10 maja jest 130. (w latach przestępnych 131.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 235 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Antonin , Antonina , Beatrycze , Blanda , Celzjusz , Chociesław , Chocsław , Cyryn , Cyryna , Częstomir , Epimach , Feliks , Filadelf , Filadelfia , Gordian , Gordiana , Innocenty , Jan , Łazarz , Nazariusz , Nazary , Samuel , Sofronia , Sylwester , Sylwestra , Symplicjusz , Symplicy i Wiktoryna .
• Gwatemala , Meksyk , Salwador – Dzień Matki
• Mikronezja – Święto Federacji Stanów Mikronezji
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[1][2], obchodzą:
  • bł. Beatricze d'Este († 1226 , księżniczka – córka Azzo VI z rodu D'Este , mniszka )
  • św. Ojciec Damian (przezbiter)

Wydarzenia w Polsce

• 1789 – Jean-Pierre Blanchard odbył pierwszy w Polsce lot balonu załogowego.
• 1794 – insurekcja kościuszkowska : Tadeusz Kościuszko powołał Radę Najwyższą Narodową , która miała pełnić funkcje cywilnej władzy powstania.
• 1831 – powstanie listopadowe : nierozstrzygnięta bitwa pod Lubartowem . Początek bitwy pod Połągą .
• 1893 – w Krakowie założono pierwszy klub szachowy w Polsce.
• 1919 – do Białegostoku przyłączono 13 okolicznych wsi.
• 1920 – rozpoczął się strajk powszechny na Górnym Śląsku , protestowano przeciwko niemieckiemu terrorowi.
• 1922 – powstała Stocznia Marynarki Wojennej .
• 1926 – utworzono trzeci rząd Wincentego Witosa .
• 1933 – utworzono rząd Janusza Jędrzejewicza .
• 1943 – Grupa Specjalna Armii Ludowej przeprowadziła zamach przy użyciu granatów na Bar Podlaski w Warszawie . Zginęło 6 Niemców, a kilkunastu zostało rannych.
• 1945 – otwarto Teatr Mały w Warszawie .
• 1964 – na terenie byłego obozu w Treblince odsłonięto pomnik ku czci ofiar.
• 1978 – rzekome lądowanie UFO w Emilcinie .
• 1990 – w warszawskim klubie Hybrydy odbył się pierwszy koncert Elektrycznych Gitar .
• 1994 – częściowe zaćmienie słońca .
• 1996 – premiera filmu Pułkownik Kwiatkowski .
• 2003 – uruchomiono kanał TVN Meteo .
• 2006 – wmurowano kamień węgielny pod budowę Sea Towers w Gdyni .

