Benedykt XVI,
łac.
Benedictus XVI, właśc. (ur.
16 kwietnia
1927
w
Marktl am Inn
) –
niemiecki
duchowny rzymskokatolicki, w latach 1977–2005
kardynał
, w latach 1981–2005
prefekt
Kongregacji Nauki Wiary
, w latach 2002–2005
dziekan Kolegium Kardynalskiego
, 19 kwietnia 2005 wybrany 265. (wg innej rachuby 266.)
papieżem
.
Życie przed wyborem na papieża
Dzieciństwo i młodość (1927-1943)
Urodził się
16 kwietnia
1927
(
ochrzczony
tego samego dnia przez wikariusza miejscowej parafii ks. Josepha Stangla), w
Wielką Sobotę
, w domu rodzinnym przy ul. Szkolnej (
niem.
Schulstraße) w
Marktl am Inn
(
Bawaria
,
Niemcy
) jako
syn
policjanta
Josepha i Marii
Ratzingerów
, pochodzącej z
Południowego Tyrolu
.
Był trzecim, najmłodszym dzieckiem. Jego
rodzeństwo
: Maria Ratzinger (ur.
7 grudnia
1921
, zm.
2 listopada
1991
) i
Georg Ratzinger
(ur.
15 stycznia
1924
).
Do
1937
kiedy przeprowadzili się do
Traunstein
ojciec Joseph służył w Bawarskiej Policji Landowej (Landespolizei) i w niemieckiej policji państwowej (
Ordnungspolizei
). Londyński Sunday Time pisał o Ratzingerze seniorze jako antynaziście którego próby powstrzymania Brązowych Koszul (
Oddziałów szturmowych SA
) zmusiły do kilku przeprowadzek wraz z rodziną[1]. Według International Herald Tribune[2]przeprowadzki te były bezpośrednio związane z postawą Józefa Ratzingera, który sprzeciwiał się
nazizmowi
, czego rezultatem były degradacje i przeniesienia. Brat papieża,
Georg
powiedział: Nasz ojciec był zaciekłym przeciwnikiem nazizmu, ponieważ uważał że było to w sprzeczności z naszą wiarą[3]. Jednak rodzinę dotknęły także boleśniejsze represje ze strony reżimu. John Allen (watykański komentator), donosi o słowach wygłoszonych przez kardynała Ratzingera
28 listopada
1996
w
Watykanie
: Kuzyn cierpiący na
zespół Downa
, który w
1941
miał 14 lat i był zaledwie kilka miesięcy młodszy (niż Ratzinger), został zabrany przez nazistowskie władze na terapię. Niedługo później rodzina otrzymała informacje o jego śmierci[4].
Brat
Georg
, też został duchownym. Siostra, Maria Ratzinger, nigdy nie wyszła za mąż, była gospodynią Josepha aż do śmierci w
1991
. Ich wuj,
Georg Ratzinger
był księdzem i członkiem
Reichstagu
.
Według kuzynki Eriki Kropp, Ratzinger od dzieciństwa nie chciał zostać nikim innym jak księdzem. Kiedy miał 15 lat, mówił że zostanie
biskupem
, ona żartobliwie zapytała "Czemu nie papieżem?"[5] Wcześniej w
1932
do miasteczka w którym mieszkali Ratzingerowie przyjechał
arcybiskup Monachium
Michael von Faulhaber
. 5-letni Joseph był w grupie dzieci wręczających kardynałowi kwiaty, tego dnia ogłosił, że także chciałby zostać
kardynałem
.
W wieku 14 lat (w
1941
), wstąpił do
Hitlerjugend
, w której członkostwo było obowiązkowe od
25 marca
1939
. Według korespondenta tygodnika National Catholic Reporter Johna Allena, Ratzinger nie podchodził entuzjastycznie do członkostwa w tej organizacji, odmawiał brania udziału w spotkaniach. Ratzinger wspominał, że nazistowski profesor matematyki postarał się o zmniejszenie mu czesnego w szkole. Do tego teoretycznie była wymagana dokumentacja obecności na spotkaniach Hitlerjugend, jednak wg Ratzingera profesor załatwił mu
stypendium
bez konieczności udziału w zebraniach.
Służba wojskowa (1943-1945)
W wieku 16 lat (
1943
) wraz z innymi kolegami z klasy rozpoczął obowiązkowe przygotowanie wojskowe w zakresie
obrony przeciwlotniczej
. Powołany został do programu Luftwaffenhelfer. Zostali przydzieleni do oddziału odpowiedzialnego za ochronę fabryki silników lotniczych
BMW
w Ludwigsfeld na północ od
Monachium
. Następnie zostali przeniesieni do
Unterföhring
(na północny zachód od Monachium) i na krótko do
Innsbrucka
. Z Insbrucka ich oddział udał się do
Gilching
, by ochraniać bazę
myśliwców
niemieckich i atakować
bombowce
aliantów
które urządzały naloty na Monachium. W Gilching Ratzinger służył w posterunku telefonicznym.
