska kawaleria pod wodzą Stefana Czarnieckiego przeprawiła się przez cieśninę morską w Danii . Wydarzenie, opisane przez Jana Chryzostoma Paska , zostało uwiecznione w polskim hymnie narodowym .
• 1697 – Karol XII został koronowany na króla Szwecji .
• 1782 – bracia Montgolfier wypuścili z przydomowego ogródka swój pierwszy balon o objętości 18 m³, który osiągnął wysokość 250 m. Dwa dni później bracia sporządzili i wysłali notatkę o tym fakcie do paryskiej Akademii Nauk.
• 1788 – Karol IV został królem Hiszpanii .
• 1789 – Francja : Konstytuanta uchwaliła wprowadzenie asygnat oraz nowego podziału administracyjnego kraju, prowincje zostały zastąpione przez departamenty .
• 1819 – Alabama jako 22. stan dołączyła do Unii .
• 1896 – otwarto metro w Glasgow .
• 1900 – Berlin : Max Planck przedstawił teorię kwantową .
• 1911 – pierwsza ekspedycja prowadzona przez Roalda Amundsena osiągnęła biegun południowy .
• 1927 – Irak ogłosił niezależność od Wielkiej Brytanii .
• 1931 – firma Bentley Motors Limited została kupiona przez Rolls-Royce'a .
• 1935 – Tomáš Garrigue Masaryk z powodu złego stanu zdrowia zrezygnował z funkcji prezydenta Czechosłowacji .
• 1939 – ZSRR został wykluczony z Ligi Narodów .
• 1946 – Zgromadzenie Ogólne ONZ obrało za swą siedzibę Nowy Jork .
• 1947 – Madryt : otwarto Estadio Santiago Bernabéu .
• 1950 – Zgromadzenie Ogólne ONZ powołało Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców .
• 1955 – Albania , Austria , Bułgaria , Finlandia , Hiszpania , Irlandia , Jordania , Laos , Portugalia , Rumunia , Węgry i Włochy stały się członkami ONZ .
• 1958 – radziecka wyprawa polarna zdobyła południowy biegun względnej niedostępności .
• 1960 – powstała OECD .
• 1962 – NASA : sonda Mariner 2 jako pierwszy ziemski obiekt zbliżyła się do Wenus .
• 1973 – Marsylia : 4 osoby zginęły, a 20 zostalo rannych w zamachu bombowym na konsulat algierski.
• 1977 – dokonano oblotu śmigłowca transportowego Mi-26 .
• 1977 – premiera filmu Gorączka sobotniej nocy .
• 1981 – Izrael anektował Wzgórza Golan .
• 1989 – Chile : Patricio Aylwin zwyciężył w pierwszych od 19 lat demokratycznych wyborach prezydenckich .
• 1991 – erupcja wulkanu Etna .
• 1992 – Wiktor Czernomyrdin został premierem Rosji .
• 1995 – podpisano układ z Dayton , kończący wojnę w byłej Jugosławii .
• 2001 – premiera filmu Czasem słońce, czasem deszcz .
• 2002 – Hans Enoksen został premierem Grenlandii .
• 2004 – Francja : uroczyście otwarto wiadukt Millau , najwyższą tego typu konstrukcję na świecie.
• 2004 – premiera filmu Aviator .
• 2008 – w czasie swej pożegnalnej wizyty w Bagdadzie prezydent USA George W. Bush został nieomal trafiony butami przez irackiego dziennikarza Muntadhara al-Zaidi.

Urodzili się

•   200 – Ōjin , cesarz Japonii (zm. 310 )
• 1009 – Go-Suzaku , cesarz Japonii (zm. 1045 )
• 1503 – Nostradamus , francuski lekarz, astrolog, matematyk, autor proroctw (zm. 1566 )
• 1546 – Tycho de Brahe , duński astronom (zm. 1601 )
• 1702 – Franciszek Gil de Frederich , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1745 )
• 1772 – (lub 1773 ) Euzebiusz Słowacki , polski historyk i teoretyk literatury , dramaturg , ojciec Juliusza Słowackiego (zm. 1814 )
• 1788 – Piotr Szembek , hrabia, polski generał dywizji (zm. 1866 )
• 1789 – Maria Szymanowska , polska pianistka, kompozytorka (zm. 1831 )
• 1824 – Pierre Puvis de Chavannes , francuski malarz (zm. 1898 )
• 1852 – Daniel De Leon , amerykański działacz socjalistyczny (zm. 1914 )
• 1870 – Karl Renner , austriacki polityk, prezydent Austrii (zm. 1950 )
• 1883 – Morihei Ueshiba , japoński mistrz sztuk walki, twórca aikido (zm. 1969 )
• 1884 – bł. Mikołaj Czarnecki , wizytator apostolski obrządku bizantyjsko-słowiańskiego (zm. 1959 )
• 1895
  • Paul Éluard , francuski poeta (zm. 1952 )
  • Jerzy VI , król Wielkiej Brytanii (zm. 1952 )
• 1897
  • Stanisław Ostoja-Chrostowski , polski grafik, plastyk (zm. 1947 )
  • Kurt von Schuschnigg , austriacki polityk, kanclerz Austrii (zm. 1977 )
• 1898 – Jefim Dżigan, rosyjski reżyser filmowy (zm. 1981 )
• 1899 – Adam Bień , polski prawnik, polityk, zastępca Delegata Rządu na Kraj (zm. 1998 )
• 1901
  • Paweł I Glücksburg , król Grecji (zm. 1964 )
  • Berthold Lubetkin , brytyjski architekt pochodzenia rosyjskiego (zm. 1990 )
  • Feliks Stamm , polski trener bokserski (zm. 1976 )
• 1903 – Józef Kochman , polski fitopatolog, mikolog (zm. 1995 )
• 1906 – Wiktor Trojanowski , polski weterynarz, polityk, minister (zm. 1977 )
• 1908
  • Julian Groblicki , polski duchowny katolicki, biskup krakowski (zm. 1995 )
  • Eugeniusz Lokajski , polski lekkoatleta, olimpijczyk (zm. 1944 )
• 1909 – Edward Lawrie Tatum , amerykański genetyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1975 )
• 1911 – Jerzy Iwanow-Szajnowicz , polski agronom, harcerz, pływak, uczestnik greckiego ruchu oporu (zm. 1943 )
• 1913
  • Dan Dailey , amerykański aktor (zm. 1978 )
  • Artur Sandauer , polski pisarz, krytyk literacki, tłumacz, filozof, biblista (zm. 1989 )
• 1914
  • Karl Carstens , niemiecki polityk, prezydent Niemiec (zm. 1992 )
  • Maria Rzepińska , polska historyk sztuki (zm. 1993 )
  • Rosalyn Tureck , amerykańska pianistka, klawesynistka (zm. 2003 )
• 1919
  • Mieczysław Klimowicz , polski historyk literatury, polonista, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (zm. 2008 )
  • Władysław Krajewski , polski filozof (zm. 2006 )
• 1921 – Adam Sarapata, polski socjolog, popularyzator wiedzy (zm. 1999 )
• 1922
  • Nikołaj Basow , rosyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 2001 )
  • Károly Németh , węgierski polityk, przewodniczący Rady Prezydialnej WRL (zm. 2008 )
• 1924 – Raj Kapoor, indyjski aktor (zm. 1988 )
• 1929 – Marian Wiśniowski , polski aktor teatralny i filmowy (zm. 2007 )
• 1931 – Szczepan Grajczyk , polski wioślarz, olimpijczyk
• 1932
  • Czesław Dąbrowski , polski polityk
  • Charlie Rich, amerykański piosenkarz country (zm. 1995 )
• 1933
  • Milan Lukesz , czeski polityk, minister kultury (zm. 2007 )
  • Jerzy Trunkwalter , polski dziennikarz (zm. 2007 )
• 1935 – Lee Remick , amerykańska aktorka (zm. 1991 )
• 1939 – Josef Abrhám , czeski aktor
• 1945 – Andrzej Dudziński , polski grafik
• 1946 – Jane Birkin , angielska aktorka
• 1948
  • Maria Maj , polska aktorka filmowa i teatralna
  • Janusz Kijowski , polski reżyser filmowy
• 1949
  • Neema Barnette, amerykańska reżyserka filmowa
  • Henryk Wieczorek , polski piłkarz
  • Cliff Williams , brytyjski basista zespołu AC/DC
  • Ewa Zaleska , polska działaczka społeczno-polityczna (zm. 2005 )
• 1952 – Andrzej Dzięga , polski duchowny katolicki, biskup sandomierski
• 1954 – Steven MacLean , kanadyjski astronauta
• 1958
  • Jan Fabre , flamandzki artysta multimedialny, dramaturg, reżyser, choreograf, scenograf
  • Maciej Frankiewicz , polski działacz polityczny, samorządowy i sportowy (zm. 2009 )
• 1961 – Guri Schanke , norweska aktorka i piosenkarka
• 1962 – Yvonne Ryding , szwedzka modelka, Miss Universe
• 1963 – Cynthia Gibb, amerykańska aktorka
• 1967 – Ewa Białołęcka , polska pisarka
• 1968
  • Jolanta Fraszyńska , polska aktorka
  • Gerald Glatzmayer , austriacki piłkarz, reprezentant Austrii (zm. 2001 )
• 1970
  • Vladimir Grbić , serbski siatkarz
  • Anna Maria Jopek , polska wokalistka, pianistka, kompozytorka
• 1972 – Tomasz Surdel , polski dziennikarz, fotoreporter
• 1973 – Waldemar Goszcz , polski model, piosenkarz, aktor, wokalista zespołu Hi Street (zm. 2003 )
• 1978
  • Zdeněk Pospěch , czeski piłkarz, reprezentant Czech
  • Patty Schnyder , szwajcarska tenisistka
  • Radu Alexei Sârbu , mołdawski piosenkarz
• 1979
  • Michael Owen , angielski piłkarz, reprezentant Anglii
  • Jean-Alain Boumsong , francuski piłkarz
• 1980
  • Didier Zokora , piłkarz z Wybrzeża Kości Słoniowej
  • Marika , polska piosenkarka
• 1981 – Ewelina Kopic , polska dziennikarka
• 1985 – Jakub Błaszczykowski , polski piłkarz, reprezentant Polski
• 1988 – Vanessa Hudgens , amerykańska piosenkarka, aktorka

