1 grudnia jest 335. (w latach przestępnych 336.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 30 dni.

Święta

• imieniny : Aleksander , Ananiasz , Antoni , Blanka , Długomił , Edmund , Eligia , Eligiusz , Florencja , Godzisław , Gosław , Gosława , Jan , Natalia , Prokul , Rudolf , Rudolfa , Rudolfina , Sobiesław i Sobiesława .
• Czad – Festiwal Wolności i Demokracji
• Portugalia – Święto Odnowienia Niepodległości, Dzień Młodzieży
• Republika Środkowoafrykańska – Święto Republiki
• Rumunia – Rocznica Zjednoczenia Siedmiogrodu i Rumunii
• ONZ – Światowy Dzień AIDS ^[1]
• Wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[2][3],
  • św. Edmund Campion i św. Robert Southwell ( męczennicy , kapłani i Towarzysze, † XVI - XVII )
  • św. Eligiusz ( biskup )
  • bł. Jan z Vercelli ( zakonnik )
  • św. Rudolf Sherwin († 1581 )
  • św. Tudwal († 564 )

Wydarzenia w Polsce

Szachownica lotnicza lotnictwa polskiego według wzoru z 1918

• 1338 – warszawski kościół św. Jana : sędziowie papiescy ogłosili pozew w sprawie zatargu między królem Polski Kazimierzem Wielkim a Zakonem krzyżackim o Ziemię Chełmińską i Dobrzyńską . W dokumencie umieszczono pierwszy oficjalny opis Warszawy .
• 1469 – na Sejmie w Piotrkowie wielki mistrz Henryk VI Reuss von Plauen złożył hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi .
• 1810 – Stanisław Kostka Zarzecki został prezydentem Krakowa .
• 1830 – założono Klub Patriotyczny .
• 1848 – Kolej Warszawsko-Wiedeńska została doprowadzona do Częstochowy .
• 1857 – została uruchomiona latarnia morska Świnoujście .
• 1918 – PSL Lewica połączyło się z PSL Piast .
• 1918 – szachownica lotnicza stała się oznaką polskiego lotnictwa wojskowego .
• 1921 – firma Radjopol jako pierwsza w kraju rozpoczęła produkcję lamp elektronowych .
• 1939 – okupacyjne władze niemieckie w Warszawie wydały rozporządzenie o noszeniu przez wszystkich Żydów opasek z gwiazdą Dawida .
• 1944 – ukazał się pierwszy numer Polskiej Kroniki Filmowej .
• 1945 – ludność Grójca zaatakowała miejskie więzienie, by odbić więźniów politycznych, co spotkało się z ostrą reakcją UB i rozgłosem na terenie kraju.
• 1946 – powstała Szkoła Inżynierska w Szczecinie .
• 1949 – powstała Politechnika Białostocka .
• 1963 – w zakładach mechanicznych Ursus wyprodukowano 100. tysięczny ciągnik.
• 1964 – Wrocław : powstał pierwszy w kraju zakład informatyczny ZETO .
• 1968 – paprykarz szczeciński otrzymał znak jakości Q.
• 1970 – Kazimierz Górski został selekcjonerem reprezentacji narodowej .
• 1971 – ukazał się pierwszy numer dziennika regionalnego Echo Dnia .
• 1977 – otwarto Tor Poznań .
• 1980 – premiera filmu Tango ptaka .
• 1980 – władze radzieckie przekazały generałom Tadeuszowi Hupałowskiemu i Franciszkowi Puchale plany inwazji na Polskę, pod pretekstem manewrów Układu Warszawskiego .
• 1982 – władze rozwiązały ZASP .
• 1986 – premiera filmu Tanie pieniądze .
• 1989 – premiera filmu Ostatni prom .
• 1993 – zainaugurowała działalność Katolicka Agencja Informacyjna .
• 1995 – Władysław Bartoszewski został odznaczony Orderem Orła Białego .
• 2002 – zwodowano liniowiec transatlantycki RMS Queen Mary 2
• 2008 – w Poznaniu rozpoczęła się Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu .

Wydarzenia na świecie

• 1607 – wykonano pierwszy wyrok śmierci w brytyjskich koloniach w Ameryce Północnej . Radny George Kendall z Jamestown , pierwszej stałej osady kolonistów angielskich, został rozstrzelany za szpiegostwo na rzecz Hiszpanii .
• 1640 – Portugalia uzyskała niepodległość od Hiszpanii .
• 1764 – oddano do użytku Pałac Królewski w Madrycie .
• 1783 – Jacques Alexandre Charles i Nicolas Robert odbyli drugi w historii wolny lot balonem , a pierwszy przy użyciu balonu wypełnionego wodorem.
• 1804 – Napoleon Bonaparte wziął ślub z Józefiną de Beauharnais .
• 1821 – Dominikana zadeklarowała niepodległość.
• 1822 – Piotr I koronowany cesarzem Brazylii .
• 1887 – Arthur Conan Doyle opublikował nowelę Studium w szkarłacie , w której po raz pierwszy pojawił się Sherlock Holmes .
• 1913 – Ford Motor Company wprowadziło pierwszą ruchomą linię montażową.
• 1913 – otwarto metro w Buenos Aires .
• 1913 – zlikwidowano Republikę Krety . Grecy formalnie przejęli kontrolę nad wyspą.
• 1914 – założono firmę motoryzacyjną Maserati .
• 1918 – proklamowano niepodległość Islandii (od Danii ).
• 1918 – utworzono Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców .
• 1918 – proklamowano powstanie zjednoczonej Rumunii , do której włączono Siedmiogród , Banat i Bukowinę .
• 1923 – Włochy : runęła zapora wodna Gleno na rzece Dezzo w prowincji Bergamo . Zginęło 350 osób.
• 1925 – podpisano układ w Locarno .
• 1927 – wprowadzono do sprzedaży forda Model A w cenie 395 dolarów.
• 1936 – odsłonięto Łuk Triumfalny w Bukareszcie .
• 1943 – II wojna światowa : zakończyła się konferencja teherańska .
• 1953 – ukazał się pierwszy numer Playboya .
• 1955 – Montgomery (Alabama) : Rosa Parks została aresztowana za odmowę ustąpienia miejsca w autobusie białemu mężczyźnie.
• 1958 – 92 uczniów i 3 zakonnice zginęły w pożarze szkoły katolickiej w Chicago .
• 1959 – Waszyngton : podpisano Traktat Antarktyczny .
• 1964 – Malawi , Malta i Zambia zostały przyjęte do ONZ .
• 1967 – oddano do użytku Tunel San Bernardino w Szwajcarii.
• 1970 – odbył się ślub Mariny Vlady i Włodzimierza Wysockiego .
• 1974 – 92 osoby zginęły w katastrofie Boeinga 727 linii TWA, lecącego z Indianapolis do Waszyngtonu .
• 1977 – Watykan : papież Paweł VI przyjął na audiencji Edwarda Gierka .
• 1981 – 180 osób zginęło, gdy samolot MD-81 jugosłowiańskich linii Inex Adria Aviopromet rozbił się w górach na Korsyce .
• 1982 – Felipe González został premierem Hiszpanii .
• 1982 – ukazał się Thriller , drugi solowy album Michaela Jacksona i najlepiej sprzedający się album wszech czasów.
• 1985 – mieszkańcy Liechtensteinu w referendum wypowiedzieli się przeciwko równouprawnieniu kobiet.
• 1989 – Jan Paweł II przyjął na audiencji Michaiła Gorbaczowa .
• 1990 – brytyjscy i francuscy robotnicy połączyli prace, tworząc tunel pod Kanałem La Manche .
• 1990 – został obalony prezydent Czadu Hissène Habré .
• 1991 – oficjalna proklamacja niepodległości Ukrainy .
• 2006 – Felipe Calderón został prezydentem Meksyku .
• 2006 – został aresztowany czeski seryjny morderca Petr Zelenka .
• 2007 – Zhang Zilin jako pierwsza Chinka została Miss Świata .
• 2009 – w Unii Europejskiej zaczęły obowiązywać ustalenia traktatu lizbońskiego .

Urodzili się

• 1081 – Ludwik VI Gruby , król Francji (zm. 1137 )
• 1083 – Anna Komnena , bizantyjska pisarka (zm. po 1148 )
• 1415 – Jan Długosz , polski duchowny katolicki , historyk, kronikarz, dyplomata, arcybiskup lwowski (zm. 1480 )
• 1716 – Étienne Maurice Falconet, francuski rzeźbiarz (zm. 1791 )
• 1728 – (jesienią 1727 lub 26 października ) Jędrzej Kitowicz , polski duchowny katolicki, pamiętnikarz (zm. 1804 )
• 1734 – Adam Kazimierz Czartoryski , książę , polski polityk, pisarz, marszałek Sejmu konwokacyjnego i Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego , komendant Szkoły Rycerskiej (zm. 1823 )
• 1743 – Martin Heinrich Klaproth , niemiecki chemik , farmaceuta (zm. 1817 )
• 1761 – Marie Tussaud , francuska artystka , założycielka Muzeum Figur Woskowych (zm. 1850 )
• 1792 – Nikołaj Łobaczewski , rosyjski matematyk (zm. 1856 )
• 1800 – Mihály Vörösmarty , węgierski pisarz (zm. 1855 )
• 1844 – Aleksandra , królowa Anglii , żona Edwarda VII (zm. 1925 )
• 1867 – Ignacy Mościcki , polski chemik , polityk, prezydent Polski (zm. 1946 )
• 1869 – Eligiusz Niewiadomski , polski malarz , zabójca Gabriela Narutowicza (zm. 1923 )
• 1877 – Karol Wilhelm Seeliger , w Łodzi , łódzki inżynier, oficer wojsk carskich, (zm. 1904 , na wojnie rosyjsko-japońskiej)
• 1883 – Luigi Ganna , włoski kolarz szosowy , zwycięzca Giro d'Italia (zm. 1957 )
• 1884 – Karl Schmidt-Rottluff , niemiecki malarz , grafik , rzeźbiarz (zm. 1976 )
• 1886 – Zhu De , chiński dowódca wojskowy, marszałek ChRL , polityk, przywódca Chin (zm. 1976 )
• 1886 – Rex Stout , amerykański pisarz (zm. 1975 )
• 1890 – Fred Hale, amerykański rekordzista długowieczności (zm. 2004 )
• 1893 – Zofia Kozłowska-Budkowa , polska historyk , profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1986 )
• 1893 – Ernst Toller , niemiecki pisarz (zm. 1939 )
• 1896 – Gieorgij Żukow , radziecki dowódca wojskowy, marszałek ZSRR , polityk, minister obrony ZSRR (zm. 1974 )
• 1907 – Eligia Bąkowska , polska tłumaczka (zm. 1994 )
• 1910 – Zdzisław Gozdawa , polski pisarz, autor tekstów piosenek (zm. 1990 )
• 1910 – Louis Slotin , kanadyjski fizyk , chemik , uczestnik Projektu Manhattan (zm. 1946 )
• 1911 – Józef Pluta , funkcjonariusz organów bezpieczeństwa PRL
• 1912 – Minoru Yamasaki , amerykański architekt , projektant World Trade Center (zm. 1986 )
• 1914 – Stanisław Łapot , polski polityk, wicepremier (zm. 1972 )
• 1920 – Pierre Poujade , francuski polityk, laureat Nagrody Leninowskiej (zm. 2003 )
• 1921 – Andrzej Wydrzyński , polski pisarz (zm. 1992 )
• 1922 – Wsiewołod Bobrow , rosyjski piłkarz, hokeista na lodzie , reprezentant ZSRR w piłce nożnej i hokeju na lodzie (zm. 1979 )
• 1923 – Jan Adamczewski , polski pisarz (zm. 1997 )
• 1923 – Maurice de Bevere , belgijski rysownik, twórca postaci Lucky’ego Luke'a (zm. 2001 )
• 1923 – Sante Graciotti , włoski literaturoznawca
• 1923 – Ferenc Szusza , węgierski piłkarz, trener piłkarski , reprezentant Węgier (zm. 2006 )
• 1925 – Władysław Piłatowski , polski polityk i działacz partyjny
• 1925 – Martin Rodbell , amerykański biochemik , laureat Nagrody Nobla (zm. 1998 )
• 1926 – Irena Bołtuć, polska eseistka, krytyk teatralny, tłumaczka (zm. 2000 )
• 1926 – Zbigniew Chmielewski , polski reżyser filmowy (zm. 2009 )
• 1926 – Tadeusz Drewnowski , polski krytyk literacki, publicysta, żołnierz AK
• 1926 – Mieczysław Rakowski , polski dziennikarz, polityk, działacz komunistyczny, premier Polski , I sekretarz KC PZPR (zm. 2008 )
• 1927 – Abby Mann , amerykański scenarzysta filmowy , twórca Kojaka (zm. 2008 )
• 1928 – Zbigniew Rudnicki , polski prawnik, polityk, minister łączności (zm. 2000 )
• 1929 – Alfred Moisiu , albański polityk, prezydent Albanii
• 1932 – Antun Šoljan , chorwacki pisarz (zm. 1993 )
• 1935 – Woody Allen , amerykański reżyser filmowy, aktor
• 1936 – Igor Rodionow, rosyjski dowódca wojskowy, generał, polityk, minister obrony
• 1937 – Vaira Vīķe-Freiberga , łotewska polityk, prezydent Łotwy
• 1938 – Toni Schumacher, niemiecki piłkarz, bramkarz
• 1940 – Richard Pryor , amerykański aktor (zm. 2005 )
• 1940 – Jan Śrutwa , polski duchowny katolicki , biskup zamojsko-lubaczowski , historyk, rektor KUL
• 1942 – John Crowley , amerykański pisarz
• 1944 – Pierre Arditi, francuski aktor
• 1944 – John Densmore , amerykański perkusista zespołu The Doors
• 1945 – Bette Midler , amerykańska piosenkarka, aktorka
• 1945 – Zbigniew Dychto , prezydent Pabianic
• 1946 – Gilbert O'Sullivan, irlandzki piosenkarz
• 1947 – Alain Bashung , francuski piosenkarz, aktor (zm. 2009 )
• 1948 – Jacek Petrycki, polski operator filmowy
• 1950 – Jerzy Goleniewski, polski basista zespołu Breakout (zm. 1989 )
• 1951 – Aleksandr Panajotow Aleksandrow , bułgarski kosmonauta
• 1951 – Jaco Pastorius , amerykański basista jazzowy (zm. 1987 )
• 1951 – Treat Williams , amerykański aktor
• 1952 – Janusz Gałek, polski poeta
• 1955 – Anna Zawadzka-Gołosz , polska kompozytorka
• 1957 – Jarosław Bauc , polski ekonomista, polityk, minister finansów
• 1958 – Candace Bushnell , amerykańska pisarka
• 1959 – Pascal Terry , francuski motocyklista (zm. 2009 )
• 1960 – Carol Alt , amerykańska aktorka, modelka
• 1961 – Paweł Jaros , polski prawnik, polityk, rzecznik Praw Dziecka
• 1964 – Abdesslam Benabdellah , algierski piłkarz, bramkarz, reprezentant Algierii
• 1966 – Édouard Baer , francuski aktor, reżyser filmowy
• 1967 – Terry Virts , amerykański astronauta
• 1968 – Annegret Strauch , niemiecka wioślarka
• 1970 – Sarah Silverman , amerykańska aktorka
• 1971 – Greg Upchurch , amerykański perkusista grupy 3 Doors Down
• 1972 – Norbert Wójtowicz , polski historyk, teolog, publicysta
• 1976 – Tomasz Adamek , polski bokser, mistrz świata
• 1978 – Mat Kearney , amerykański muzyk, kompozytor i piosenkarz
• 1979 – Stephanie Brown Trafton , amerykańska dyskobolka
• 1985 – Alicja Rosolska , polska tenisistka
• 1985 – Janelle Monáe , amerykańska piosenkarka
• 1986 – Bogumiła Barańska , polska siatkarka
• 2001 – Aiko , japońska księżniczka, córka następcy tronu księcia Naruhito

Zmarli

• 1018 – Thietmar , biskup Merseburga , kronikarz (ur. 975 )
• 1135 – Henryk I Beauclerc , król Anglii , książę Normandii (ur. ok. 1068 )
• 1241 – Izabela Plantagenet , cesarzowa Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego , królowa Sycylii , żona Fryderyka II (ur. 1214 )
• 1374 – Magnus Eriksson , król Szwecji i Norwegii (ur. 1316 )
• 1433 – Go-Komatsu , cesarz Japonii (ur. 1377 )
• 1455 – Lorenzo Ghiberti , włoski rzeźbiarz, złotnik (ur. ok. 1378 )
• 1503 – Jerzy Bogaty , książę Bawarii-Landshut (ur. 1455 )
• 1521 – Leon X , papież (ur. 1475 )
• 1640 – Jerzy Wilhelm Hohenzollern , elektor Brandenburgii , książę Prus (ur. 1595 )
• 1811 – Ludwik Szymon Gutakowski , polski polityk, szambelan królewski , marszałek Senatu , prezes Rady Stanu i Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego (ur. 1738 )
• 1825 – Aleksander I Romanow , cesarz Rosji , król Polski (ur. 1777 )
• 1848 – Takizawa Bakin, japoński pisarz (ur. 1767 )
• 1866 – George Everest , brytyjski geodeta (ur. 1790 )
• 1896 – Stefan Szolc-Rogoziński , polski podróżnik , odkrywca , badacz Afryki (ur. 1861 )
• 1914 – Alfred Thayer Mahan , amerykański admirał , historyk (ur. 1840 )
• 1916 – Charles de Foucauld , błogosławiony , francuski duchowny katolicki , trapista , podróżnik , misjonarz (ur. 1858 )
• 1918 – Margit Kaffka, węgierska pisarka (ur. 1880 )
• 1928 – Arthur Gore , angielski tenisista , mistrz olimpijski , mistrz Wimbledonu (ur. 1868 )
• 1928 – José Eustasio Rivera, kolumbijski pisarz (ur. 1888 )
• 1934 – Siergiej Kirow , radziecki działacz komunistyczny (ur. 1886 )
• 1942 – Leon Wachholz , polski lekarz , psychiatra , profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1867 )
• 1944 – Franciszek Pius Radziwiłł , książę , polski polityk, członek Tymczasowej Rady Stanu , dyrektor departamentu spraw politycznych (ur. 1878 )
• 1947 – Aleister Crowley , angielski okultysta , mistyk , szachista , alpinista (ur. 1875 )
• 1947 – Godfrey Harold Hardy , angielski matematyk (ur. 1877 )
• 1952 – Vittorio Emanuele Orlando , włoski prawnik , polityk (ur. 1860 )
• 1964 – J. B. S. Haldane , angielski genetyk , filozof (ur. 1892 )
• 1964 – Włodzimierz Kaczmar, polski śpiewak operowy ( bas ), pedagog (ur. 1893 )
• 1972 – Antonio Segni , włoski prawnik , polityk, premier i prezydent Włoch (ur. 1891 )
• 1973 – Dawid Ben Gurion , izraelski polityk, premier Izraela (ur. 1886 )
• 1975 – Hans Schweikart, niemiecki reżyser filmowy (ur. 1895 )
• 1981 – Raymond Rouleau, francuski reżyser filmowy (ur. 1904 )
• 1982 – Kazimierz Ratoń , polski poeta (ur. 1942 )
• 1984 – Jan Załęski , polski polityk, minister minister przemysłu spożywczego i skupu (ur. 1926 )
• 1987 – James Baldwin , amerykański pisarz (ur. 1924 )
• 1989 – Alvin Ailey , amerykański tancerz , choreograf (ur. 1931 )
• 1989 – Qenan Toro , albański aktor (ur. 1931 )
• 1990 – Sergio Corbucci, włoski reżyser filmowy (ur. 1927 )
• 1991 – George Stigler , amerykański ekonomista , laureat Nagrody Nobla (ur. 1911 )
• 1996 – Zofia Wasilkowska , polska prawnik , polityk , minister sprawiedliwości (ur. 1910 )
• 1997 – Stéphane Grappelli , francuski skrzypek jazzowy (ur. 1908 )
• 2003 – Carl Schenkel, szwajcarski reżyser filmowy(ur. 1948 )
• 2004 – Fathi Arafat , palestyński lekarz , brat Jasera Arafata (ur. 1933 )
• 2004 – Bernhard , książę Holandii , mąż królowej Juliany (ur. 1911 )
• 2005 – Mary Hayley Bell , brytyjska pisarka , aktorka (ur. 1911 )
• 2005 – Hermann Buchner , niemiecki pilot wojskowy , as myśliwski II wojny światowej (ur. 1919 )
• 2005 – Jack Colvin , amerykański aktor (ur. 1934 )
• 2005 – Werner Enders , niemiecki śpiewak operowy ( tenor ) (ur. 1924 )
• 2005 – Rudolf Ströbinger , niemiecki pisarz , dziennikarz (ur. 1931 )
• 2005 – Werner Weber , szwajcarski dziennikarz , literaturoznawca (ur. 1919 )
• 2006 – Claude Jade , francuska aktorka (ur. 1948 )
• 2007 – Angelo Conterno , włoski kolarz szosowy , zwycięzca Vuelta a España (ur. 1925 )
• 2007 – Ken McGregor , australijski tenisista , mistrz Australian Open , French Open i Wimbledonu (ur. 1929 )
• 2008 – Mikel Laboa , hiszpański piosenkarz (ur. 1934 )
• 2008 – Krystyna Okazaki , polska japonistka , odznaczona Orderem Wschodzącego Słońca (ur. 1942 )

Przypisy

|