10 września
1944
jego klasa została zwolniona z korpusu. Jednak wracając do domu, Ratzinger otrzymał nowe powołanie do
Reichsarbeitsdienst
(Służby Pracy Rzeszy). Został oddelegowany do węgierskiego obszaru granicznego z
Austrią
, która została
zaanektowana przez Niemcy
w
1938
. Tu pracował, aż do czasu kiedy
Armia Czerwona
zajęła Węgry, wtedy to został skierowany do przygotowywania umocnień przeciwpancernych, oczekujących na ofensywę wojsk radzieckich. Tam też był świadkiem pędzenia
Żydów
do
obozów śmierci
.
20 listopada
1944
jego oddział został zwolniony ze służby.
Ratzinger znowu wrócił do domu, jednak nie na długo. Już w 3 tygodnie później dostał wezwanie do stawienia się w Monachium, gdzie otrzymał przydział do
koszar
, do
Wehrmachtu
w mieście
Traunstein
, blisko którego mieszkała jego rodzina. Po podstawowym szkoleniu w
piechocie
, Ratzinger służył w różnych posterunkach wokół miasta jego jednostki. Nigdy nie został wysłany na
front
.
Na przełomie kwietnia i maja, w ostatnich dniach lub tygodniach przed poddaniem się
Niemiec
, Ratzinger
zdezerterował
. Dezercja była powszechna w ostatnich tygodniach wojny, chociaż karana śmiercią (wykonywana, często zasądzana bez procesu prawnego, nieprzerwanie do końca). Obniżone
morale
i niewielkie ryzyko osądzenia przez zdezorganizowane wojsko niemieckie, przyczyniło się do rosnącej fali dezercji wśród żołnierzy. Ratzinger opuścił miasto
Traunstein
i udał się do położonej nieopodal rodzinnej wsi. Użyłem mało znanej drogi, spodziewając się bezproblemowego przejścia. Ale kiedy wychodziłem z przejścia podziemnego pod torami kolejowymi, dwóch żołnierzy stało na posterunku, przez chwilę sytuacja była dla mnie niezmiernie krytyczna. Dzięki Bogu, że oni także mieli dosyć wojny i nie chcieli stać się mordercami. Jako usprawiedliwienia użyli ręki na temblaku i pozwolili odejść do domu.
Wkrótce po tym, dwaj członkowie
SS
, którzy schronili się w domu Ratzingerów zwrócili uwagę na młodego człowieka w wojskowym wieku i zaczęli zadawać pytania. Ojciec Ratzingera stanowczo wyraził swoje złe zdanie na temat
Hitlera
i nazajutrz dwóch członków SS zniknęło nie podejmując żadnych działań. Kardynał Ratzinger powiedział później: Jakiś anioł wydawał się nas chronić.
Kiedy do wsi przybyli
Amerykanie
: Zostałem rozpoznany jako niemiecki żołnierz, musiałem ubrać się z powrotem w mundur który wcześniej zrzuciłem, a także trzymać ręce u góry i dołączyć do stale rosnącej grupy więźniów wojennych, których oni ustawiali w szeregu na naszej łące. To szczególnie zraniło serce mojej matki, gdy zobaczyła jej chłopca i resztę pokonanej armii stojącej tam, wystawionej na niepewny los. Ratzinger przez krótki czas był internowany w
obozie jenieckim
niedaleko
Ulm
. Został wypuszczony
19 czerwca
1945
. Wraz z innymi młodymi ludźmi zaczął iść do domu (120 km), jednak został podwieziony do Traunstein w ciężarówce wiozącej mleko. Rodzina ponownie była kompletna po tym jak brat Georg został wypuszczony z obozu jenieckiego we
Włoszech
.
Edukacja (1946-1951)
W
1945
Ratzinger wraz z bratem wstąpili do katolickiego
seminarium duchownego
we
Freiburgu
i na studia w Herzogliches Georgianum na
Uniwersytecie Ludwiga Maximiliana
w
Monachium
. Według wywiadu z
Peterem Seewaldem
, na niego i jego kolegów ze studiów szczególnie duży wpływ wywarły prace i twórczość Gertrudy von Le Fort,
Ernsta Wiecherta
,
Fiodora Dostojewskiego
, Elisabeth Langgässer, Theodora Steinbüchela,
Martina Heideggera
i
Karla Jaspersa
. W trzech ostatnich młody Ratzinger widział przerwę w dominacji
neokantyzmu
, wraz z kluczową pracą "Steinbüchel's Die Wende des Denkens" (Zmiana w myśleniu). Pod koniec studiów był zbliżony bardziej do nauk
św. Augustyna
niż
Tomasza z Akwinu
. Wśród
scholastyków
najbardziej interesował się
św. Bonawenturą
.
29 czerwca
1951
on i jego brat zostali wyświęceni na kapłanów przez arcybiskupa Monachium
Michaela von Faulhabera
. W
1953
zdobył stopień
doktora
pracą o św. Augustynie, zatytułowaną "Ludzie i Dom Boży w doktrynie kościelnej św. Augustyna". W
1957
habilitował
się rozprawą o św. Bonawenturze: Teologia dziejów u
św. Bonawentury
. W
1958
został
profesorem
kolegium we Fryzyndze.