Zmarli

•   872 – Hadrian II , papież (ur. 792 )
• 1077 – Agnieszka z Poitou , regentka Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (ur. 1025 )
• 1267 – Kazimierz I kujawski , książę kujawski , ojciec Władysława Łokietka (ur. ok. 1211 )
• 1510 – Fryderyk Wettyn , książę Rzeszy, arcybiskup Magdeburga, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (ur. 1473 )
• 1542 – Jakub V Stuart , król Szkocji (ur. 1512 )
• 1591 – Jan od Krzyża , święty , Doktor Kościoła , hiszpański karmelita , mistyk , reformator zakonny, poeta (ur. 1542 )
• 1788 – Carl Philipp Emanuel Bach , niemiecki kompozytor (ur. 1714 )
• 1788 – Karol III Burbon , król Hiszpanii (ur. 1716 )
• 1799 – George Washington , amerykański polityk, prezydent USA (ur. 1732 )
• 1873 – Louis Agassiz , szwajcarski zoolog, paleontolog (ur. 1807 )
• 1878 – Antoine Bazin, francuski dermatolog (ur. 1807 )
• 1914 – Edward Wende , polski księgarz, wydawca (ur. 1830 )
• 1925 – Ksawery Prauss , polski polityk, minister (ur. 1874 )
• 1934 – Napoleon Louis-Wawel , polski wiceadmirał , uczestnik I wojny światowej (ur. 1861 )
• 1938 – Michaś Czarot , białoruski pisarz (ur. 1896 )
• 1942 – Antoni Kasztelan , polski kapitan , oficer kontrwywiadu (ur. 1896 )
• 1943 – John Harvey Kellogg , amerykański lekarz, dietetyk (ur. 1852 )
• 1947 – Stanley Baldwin , brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1867 )
• 1948 – Jerzy Broński , polski żołnierz (ur. 1906 )
• 1948 – Stefan Długołęcki , polski żołnierz (ur. 1906 )
• 1956 – Juho Paasikivi , fiński polityk, premier i prezydent Finlandii (ur. 1870 )
• 1958 – Władysław Kowalski , polski pisarz, publicysta, polityk, minister kultury i sztuki, marszałek Sejmu (ur. 1894 )
• 1961 – Richard Schirrmann , twórca schronisk młodzieżowych
• 1963 – Gustav Machatý, czeski reżyser filmowy (ur. 1901 )
• 1963 – Dinah Washington , amerykańska wokalistka (ur. 1924 )
• 1964 – William Bendix, amerykański aktor (ur. 1906 )
• 1972 – Jan Czechowski , polski polityk, członek PKWN (ur. 1894 )
• 1974 – Walter Lippmann , amerykański publicysta, socjolog, twórca teorii opinii publicznej (ur. 1889 )
• 1975 – Bronisław Brok , polski poeta, autor tekstów piosenek, aktor, reżyser teatralny i filmowy (ur. 1906 )
• 1984 – Vicente Aleixandre , hiszpański poeta, laureat Nagrody Nobla (ur. 1898 )
• 1989 – Andriej Sacharow , rosyjski fizyk, dysydent (ur. 1921 )
• 1990 – Friedrich Dürrenmatt , szwajcarski pisarz (ur. 1921 )
• 1991 – Maria Jurkowska , polska dziennikarka radiowa, propagatorka bluesa i jazzu (ur. 1938 )
• 1993 – Myrna Loy , amerykańska aktorka (ur. 1905 )
• 1996 – Bogodar Winid , polski geograf, kartograf, afrykanista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1922 )
• 1998 – Vittorio Cottafavi, włoski reżyser filmowy (ur. 1914 )
• 2000 – Myrosław Lubacziwśkyj , ukraiński duchowny katolicki, arcybiskup Lwowa , kardynał (ur. 1914 )
• 2000 – Jacek Sienicki , polski malarz (ur. 1928 )
• 2001 – Claude Santelli, francuski reżyser filmowy (ur. 1923 )
• 2003 – Jeanne Crain , amerykańska aktorka (ur. 1925 )
• 2003 – Juan Antonio Masso , hiszpański i australijski duchowny katolicki z Opus Dei (ur. 1932 )
• 2005 – Karl-Heinz Gerstner , niemiecki dziennikarz (ur. 1912 )
• 2006 – Ahmet Ertegün , amerykański założyciel Atlantic Records (ur. 1923 )
• 2007 – Aleksander Maciejewski , polski aktor (ur. 1955 )

Astronomia

• Pojawienie się na niebie Geminidów , roju meteorów .

Przypisy