Tirat Karmel (
hebr.
טירת כרמל;
arab.
طيرة الكرمل) - miasto położone w
Dystrykcie Hajfy
w
Izraelu
. Jest częścią aglomeracji miejskiej
Hajfy
.
Leży w północnej części
równiny Szaron
na wybrzeżu
Morza Śródziemnego
u podnóża masywu
górskiego Karmel
, w otoczeniu miasta
Hajfa
,
kibucu
HaHoterim
oraz
moszawu
Megadim
.
Historia
Pierwotnie w miejscu tym istniała
arabska
wioska al-Tira. W czasach
Krzyżowców
wioska była nazywana St. Johan de Tire. W
1596
populacja wioski liczyła 286 mieszkańców[1].
Przed
1945
w wiosce mieszkało 5 240
Muzułmanów
i 30
Chrześcijan
. Były dwie szkoły, jedna dla chłopców i druga dla dziewcząt[1].
Podczas
wojny domowej w Mandacie Palestyny
w dniu
12 grudnia
1947
na wioskę napadał oddział
żydowskiej
organizacji
Irgunu
. Zginęło wówczas 13 Arabów, a 10 zostało rannych[2]. W obawie przed dalszymi napadami,
Brytyjczycy
przekonali mieszkańców wioski do ewakuacji. W dniach od
24 kwietnia
do
3 maja
1948
autobusy chronione przez brytyjskich żołnierzy przewiozły około 600 kobiet i dzieci z rejonu wioski al-Tira do
Nablusu
i
Dżaninu
. W wiosce pozostali jedynie mężczyźni, którzy razem z arabskimi oddziałami militarnymi postanowili walczyć z Żydami. Podczas
Wojny o Niepodległość
w dniu
16 lipca
1948
wioska została zdobyta i częściowo zniszczona przez
izraelskie oddziały
[3].
Współczesna osada powstała w
1949
jako obóz dla żydowskich imigrantów (ma'aborot) Tira.
30 lipca
1959
otrzymała status
samorządu lokalnego
[4], a w
1992
prawa miejskie.
Demografia
Zgodnie z danymi
Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych
w
2008
roku w mieście żyło 18,8 tys. mieszkańców, w tym 99,6
%
Żydzi[5].
Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w Tirat Karmel w
2000
było 6 068 zatrudnionych pracowników i 411 pracujących na własny rachunek. Pracownicy otrzymujący stałe pensje zarabiali w
2000
średnio 4 428
NIS
, i w ciągu roku otrzymali podwyżkę średnio o 6,6
%
. Przy czym
mężczyźni
zarabiali średnio 5 621
NIS
(podwyżka o 4,3
%
), a
kobiety
zarabiały średnio 3 211
NIS
(podwyżka o 9,0
%
). W przypadku osób pracujących na własny rachunek średnie dochody wyniosły 4 818
NIS
. W
2000
roku w Tirat Karmel było 450 osób otrzymujących zasiłek dla bezrobotnych i 1 891 osoby otrzymujące świadczenia gwarantowane.
Populacja miasta pod względem wieku (dane z
2006
):
| Wiek (w latach) | Procent populacji w
%
|
|---|
| 0-4 | 7,4% |
| 5-9 | 7,0% |
| 10-14 | 7,2% |
| 15-19 | 7,8% |
| 20-29 | 16,3% |
| 30-44 | 18,9% |
| 45-59 | 20,1% |
| ponad 60 | 15,3% |
Źródło danych:
Central Bureau of Statistics
.
Miasto posiada liczne osiedla mieszkaniowe: Ben Tsvi, Giyora, Ayelet Ha-Karmel, Eshkol, Kohen, Neve Galim, Kalaniyot, Weizman, Ramat Begin, Neve Aliyas, Shazar Dakar, Bialik, Rambam, Brener i Ne'ot Karmel.
Edukacja
W Tirat Karmel znajduje się 6 szkół podstawowych i 3 szkoły średnie, w których ogółem uczy się 3 tys. uczniów. Szkoły to: Morasha, Masoret Avo, Yigal Alon, Tsemach, Makif Shifman, Zvulun Hammer, Dganya, Miftan oraz Makif Ariel
Kultura
Wśród instytucji kulturalnych znajduje się Instytut Dziedzictwa Żydowskiego Mosul.
Służba zdrowia
W południowej części miasta znajduje się duży szpital Mental Health Center Tirat Carmel, przy którym jest osobny szpital psychiatryczny.
Sport
Tutejsza drużyna piłkarska Maccabi Ironi Tirat HaCarmel F.C. prowadzi rozgrywki w III lidze Liga Artzit. W mieście są korty tenisowe oraz boisko do piłki nożnej.
Gospodarka
Miasto ma dużą strefę przemysłową, usytuowaną obok strefy przemysłowej Matam Haifa[6]. Wśród licznych spółek, działa tutaj InSightec Ltd., rozwijająca technologie medyczne, zwłaszcza bezinwazyjne urządzenia ultradźwiękowe[7]. Carmel Forge Ltd. produkuje precyzyjne części z
tytanu
i stopów
niklu
dla przemysłu komputerowego i inżynierii specjalistycznej[8].
Komunikacja
Z miasta wychodzą dwie drogi, którymi można dojechać do przebiegającej wzdłuż zachodniej granicy miasta
drogi ekspresowej
nr 4
(
Erez
-
Rosh HaNikra
).
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Walid Khalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948. Washington: Institute for Palestine Studies, 1992, ss. 195-196. .
- ↑
Welcome To al-Tira
(
ang.
). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
- ↑
Al-Tira
(
ang.
). W: Destroyed Palestinian Villages: A Reign of Terror & Systematic Expulsion [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
- ↑
Iriyat Tirat Carmel
(
ang.
). W: Five Star Flags [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
- ↑
Israel Central Bureau of Statistics
(
ang.
). W: Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 24 kwietnia 2008].
- ↑
Tirat Carmel
(
ang.
). W: Emporis.com - The World's Website about Buildings [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
- ↑
InSightec Ltd.
(
ang.
). W: InSightec Ltd. [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
- ↑
Carmel Forge Ltd.
(
ang.
). W: Carmel Forge Ltd. [on-line]. [dostęp 7 lutego 2009].
Linki zewnętrzne