Kariera naukowa (1951-1977)
Przez następne lata posługiwał jako pomocnik
biskupa Fryzyngi
(
1957
-
1959
). W
1959
, został profesorem na
uniwersytecie w Bonn
. Jego inauguracyjny wykład zatytułował "Bóg wiary i Bóg filozofii". W
1963
zaczął wykładać na
uniwersytecie w Münster
. Na pierwszym wykładzie aula wykładowcza była wypełniona po brzegi, już wtedy był znanym
teologiem
. Na
II Soborze Watykańskim
(
1962
-
1965
) był doradcą teologicznym niemieckiego
arcybiskupa Kolonii
Josepha Fringsa
. Kontynuował obronę
Nostra aetate
, dokumentu na temat związków z innymi religiami,
ekumenizmu
i deklaracji prawa do
religijnej wolności
. Później, jako
prefekt
Kongregacji Nauki Wiary
jasno wyjaśnił stanowisko
Kościoła
wobec innych religii w dokumencie
Dominus Iesus
(
2000
), w którym także mówił o prawidłowej drodze do nawiązania
ekumenicznego dialogu
. Podczas soboru był uważany za zdecydowanego reformatora i faktycznie współpracował z takimi
modernistami
, jak
Hans Küng
i
Edward Schillebeeckx
. Sam Ratzinger przyznał, że był i po części pozostał wielbicielem
Karla Rahnera
, znanego teologa Nouvelle Théologie, który popierał reformy i sam wznosił nowe, teologiczne poglądy. W
1966
, Ratzinger został ustanowiony przewodniczącym wydziału teologii dogmatycznej na
uniwersytecie w Tybindze
, gdzie został ponownie współpracownikiem Hansa Künga. W swojej książce "Wprowadzenie do chrześcijaństwa" (
1968
), pisał, że
papież
ma obowiązek słuchania różnych głosów w Kościele podczas podejmowania decyzji. Pisał także, że Kościół od wieków jest zbyt scentralizowany, ograniczony i nadmiernie kontrolowany przez
Rzym
. Te zdania jednak nie zostały wydrukowane w kolejnych wydaniach książki, gdyż zostały błędnie zinterpretowane przez autorów kolejnych
reprintów
. W tym czasie oddalił się od
Tybingi
, spowodowane to było atmosferą i
marksistowskimi
ruchami wśród studentów w
latach '60
, które w Niemczech szybko się radykalizowały, szczególnie w
1967
i
1968
, by osiągnąć kulminację w serii zamieszek w kwietniu i maju 1968 r. Ratzinger wiązał to (a także spadek szacunku do autorytetów wśród studentów, oraz rosnący, niemiecki ruch na rzecz praw
homoseksualistów
) z odejściem od tradycyjnego katolickiego nauczania. Coraz częściej, jego poglądy, wbrew reformatorskiemu zacięciu, kontrastowały z poglądami
liberalnymi
, które wtedy zyskiwały swój ruch w teologii. Przez lata na II Soborze Watykańskim i na uniwersytecie w Tybindze, profesor Joseph Ratzinger publikował artykuły w reformatorskim, teologicznym czasopiśmie "Concilium", chociaż wybierał coraz częściej mniej reformatorskie tematy, niż inni współtwórcy pisma, teologowie-moderniści Hans Küng, czy Edward Schillebeeckx.
W końcu w
1969
wrócił do Bawarii, na uniwersytet w Ratyzbonie, do środowiska o mniej reformistycznych poglądach.
W
1972
zakłada pismo teologiczne
Communio
, wraz z
Hansem Ursem von Balthasar
,
Henrim de Lubac
,
Walterem Kasper
i innymi. Communio, publikowane teraz w 17 wydaniach (
niemieckim
,
angielskim
,
hiszpańskim
,
polskim
i innych), stał się wybitnym dziennikiem współczesnej, katolickiej myśli teologicznej. Do czasu wyboru na papieża, Ratzinger pozostawał najbardziej aktywnym publicystą gazety.
Herb kardynalski Josepha Ratzingera
Kardynał Ratzinger (
1988
)
Kardynał i arcybiskup Monachium (1977-1982)
W marcu
1977
ustanowiony przez
Pawła VI
arcybiskupem Monachium i Fryzyngi
. Sakrę biskupią przyjął
28 marca
1977
z rąk
biskupa Würzburga
Josefa Stangla
(ciekawostką jest zbieżność nazwisk z księdzem, który udzielił chrztu – są to jednak dwie różne osoby). Współkonsekratorami byli:
biskup Ratyzbony
Rudolf Graber oraz biskup pomocniczy archidiecezji Monachium i Fryzyngi Ernst Tewes
COr
. Za swoją biskupią dewizę przyjął Cooperatores Veritatis, co oznacza "współpracownicy prawdy". Zostało to zaczerpnięte z Biblii, z
3. Listu św. Jana
(3J, 8). Wybór komentuje w swojej autobiograficznej pracy "Kamienie milowe".
Na
konsystorzu
27 czerwca
1977
kreowany
kardynałem
. W chwili
konklawe w 2005
był jednym z trzynastu[6] żyjących kardynałów mianowanych przez Pawła VI i jednym z trzech poniżej wieku 80 lat; w konklawe wzięli udział jednak tylko on i
William Wakefield Baum
.
Kardynał Ratzinger celebruje mszę świętą podczas pogrzebu Jana Pawła II
Prefekt Kongregacji Nauki Wiary (1981-2005)
25 listopada
1981
otrzymał nominację z rąk
Jana Pawła II
na
prefekta
Kongregacji Nauki Wiary
.
Tym samym na początku
1982
zrzekł się stanowiska w Monachium. Został podniesiony do funkcji kardynała biskupa diecezji
Velletri
w
kolegium kardynalskim
w
1993
, w
1998
został wicedziekanem, a
30 listopada
2002
dziekanem
Kolegium Kardynalskiego
.
Na tym stanowisku bronił doktryny i nauczania Kościoła w dziedzinach takich jak
planowanie poczęć
,
dialog międzyreligijny
,
homoseksualizm
, prawne regulacje
związków partnerskich
. Podczas jego prefektury, Kongregacja powzięła kroki mających na celu zdyscyplinowanie teologów głoszących nieortodoksyjne poglądy w
Ameryce Łacińskiej
w
latach '80
.
22 lipca
1992
wydał dokument, w którym stwierdził, iż dyskryminacja ze względu na orientację seksualną nie jest tym samym co dyskryminacja ze względu na rasę, pochodzenie etniczne itd. jako, że "budzi niepokój moralny". Wg wydanego dokumentu Kongregacji Nauki Wiary "istnieją dziedziny, w których nie jest przejawem niesprawiedliwej dyskryminacji uwzględnienie orientacji seksualnej, na przykład gdy chodzi o adopcję dziecka lub powierzenie go opiekunom, zatrudnienie nauczycieli lub trenerów sportowych, służbę wojskową" aprobując dyskryminację ze względu na orientację seksualną (dziś prawnie zakazanej w wielu krajach). Podstawowe prawa człowieka (m.in. zagwarantowane przez
Europejską Konwencję Praw Człowieka
jak i konstytucje wielu krajów) według dokumentu Kongregacji mogą zostać "słusznie ograniczone ze względu na obiektywne nieuporządkowane zachowania zewnętrzne". Dokument, dla przykładu, podał przypadek "osób chorych fizycznie lub umysłowo", którym można ograniczyć możliwość korzystania z pewnych praw "by chronić dobro wspólne"[7][8]. Dokument był skrytykowany między innymi przez 3 biskupów (Charles Buswell, Thomas Gumbleton i Walter Sullivan)[9] oraz organizacje
LGBT
[10]. Urzędowanie zakończył
2 kwietnia
2005
w związku z
sediswakancją
po papieżu Janie Pawle II[11].
Funkcje w kurii rzymskiej
Z czasem objął wiele funkcji w
Kurii Rzymskiej
: przewodniczącego
Papieskiej Komisji Biblijnej
, przewodniczącego
Międzynarodowej Komisji Teologicznej
, radcy Drugiej Sekcji
Sekretariatu Stanu
, członka Kongregacji dla Kościołów Wschodnich, członka
Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
, członka
Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów
, członka
Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego
, członka
Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan
, członka Papieskiej Rady ds. Kultury oraz członka Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej.
8 kwietnia
2005
o godz. 10 jako dziekan Kolegium Kardynalskiego rozpoczął mszę żałobną w intencji zmarłego
Jana Pawła II
. Był to jeden z największych pogrzebów w dziejach świata (do
Rzymu
przybyło 4 królów, 5 królowych, ponad 70 prezydentów i premierów oraz 2 miliony wiernych)[12]. Milion wiernych na
pl. św. Piotra
i w bocznych uliczkach żegnał Jana Pawła II. Na słowa kardynała Josepha Ratzingera Nasz ukochany Papież stoi teraz w oknie domu Ojca, widzi nas i nam błogosławi. Tak, pobłogosław nam Ojcze Święty., wierni odpowiedzieli gromkim "Santo! Santo!" (Święty! Święty!) oraz "Subito Santo!" (Święty natychmiast!). Kluczem homilii kard. Josepha Ratzingera o życiu zmarłego papieża był biblijny cytat: "Pójdź za mną". Mówił o wędrówce Karola Wojtyły za Bogiem przez całe jego życie. W sumie mszę koncelebrowało 140 kardynałów i patriarchów
unickich kościołów wschodnich
[13].
Pontyfikat (od 2005)
2 stycznia
2005
, magazyn
Time
cytował anonimowe, watykańskie źródło, które twierdziło, że Ratzinger jest pierwszy do zajęcia miejsca Jana Pawła II po jego śmierci, lub gdy będzie zbyt chory, by przewodzić Kościołowi. Po śmierci Jana Pawła II, dziennik
Financial Times
napisał że Ratzinger jest liderem wśród kandydatów na nowego papieża, ale dawał także duże szanse rywalom z liberalnego skrzydła Kościoła. W kwietniu
2005
, przed wyborem papieża, Time opublikował listę stu najbardziej wpływowych ludzi świata, wśród których znalazł się Ratzinger. Jako prefekt
Kongregacji Nauki Wiary
mówił, że chciałby wrócić na wieś do Bawarii i poświęcić się pisaniu książek, jednak przed śmiercią Jana Pawła II, powiedział do przyjaciół, że "jest gotowy na przyjęcie obowiązku, jaki (ewentualnie) umieści na nim Bóg".
Chociaż jego wybór był uważany za najbardziej prawdopodobny przez media na świecie, niektórzy utrzymywali, że jego elekcja jest zbyt oczekiwana aby ziściła się. Wybory zarówno Jana Pawła II, jak i jego poprzednika
Jana Pawła I
, były raczej niespodziewane. Dlatego dla niektórych wybór Ratzingera na papieża był lekkim zaskoczeniem.
19 kwietnia
2005
wybrany następcą Jana Pawła II w drugim dniu
konklawe
, po czterech głosowaniach. Tym samym stał się 265. papieżem (wg Watykanu). Jest najstarszą osobą (w chwili wyboru) wybraną na papieża od czasów
Klemensa XII
[14].
19 kwietnia jest także datą śmierci (i końca
pontyfikatu
) innego papieża,
Leona IX
, najważniejszego niemieckiego papieża średniowiecza, który zapoczątkował reformę odnowy moralnej Kościoła.
Kardynał Ratzinger miał nadzieję przed konklawe, że odejdzie w pokoju, powiedział: Podczas konklawe modliłem się do Boga, żeby mnie nie wybrano. Tym razem jednak Bóg wyraźnie mnie nie posłuchał.[15].
Przed pojawieniem się na balkonie
bazyliki św. Piotra
, papieżem ogłosił go kardynał
Jorge Arturo Medina Estévez
(protodiakon kolegium kardynałów). Kardynał przed tradycyjnym
łacińskim
Habemus papam
, zwrócił się do tłumu słowami "drodzy bracia i siostry" w językach:
włoskim
,
hiszpańskim
,
francuskim
,
niemieckim
i
angielskim
, przerywanymi przez owacje międzynarodowego tłumu po słowach w każdym z tych języków. Na balkonie pierwszymi słowami, wygłoszonymi w języku włoskim, nowego papieża, przed tradycyjnym błogosławieństwem
Urbi et Orbi
, były: Umiłowani bracia i siostry. Po wielkim papieżu Janie Pawle II kardynałowie wybrali mnie – prostego, skromnego pracownika winnicy Pana. Pocieszam się faktem, że Pan potrafi się posługiwać niedoskonałymi narzędziami i działać przy ich pomocy, a przede wszystkim zawierzam się waszym modlitwom. W radości Pana zmartwychwstałego, ufni w Jego stałą pomoc, idziemy przed siebie. Pan nam pomoże, a Maryja, Jego Najświętsza Matka, stoi u naszego boku. Dziękuję. Po tym pobłogosławił ludzi zebranych na placu przed bazyliką.
24 kwietnia
2005 papież Benedykt XVI odprawił mszę świętą inaugurującą swój
pontyfikat
. Otrzymał także insygnia władzy papieskiej –
paliusz
oraz
pierścień świętego Piotra
.
7 maja
odbył
ingres
do swojej katedry –
bazyliki laterańskiej
.
Wybór imienia
Benedykt
(łac. błogosławiony) jest istotny. Benedykt XVI użył go po raz pierwszy podczas
audiencji generalnej
na
placu św. Piotra
. Podczas pierwszej audiencji generalnej 27 kwietnia 2005 r. papież uzasadnił wybór takiego imienia nawiązaniem do
Benedykta XV
za jego dążenie do pokoju w czasach
I Wojny Światowej
oraz do
św. Benedykta
za jego wkład w budowę chrześcijańskiej tożsamości Europy[16].
Dorobek teologiczny i poglądy
Benedykt XVI podczas inauguracji pontyfikatu
Benedykt XVI należy do ścisłej czołówki
teologów
chrześcijańskich
XX
wieku[17]. Jego prace badawcze i publikacje odnoszą się głównie do szeroko rozumianej
teologii dogmatycznej
i
fundamentalnej
. Wiele książek i rozpraw poświęcił
tajemnicy Kościoła
. Drugi wielki temat w działalności naukowej kardynała Ratzingera to osoba
Jezusa Chrystusa
. Można go uważać za zwolennika
chrystologii sensu
. Podejmował także prace z zakresu
ekumenizmu
. Kilkakrotnie podjął tematykę teologii i duchowości sakramentu kapłaństwa[18]. Szczególne znaczenie ma jego nowa wykładnia
soteriologii
w dziele Theologische Prinzipienlehre. Bausteine zur Fundamentaltheologie. Ulubionym tematem i motywem prac Ratzingera jest rozumienie wiary[19]. Nieustannie zauważa konieczność stałego dialogu między filozofią a teologią. Podkreśla, że poszukiwany przez myślicieli Logos tożsamy jest z Jezusem Chrystusem[20]. Duży obszar badań Ratzingera poświęcony jest aktualnej kondycji chrześcijaństwa na świecie, zwłaszcza opisowi wiary w kontekście jej aktualnych zagrożeń[21] oraz perspektyw rozwoju[22]. Zaniepokojenie Ratzingera wywołuje zwłaszcza częściowe lub całkowite kwestionowanie konkretnych treści doktrynalnych. Dostrzega on rozpowszechniające się błędy w zakresie wiary w poszczególne Osoby Trójcy Świętej. Zwraca przy tym szczególną uwagę na teorie relatywizujące znaczenie jedyności i powszechności zbawczej Chrystusa oraz Kościoła. Stwierdza również, że współczesny człowiek przyjmuje często tylko to, co nie kłóci się z materialistyczną wizją świata. Na tej płaszczyźnie rodzi się zdaniem Ratzingera stopniowa utrata wiary w życie wieczne oraz w możliwość potępienia. Wśród zorganizowanych form ataku na wiarę Ratzinger zwracał szczególnie uwagę na sekty, ideologię New Age, skrajnie radykalny feminizm oraz rozwijaną w Ameryce Południowej teologię wyzwolenia (pozostającą w związku z ideologią marksistowską). Bardzo negatywne skutki dla wiary wynikają jego zdaniem z kwestionowania zasad moralności chrześcijańskiej, szczególnie z odrzucenia tzw. prawa naturalnego, Dekalogu i współczesnego nauczania kościelnego (etyka życia). Brak świadectwa, niewłaściwe metody i zachwiane proporcje w procesie przekazu wiary, błędnie pojmowana czy celebrowana liturgia, sprawiają, że wiara dla dzisiejszego człowieka bywa niezrozumiała, a także mało interesująca.
W sumie opublikował ponad 60 pozycji książkowych, z których wiele zostało przetłumaczonych na języki obce. Jest także autorem kilkuset artykułów i rozpraw opublikowanych w różnych międzynarodowych czasopismach teologicznych i dziełach zbiorowych. Uchodzi za
konserwatystę
. Był współtwórcą czasopisma teologicznego "
Communio
".
Benedykt XVI w czasie mszy w bazylice św. Piotra, 2006
Jest dość sceptyczny wobec
teorii ewolucji
, uważając ją za
hipotezę
w niektórych punktach niedostatecznie podbudowaną naukowo. W przedmowie do wydanej w
2007
książki Kreacja i Ewolucja napisał, że teoria ewolucji autorstwa
Karola Darwina
nigdy nie została ostatecznie dowiedziona, a naukowcy błędnie i kurczowo się jej trzymają, wyciągając zbyt pochopne wnioski, przenoszone potem na płaszczyznę relacji wiara - wiedza[23]. Odnosi się zatem sceptycznie wobec tych ustaleń współczesnej
kosmologii
, które wykluczają lub pomijają przesłanie o stwórczej roli Boga niesione przez
kreacjonizm
. Jak napisał nauka niepotrzebnie marginalizuje poglądy na temat kreacjonizmu[24]. W przytaczanej książce stwierdził ostatecznie: "Nie możemy powiedzieć: kreacjonizm albo ewolucja. Właściwą formułą jest kreacjonizm i ewolucja, ponieważ oba odpowiadają na dwa różne pytania". Natomiast w dniu inauguracji pontyfikatu powiedział: "Nie jesteśmy przypadkowym i pozbawionym znaczenia produktem ewolucji. Każdy z nas jest owocem zamysłu Bożego. Każdy z nas jest chciany, każdy miłowany, każdy niezbędny". Jego poglądy w tej mierze dobrze syntezuje John L. Allen Jr: "Poglądów Benedykta XVI na ewolucję, co powinno być już oczywiste, nie da się ująć w prosty slogan, w tym sensie, że jest on „za” lub „przeciw” niej. Ma on głęboki szacunek dla nauki, lecz jednocześnie podkreśla, że nauki empiryczne same w sobie nie muszą ustalać „struktury pojęciowej”, w obrębie której prowadzimy rozważania o sensie i celu istnienia. Benedykt XVI martwi się, że bezkrytyczna akceptacja teorii ewolucji niesie niebezpieczeństwo, ale również nie utożsamia się z jej fundamentalistycznymi i luddystowskimi krytykami. Ujmując to w jednym zdaniu, nie chce on powtórzyć sprawy Galileusza, lecz nie chce zarazem poddać się Augustowi Comte’owi, który przewidywał powstanie „fizyki człowieka”, mającej spowodować upadek religii."[25]
Jest laureatem wielu międzynarodowych nagród i wyróżnień[]. Otrzymał dotąd siedem doktoratów honorowych (w większości katolickich uczelni):
Za działalność dla pokoju Benedykt XVI otrzymał przyznaną przez Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego "Misja Pojednania" (powołanego w wyniku historycznego spotkania i pojednania się w 1993 obrońców Westerplatte i marynarzy z pancernika Schleswig-Holstein) Komandorię
Missio Reconciliationis
.
Kalendarium pontyfikatu
Joseph Ratzinger i Polska
Przed wyborem na papieża Joseph Ratzinger ośmiokrotnie odwiedzał
Polskę
. Pierwszy raz w
1977
– jako arcybiskup
Monachium
był członkiem delegacji episkopatu
Niemiec
, która przyjechała na
Dolny Śląsk
.
31 maja
1981
roku już jako
kardynał
brał udział w
Warszawie
w uroczystościach pogrzebowych
prymasa Polski
Stefana Wyszyńskiego
. Po ogłoszeniu
stanu wojennego
Ratzinger organizował w Monachium modlitwy w intencji Polski. Jako arcybiskup Monachium w
1982
roku odwiedził
Katowice
(
Górny Śląsk
). Ufundował dla katowickiej
katedry Chrystusa Króla
imponującą mozaikę, która znajduje się obecnie w kaplicy Najświętszego Sakramentu.
Sześciokrotnie odwiedzał
Opole
, gdzie biskupem do 2009 roku był przyjaciel
Alfons Nossol
.
26 czerwca
1983
w
diecezji opolskiej
poświęcił
kamień węgielny
kościoła w miejscowości
Chorula
(
powiat krapkowicki
). Kardynał odwiedzał Polskę także w
1988
, kiedy otrzymał
doktorat honoris causa
na
KUL
. Drugi doktorat honoris causa polskiej uczelni wyższej otrzymał na
Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu
dnia
27 października
2000
.
29 października
2000
odprawił
mszę
w parafii Matki Bożej Miłosierdzia w
Oleśnicy
, gdzie poświęcił statuę Chrystusa Króla Wszechświata.
W
1999
, jako ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary, odbył podróż do
Kwidzyna
. Tam w
katedrze kwidzyńskiej
w kaplicy błogosławionej
Doroty z Mątów
modlił się przed jej wizerunkiem.
Wizyta Benedykta XVI w Polsce
 |
Benedykt XVI w Pałacu Prezydenckim |
Benedykt XVI w Pałacu Prezydenckim
 |
Papież na Okęciu w towarzystwie prezydenta Lecha Kaczyńskiego z małżonką i prymasa Polski kard. Józefa Glempa |
Papież na Okęciu w towarzystwie prezydenta Lecha Kaczyńskiego z małżonką i prymasa Polski kard. Józefa Glempa
 |
Benedykt XVI na Błoniach krakowskich |
Benedykt XVI na Błoniach krakowskich
 |
Benedykt XVI na Błoniach krakowskich |
Benedykt XVI na Błoniach krakowskich
25 maja
2002
udzielił w
Radomiu
sakry biskupiej
nowo mianowanemu
biskupowi radomskiemu
Zygmuntowi Zimowskiemu
, który przez wiele lat był jego współpracownikiem w kongregacji.
10 maja
2003
był
legatem
papieskim podczas uroczystości 750-lecia kanonizacji
św. Stanisława
Biskupa i Męczennika w Krakowie oraz w
Szczepanowie
.
W dniach
25
-
28
maja
2006
odbyła się
pielgrzymka papieża Benedykta XVI do Polski
. Papież odwiedził
Warszawę
,
Kraków
,
Wadowice
,
Oświęcim
,
Kalwarię Zebrzydowską
i
Częstochowę
. Był to jego dziewiąty pobyt w Polsce, ale pierwszy jako głowy kościoła katolickiego.
Korespondencja z papieżem
Papież
jest drugim (po
Janie Pawle II
), do którego można wysłać
e-maila
. Adres jest inny dla każdego z języków watykańskiej witryny WWW. Dla listów w
języku angielskim
jest to
(dla listów w innych językach należy wpisać przed znakiem
@:
niem
–
benediktxvi,
franc.
–
benoitxvi,
wł.
–
benedettoxvi; nie ma odrębnego adresu dla listów po polsku).
Pielgrzymki i wizyty zagraniczne
Pielgrzymki duszpasterskie na terenie Włoch
Podróże apostolskie
Publikacje Josepha Ratzingera
- Werte in Zeiten des Umbruchs, Freiburg im Breisgau 2005.
- Unterwegs zu Jesus Christus, Augsburg 2003.
- Glaube – Wahrheit – Toleranz. Das Christentum und die Weltreligionen, 2. Aufl., Freiburg i. Brsg. 2003. (wyd. polskie Wiara Prawda Tolerancja. Chrześcijaństwo a religie światowe, Kielce 2004. )
- Gott ist uns nah. Eucharistie: Mitte des Lebens. Hrsg. von Horn, Stephan Otto/ Pfnür, Vinzenz, Augsburg 2001.
- Gott und die Welt. Glauben und Leben in unserer Welt. Ein Gespräch mit Peter Seewald, Köln 2000. (wyd. polskie Bóg i świat z kardynałem Josephem Ratzingerem rozmawia Peter Seewald, Kraków 2001. ; wyd. II, Kraków 2005. )
- Der Geist der Liturgie. Eine Einführung, 4. Aufl., Freiburg i. Brsg. 2000. (wyd. polskie Duch liturgii, Poznań 2002.)
- Vom Wiederauffinden der Mitte. Texte aus vier Jahrzehnten, Freiburg i. Brsg. 1997.
- Salz der Erde. Christentum und katholische Kirche an der Jahrtausendwende. Ein Gespräch mit Peter Seewald, Wilhelm Heyne Verlag, München, 1996. (wyd. polskie Sól ziemi. Chrześcijaństwo i Kościół katolicki na przełomie tysiącleci, , Kraków 1997. ; wyd. II, Kraków 2005. )
- Wahrheit, Werte, Macht. Prüfsteine der pluralistischen Gesellschaft, Freiburg/ Basel/ Wien 1993.
- Zur Gemeinschaft gerufen. Kirche heute verstehen, Freiburg/ Basel/ Wien 1991.
- Auf Christus schauen. Einübung in Glaube, Hoffnung, Liebe, Freiburg/ Basel/ Wien 1989.
- Abbruch und Aufbruch. Die Antwort des Glaubens auf die Krise der Werte, München 1988.
- Kirche, Ökumene und Politik. Neue Versuche zur Ekklesiologie [Robert Spaemann zum 60. Geburtstag zugeeignet], Einsiedeln 1987.
- Politik und Erlösung. Zum Verhältnis von Glaube, Rationalität und Irrationalem in der sogenannten Theologie der Befreiung (= Rheinisch-Westfälische Akademie der Wissenschaften: G (Geisteswissenschaften), Bd. 279), Opladen 1986.
