Prezydent miasta - w Polsce organ władzy wykonawczej gminy wybierany w wyborach bezpośrednich, odpowiednik burmistrza ( wójta ). W miastach na prawach powiatu pełni ponadto funkcję starosty . Urząd prezydenta miasta występuje również w Niemczech i w Szwajcarii .

1975

Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych ( Dz. U. z 1975 r. Nr 16, poz. 91 ) weszła w życie w dniu 1 czerwca 1975 r. (z wyjątkiem kilku przepisów przejściowych, które weszły w życie z dniem ogłoszenia). Poza zniesieniem powiatów , utworzeniem 49 województw (w tym województwa stołecznego warszawskiego, województwa miejskiego krakowskiego i województwa miejskiego łódzkiego), umocowaniem rad narodowych jako terenowych organów władzy państwowej postanowiono, iż:

1. Terenowymi organami administracji państwowej są:
   1. w województwie - wojewoda,
   2. w województwie stołecznym i miejskim - prezydent miasta,
   3. w województwie wrocławskim i mieście Wrocławiu - wojewoda,
   4. w mieście liczącym powyżej 50 tys. mieszkańców oraz w mieście będącym siedzibą wojewódzkiej rady narodowej - prezydent miasta, a w mieście do 50 tys. mieszkańców - naczelnik miasta,
   5. w dzielnicy miasta - naczelnik dzielnicy,
   6. w gminie - naczelnik gminy,
   7. w mieście i gminie, w których działa wspólna rada narodowa - naczelnik miasta i gminy

   przy czym

   1. Wojewodę i prezydenta miasta powołuje Prezes Rady Ministrów po zaopiniowaniu kandydata przez właściwą radę narodową.
   2. Naczelnika miasta, gminy, miasta i gminy oraz dzielnicy powołuje terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, po zaopiniowaniu kandydata przez właściwą radę narodową

1983

Ustawa z dnia 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego ( Dz. U. z 1983 r. Nr 41, poz. 185 ) nadała radom narodowym (fasadową) rangę przedstawicielskich organów władzy państwowej, organów samorządu społecznego oraz organów samorządu terytorialnego.

Realną władzę sprawować miały "terenowe organy administracji państwowej", które były "organami wykonawczymi i zarządzającymi rad narodowych", działającymi "w ramach ich właściwości terytorialnej".

Art. 125 ustawy stanowił, że:

1. Terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej są:
   1. w województwach, z wyjątkiem wymienionych w pkt 2 - wojewodowie,
   2. w województwach: stołecznym warszawskim, krakowskim i łódzkim - prezydenci miast: stołecznego Warszawy, Krakowa i Łodzi,
   3. w jednostkach terytorialnych stopnia podstawowego, z wyjątkiem miast liczących powyżej 50.000 mieszkańców oraz będących siedzibą wojewódzkiej rady narodowej - naczelnicy miast lub gmin,
   4. w miastach określonych w pkt 3 - prezydenci miast.
2. Organy wymienione w ust. 1 pkt 1 i 2 są terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego, a organy wymienione w ust. 1 pkt 3 i 4 - terenowymi organami administracji państwowej o właściwości ogólnej stopnia podstawowego.
3. Minister właściwy do spraw administracji i gospodarki terenowej może ustalić inne miasta niż określone w ust. 1 pkt 4, w których terenowym organem administracji państwowej o właściwości ogólnej będzie prezydent miasta.

1990

W dniu 8 marca 1990 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji RP. Wojewodę ukonstytuowano jako "organ administracji rządowej oraz przedstawiciela rządu w województwie", w stosunku do gmin natomiast postanowiono:

Art. 43.

1. Samorząd terytorialny jest podstawową formą organizacji życia publicznego w gminie.
2. Gmina zaspokaja zbiorowe potrzeby społeczności lokalnej.

Art. 44.

1. Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym, na zasadach określonych przez ustawy.
2. Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej.
3. W zakresie uregulowanym ustawami gmina wykonuje zlecone zadania administracji rządowej.

Art. 45.

1. Organem stanowiącym gminy jest rada wybierana przez mieszkańców gminy. Zasady i tryb wyboru określa ustawa.
2. Rada wybiera organy wykonawcze gminy.

Art. 46. Gminie przysługuje prawo własności i inne prawa majątkowe. Prawa te stanowią mienie komunalne.

Art. 47. Dochody własne gminy są uzupełniane subwencjami na zasadach określonych przez ustawę.".

Zmiana Konstytucji weszła w życie z dniem ogłoszenia (19 marca 1990 r.).

Uchwalona w tym samym dniu ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym postanowiła, iż:

Art. 26.

1. Organem wykonawczym gminy jest zarząd.
2. W skład zarządu wchodzą: wójt albo burmistrz (prezydent miasta) jako przewodniczący zarządu, ich zastępcy oraz pozostali członkowie.
3. Burmistrz jest przewodniczącym zarządu w tych gminach, w których siedziba władz znajduje się w miejscowości posiadającej prawa miejskie.
4. W miastach powyżej 100 000 mieszkańców przewodniczącym zarządu jest prezydent miasta. Dotyczy to również miast, w których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym.
5. Ilekroć w ustawie jest mowa o burmistrzu, należy przez to rozumieć także prezydenta miasta.

Stan obecny

W bezpośrednich wyborach w 2006 prezydentów wybierano w następujących miastach: