Portal:Katolicyzm
Portal:Katolicyzm
Wiadomości
| Maksymilian Maria Kolbe |
na WikinewsTydzień w liturgii diecezji polskich (2010)Artykuł tygodnia
| Wieczór sederowy obchodzony przez marranów. |
Marrani lub marranowie, a także marani[8] (
hiszp.
marrano – znaczenie niejasne, być może „świnia”[9],
hebr.
אֲנוּסִים anusim – „zmuszeni”) – w
póżnośredniowiecznej
i wczesnonowożytnej
Hiszpanii
i
Portugalii
nazwa używana w stosunku do
żydowskich
konwertytów
, których podejrzewano o potajemne praktykowali
judaizmu
. Pochodzenie tej nazwy nie zostało dotąd wyjaśnione[10]. Według jednej z hipotez została im nadana przez społeczność
żydowską
, która pozostała przy judaizmie i dalej przestrzegała zakazów tej religii (w tym wypadku niejedzenia mięsa wieprzowego). Początki tzw. problemu marranów sięgają końca XIV wieku. Latem 1391 przez hiszpańskie miasta przetoczyła się fala antyżydowskich rozruchów, w wyniku których tysiące żydów zamordowano, a ci, którzy przeżyli, w większości przyjęli
chrzest
, często pod groźbą śmierci[11]. Z uwagi na okoliczności tych masowych chrztów, od początku było jasne, że zdecydowana większość "nawróconych" nie przyjęła chrześcijaństwa dobrowolnie. Głównym zarzutem stawianym marranom była pozorność ich nawróceń i potajemne wyznawanie religii żydowskiej (judaizanctwo). Z tego względu od połowy XV wieku pojawiały się głosy domagające się ustanowienia w Kastylii inkwizycji, która miałaby rozstrzygać o szczerości nawróceń. Inkwizycja hiszpańska przez cały okres swego istnienia (1480–1820) skazała na śmierć około dwa i pół tysiąca marranów[12]. W przypadku inkwizycji portugalskiej (1536–1821) bilans ten jest prawdopodobnie o około połowę niższy[13].
Zobacz więcej...
Teologia moralna / Liturgika Evangelium vitae (
łac.
Ewangelia życia) –
encyklika
papieża
Jana Pawła II
ogłoszona
25 marca
1995
.
Porusza zagadnienie moralnego nauczania
Kościoła
na temat poszanowania ludzkiego życia.
Jan Paweł II
wystąpił w niej jednoznacznie przeciw karze śmierci. Potępione zostały
aborcja
i
eutanazja
, określone jako okrutne zbrodnie.
Jan Paweł II
wskazał, że jedynie do Boga może należeć decyzja o momencie śmierci człowieka. Niektóre tezy zamieszczone w encyklice: - "Wszystko, co godzi w samo życie, jak wszelkiego rodzaju zabójstwa, ludobójstwa, spędzanie płodu, eutanazja i dobrowolne samobójstwo; wszystko, cokolwiek narusza całość osoby ludzkiej, jak okaleczenia, tortury zadawane ciału i duszy, próby wywierania przymusu psychicznego; wszystko, co ubliża godności ludzkiej, jak nieludzkie warunki życia, arbitralne aresztowania, deportacje, niewolnictwo, prostytucja, handel kobietami i młodzieżą; a także nieludzkie warunki pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe narzędzia zysku, a nie jak wolne, odpowiedzialne osoby: wszystkie te i tym podobne sprawy i praktyki są czymś haniebnym; zakażając cywilizację ludzką bardziej hańbią tych, którzy się ich dopuszczają, niż tych, którzy doznają krzywdy, i są jak najbardziej sprzeczne z czcią należną Stwórcy".
- W przypadku prawa wewnętrznie niesprawiedliwego, jakim jest prawo dopuszczające przerywanie ciąży i eutanazję, nie wolno się nigdy do niego stosować "ani uczestniczyć w kształtowaniu opinii publicznej przychylnej takiemu prawu, ani też okazywać mu poparcia w głosowaniu".
- Od eutanazji należy odróżnić decyzję o rezygnacji z tak zwanej "uporczywej terapii", to znaczy z pewnych zabiegów medycznych, które przestały być adekwatne do realnej sytuacji chorego, ponieważ nie są już współmierne do rezultatów, jakich można by oczekiwać, lub też są zbyt uciążliwe dla samego chorego i dla jego rodziny. W takich sytuacjach, gdy śmierć jest bliska i nieuchronna, można w zgodzie z sumieniem "zrezygnować z zabiegów, które spowodowałyby jedynie nietrwałe i bolesne przedłużenie życia, nie należy jednak przerywać normalnych terapii, jakich wymaga chory w takich przypadkach". Istnieje oczywiście powinność moralna leczenia się i poddania się leczeniu, ale taką powinność trzeba określać w konkretnych sytuacjach: należy mianowicie ocenić, czy stosowane środki lecznicze są obiektywnie proporcjonalne do przewidywanej poprawy zdrowia. Rezygnacja ze środków nadzwyczajnych i przesadnych nie jest równoznaczna z samobójstwem lub eutanazją; wyraża raczej akceptację ludzkiej kondycji w obliczu śmierci.
Zobacz więcej...
Dogmatyka
| Janseniusz |
Jansenizm – ruch teologiczno-duchowy zapoczątkowany przez
biskupa
Ypres
,
Kornela Ottona Jansena
(
1585
-
1638
), którego dzieło
Augustinus
stało się podstawą tej nauki. Rozwój jansenizmu przypadł na przełom
XVII
i
XVIII
wieku. Zyskał on znaczne uznanie we
Francji
i w
Niderlandach
stając się przyczyną kryzysu
Kościoła katolickiego
w tych państwach. Jansenizm, powołując się na
św. Augustyna
, kładł nacisk na przyrodzoną deprawację człowieka, niezbędność i wystarczający charakter
łaski
Bożej do przestrzegania przykazań, co zbliżało ją do
kalwińskiej
teorii
predestynacji
. Jednym z zaleceń tej nauki było rzadkie i starannie przygotowane przystępowanie do
Komunii
, ponieważ uważano, że grzesznicy nie są jej godni. Między innymi to stwierdzenie spowodowało potępienie jansenizmu przez papieży
Innocentego X
i
Klemensa XI
. Na potępienie wpływ miały również intrygi
jezuitów
, którzy promowali odmienną doktrynę o łasce (
molinizm
), a także zaniepokojenie dworu francuskiego religijnymi namiętnościami (jansenizm był najbardziej popularny we Francji; jego zwolennikami byli
Jean Racine
i
Blaise Pascal
). Janseniści przetrwali jedynie w
Holandii
, gdzie doszło za sprawą ich działalności i konfliktu z
jezuitami
do
schizmy
Rzymskokatolickiego Kościoła Starobiskupiego Kleru
, zwanego Kościołem Utrechtu, który w
XIX
wieku przyłączył się do
Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich
i działa obecnie pod nazwą Kościoła Starokatolickiego w Holandii.
Zobacz więcej...
Zalążek miesiąca
| Nakarm stuba |
W katolicyzmie i prawosławiu Tradycja Apostolska (lub po prostu Tradycja) – część depozytu wiary niezapisana w Biblii, objawiona Apostołom przez Chrystusa i Ducha Świętego, przekazywana początkowo ustnie przez Kościół. Traktowana jest za źródło wiary równorzędne Biblii lub Biblię określa się jako spisaną część Tradycji. Protestantyzm odrzuca tradycję apostolską w myśl reformacyjnej zasady Sola scriptura.
Zobacz więcej...
Do sprawdzenia i rozwinięciaPapieżBiskup tygodniaIlustracja tygodniaBiblia
| okładka przekładu Bóg-Człowiek w opisie Ewangelistów |
Przekłady biblijne Władysława Szczepańskiego, obejmujące
Ewangelie
i
Dzieje Apostolskie
, ukazywały się w latach 1914-1917. Były to pierwsze polskie katolickie przekłady Nowego Testamentu bezpośrednio z języka greckiego, choć z uwzględnieniem Wulgaty. Tłumacz,
Władysław Szczepański
TJ, był archeologiem, biblistą, profesorem
Papieskiego Instytutu Biblijnego
w
Rzymie
i
Uniwersytetu Warszawskiego
. Przekłady Szczepańskiego określano jako pochodzące z języków oryginalnych, jednak jak sam autor podkreślał: "ze względów kościelnych trzeba bowiem było obok tekstu greckiego nie spuszczać nigdy z oka Wulgaty, którą – jak wiadomo – Sobór Trydencki uznał za urzędowy, autentyczny tekst Kościoła rzymskiego". Z tych powodów zdecydował się uwzględnić równocześnie tekst grecki i Wulgatę:[14] - oznaczył osobno wszystkie dodatki Wulgaty (odróżniając kilka jej wydań) oraz słowa znajdujące się tylko w tekście greckim.
- tam, gdzie tekst grecki przedstawiał odmiany różne od Wulgaty, a niedające się w tekście uwzględnić, tam tekst grecki podany zostawał w komentarzu.
Za podstawę przekładu Szczepański przyjął: - Dla Wulgaty
- ed. Clementina wyd. przez A Gramatica w 1914 (oficjalne wydanie kościelne)
- Novum Testamentu latine sec ed., opr. J. Wordsworth, H. J. White (1889-1905)
- Dla tekstu greckiego: rekonstrukcję H. von Sodena (1913)
Zaproponuj artykuł
ZmianyDo zrobienia Cum nimis absurdum (zob.
en:Cum nimis absurdum
) • Kodeks Justyniański (Codex iuris civilis) • marsz ekspiacyjny • Misje ludowe • Oświadczenie z Winnipeg (zob.
en:Winnipeg Statement
) • Papieskie Dzieła Misyjne • Qui Pluribus • Ratum et Consummatum • Ryt aleksandryjski • Ryt antiocheński • Ryt chaldejski • Upadek człowieka • Władysław Zązel • Życie religijne
Projekty tematyczneProjekty tematycznePrzypisy- ↑ Wicemarszałek Senatu Marek Ziółkowski:
UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 21 października 2010 r. ogłoszeniu roku 2011 Rokiem Świętego Maksymiliana Marii Kolbego
(
pol.
).
Senat Rzeczypospolitej Polskiej
, 2010-10-21. [dostęp 30 października 2010].
- ↑
Rosja: katolicy w Smoleńsku zabiegają o zwrot kościoła
(
pol.
).
Radio Watykańskie
, 2010-10-20. [dostęp 23 października 2010].
- ↑
Ks. Stanisław Kazimierczyk nowym świętym
(
pol.
). TVP Info, 2010-10-17. [dostęp 17 października 2010].
- ↑
Papież przyjął na audiencji prezydenta Francji
(
pol.
). Onet.pl, 2010-10-00. [dostęp 11 października 2010].
- ↑
Watykan: w sprawach finansowych nie mamy nic do ukrycia
(
pol.
).
Radio Watykańskie
, 2010-09-30. [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Rafał Łączny:
Prymas Polski: kondolencje dla rodzin ofiar wypadku autokaru pod Berlinem
(
pol.
).
Radio Watykańskie
, 2010-09-27. [dostęp 27 września 2010].
- ↑ Marcin Pietraszewski:
Pełnomocnik Kościoła w rękach agentów CBA
(
pol.
). Gazeta Wyborcza, 2010-09-21. [dostęp 22 września 2010].
- ↑ Encyklopedia popularna PWN.. Warszawa: Świat Książki, 1997, ss. 492-502. .
- ↑ Kamen, s. 298, przyp. nr 11 do rozdziału 2.
- ↑ Kamen, s. 17.
- ↑ Kamen, s. 17; Edwards, s. 56.
- ↑ William Monter: Frontiers of Heresy. The Spanish Inquisition from the Basque Land to Sicily. Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 53. . ; por. Kamen, s. 62.
- ↑ A.J. Saraiva, H.P. Salomon, I.S.D. Sassoon, The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians 1536-1765, BRILL, 2001, s. X-XII
- ↑ Szczepański (1917), op. cit., s. XXVI-XIX.
Inne hasła zawierające informacje o "Portal:Katolicyzm":
Wszystkich Świętych
...
Dzień Zmarłych
...
Dzień Zaduszny
...
Adwentyzm
...
Koszykówka
...
Wittenberga
...
Szkoci
...
Włosi
...
Nowa Anglia
...
Rekatolicyzacja
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Portal:Katolicyzm":
Średniowiecze (plansza 13)
...
229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 4)
...
103 Rozwój reformacji w Europie (plansza 17)
...
|