- Theologische Prinzipienlehre. Bausteine zur Fundamentaltheologie (= Wewelbuch, Bd. 80), München 1982.
- Das Fest des Glaubens. Versuche zur Theologie des Gottesdienstes, 2. Aufl., Einsiedeln 1981.
- Eschatologie, Tod und ewiges Leben, Leipzig 1981. (wyd. polskie Eschatologia, śmierć i życie wieczne, Poznań 1985)
- Glaube, Erneuerung, Hoffnung. Theologisches Nachdenken über die heutige Situation der Kirche. Hrsg. von Kraning, Willi, Leipzig 1981.
- Umkehr zur Mitte. Meditationen eines Theologen, Leipzig 1981.
- Zum Begriff des Sakramentes (= Eichstätter Hochschulreden, Bd. 79), München 1979.
- Die Tochter Zion. Betrachtungen über den Marienglaube der Kirche, Einsiedeln 1977.
- Der Gott Jesu Christi. Betrachtungen über den Dreieinigen Gott, München 1976.
- Das neue Volk Gottes. Entwürfe zur Ekklesiologie (Topos-Taschenbücher, Bd. 1) Düsseldorf 1972.
- Die Einheit der Nationen. Eine Vision der Kirchenväter (= Bücherei der Salzburger Hochschulwochen), Salzburg u.a. 1971.
- Das Problem der Dogmengeschichte in der Sicht der katholischen Theologie (= Arbeitsgemeinschaft für Forschungen des Landes Nordrhein-Westfalen: Geisteswissenschaften, Bd. 139), Köln u.a. 1966.
- Die letzte Sitzungsperiode des Konzils (= Konzil, Bd. 4), Köln 1966.
- Ereignisse und Probleme der dritten Konzilsperiode (= Konzil, Bd. 3), Köln 1965.
- Die erste Sitzungsperiode des Zweiten Vatikanischen Konzils. Ein Rückblick (= Konzil, Bd. 1), Köln 1963.
- Das Konzil auf dem Weg. Rückblick auf die 2. Sitzungsperiode des 2. Vatikanischen Konzils (= Konzil, Bd. 2), Köln 1963.
- Die christliche Brüderlichkeit, München 1960.
- Die Geschichtstheologie des heiligen Bonaventura (Habilitationsschrift), München u.a. 1959.
- Volk und Haus Gottes in Augustins Lehre von der Kirche (= Münchner theologische Studien 2/7, zugl. München, Univ., Diss., 1951.), München 1954.
- Dogma und Verkündigung
- Einführung in das Christentum, München 1968. (wyd. polskie Wprowadzenie w chrześcijaństwo, Kraków 1994. )
Dokumenty papieskie
Publikacje papieskie
Znane języki
Jest
poliglotą
- oprócz ojczystego języka niemieckiego biegle posługuje się językiem francuskim, angielskim, hiszpańskim, łacińskim i włoskim, ponadto płynnie czyta w języku starogreckim i biblijnym hebrajskim[14].
Zobacz też
Przypisy
- ↑
www.timesonline.co.uk
- ↑ 22 kwietnia 2005 A boy's dreams lead from a village to the Vatican (przedruk z New York Times)
- ↑
New York Times
21 kwietnia 2005 "A Future Pope Is Recalled: A Lover of Cats and Mozart, Dazzled by Church as a Boy"
- ↑
www.nationalcatholicreporter.org
- ↑
www.theage.com.au
- ↑
The Cardinals of the Holy Roman Church - Conclaves by century
- ↑
Some Considerations Concerning the Response to Lesiglative Proposals on the Non-Discrimination of Homosexual Persons
- ↑
RATZINGER - FUNDAMENTALIST POPE Disaster for women, gays and liberals
- ↑
Frequently Asked Questions - Catholicism and Homosexuality | DignityUSA
- ↑
The Election of Benedict XVI as Pope Causes Hurt and Pain among LGBT People
- ↑ na podstawie pkt 14 konstytucji apostolskiej Jana Pawła II UNIVERSI DOMINICI GREGIS z 22 lutego 1996: (...) z chwilą śmierci Papieża wszyscy Kierownicy Dykasterii Kurii Rzymskiej, tak Kardynał Sekretarz Stanu, jak i Kardynałowie Prefekci, Arcybiskupi Przewodniczący, jak również członkowie tych Dykasterii, przestają wypełniać swe urzędy.
- ↑ Dane wg
Agencji Reutera
- ↑
Tekst homilii, którą wówczas wygłosił Joseph Ratzinger
- ↑ 14,0 14,1
Pope Benedict XVI: Quick Facts
- ↑
Gazeta Wyborcza
, 4 maja 2005
- ↑
General Audience, 27 April 2005
- ↑
www.ewtn.com
- ↑
ks
- ↑
ks
- ↑
Ks
- ↑
ks
- ↑
Ks
- ↑
Papież krytycznie o teorii Darwina - dziennik.pl
12 kwietnia 2007
- ↑
Ibidem
do 12.
- ↑ „Benedict’s Thinking on Creation and Evolution”, All Things Catholic, 1 September 2006, Vol. 6, No. 1
Linki zewnętrzne