Wydarzenia na świecie

Obrady II Kongresu Kontynentalnego – 1775

•    70 – Rzymianie rozpoczęli oblężenie Jerozolimy .
•   946 – Agapit II został papieżem.
• 1503 – Krzysztof Kolumb odkrył Kajmany .
• 1508 – Michał Anioł rozpoczął malowanie fresków w Kaplicy Sykstyńskiej .
• 1534 – Jacques Cartier odkrył Nową Fundlandię .
• 1638 – przyszły polski król Jan Kazimierz Waza został aresztowany we Francji pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Hiszpanii . Zwolniono go po interwencji poselstwa Rzeczypospolitej w lutym 1640 .
• 1650 – kampania Cromwella w Irlandii : klęska Irlandczyków w bitwie pod Macroom .
• 1774 – Ludwik XVI został królem Francji .
• 1775 – wojna o niepodległość USA : oddział amerykański pod dowództwem Benedicta Arnolda i Ethana Allena zajął Fort Ticonderoga .
• 1775 – w Filadelfii zebrał się II Kongres Kontynentalny .
• 1796 – I koalicja antyfrancuska : zwycięstwo Francuzów w bitwie pod Lodi .
• 1857 – w Indiach wybuchło powstanie sipajów .
• 1869 – została otwarta Pierwsza Kolej Transkontynentalna , łącząca sieć kolejową na wschodzie USA z Kalifornią i wybrzeżem Pacyfiku .
• 1871 – zawarcie traktatu pokojowego kończącego wojnę francusko-pruską .
• 1921 – w Niemczech został utworzony pierwszy rząd Josepha Wirtha .
• 1922 – USA zaanektowały rafę koralową Kingman .
• 1924 – John Edgar Hoover został na następnych 48 lat dyrektorem Biura Śledczego (od lipca 1935 roku FBI ).
• 1930 – powstał Czukocki Okręg Autonomiczny .
• 1932 – pieśń Het Wilhelmus została ustanowiona hymnem Holandii .
• 1933 – przed gmachem opery w Berlinie naziści rozpoczęli palenie książek .
• 1940 – II wojna światowa : Niemcy zaatakowali Francję , Belgię , Holandię i Luksemburg .
• 1940 – Winston Churchill zastąpił Neville'a Chamberleina na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii .
• 1940 – wojska brytyjskie wkroczyły na Islandię .
• 1941 – zastępca Hitlera w NSDAP Rudolf Hess poleciał pilotowanym przez siebie myśliwcem do Szkocji , gdzie został aresztowany.
• 1944 – Filadelfia : na XXVI Międzynarodowej Konferencji Pracy przyjęto Deklarację Filadelfijską .
• 1949 – Bonn zostało stolicą RFN .
• 1955 – na Morzu Północnym zatonął polski statek rybacki MT Czubatka .
• 1973 – w Saharze Zachodniej założono Front Polisario .
• 1979 – utworzono Sfederowane Stany Mikronezji .
• 1981 – socjalista François Mitterrand wygrał wybory prezydenckie we Francji , pokonując w drugiej turze urzędującego prezydenta Valérego Giscarda d'Estainga .
• 1988 – Michel Rocard został premierem Francji .
• 1994 – Nelson Mandela został pierwszym czarnoskórym prezydentem RPA .
• 1995 – John Deutch został dyrektorem CIA .
• 1996 – na Mount Everest zginęło w gwałtownej burzy ośmiu himalaistów.
• 1996 – premiera filmu Twister .
• 2004 – Gloria Macapagal-Arroyo wygrała ponownie wybory prezydenckie na Filipinach .
• 2005 – doszło do nieudanego zamachu na George'a W. Busha podczas jego przemówienia na Placu Wolności w Tbilisi . Granat rzucony z tłumu przez 27-letniego Vladimira Arutyuniana nie eksplodował.
• 2005 – w Berlinie odsłonięto Pomnik Pomordowanych Żydów Europy .
• 2006 – Giorgio Napolitano został prezydentem Włoch .

Urodzili się

•   563 p.n.e. - Budda Siakjamuni , czyli Siddhartha Gautama (data przypuszczalna)
• 1520 – Stanisław Karnkowski , polski duchowny katolicki, prymas Polski (zm. 1603 )
• 1746 – Gaspard Monge , francuski matematyk, fizyk, chemik, twórca geometrii wykreślnej (zm. 1818 )
• 1770 – Louis Nicolas Davout , marszałek Francji , dowódca wojen napoleońskich (zm. 1823 )
• 1775 – Antoni Karol Ludwik de Lasalle , francuski generał, dowódca wojen napoleońskich (zm. 1809 )
• 1786 – Esther Copley , angielska pisarka (zm. 1851 )
• 1788 – Augustin-Jean Fresnel , francuski inżynier, fizyk (zm. 1827 )
• 1799 – Franciszek Gagelin , francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1833 )
• 1838 – John Wilkes Booth , amerykański aktor, zabójca prezydenta USA Abrahama Lincolna (zm. 1865 )
• 1841 – James Gordon Bennett Jr. , amerykański dziennikarz i wydawca prasowy , entuzjasta sportu (zm. 1918 )
• 1830 – François-Marie Raoult , francuski fizyk i chemik (zm. 1901 )
• 1843 – Benito Pérez Galdós , hiszpański pisarz (zm. 1920 )
• 1855 – Śri Jukteśwar Giri , indyjski guru, jogin (zm. 1936 )
• 1870 – Julian Szymański , polski lekarz okulista, polityk, marszałek Senatu (zm. 1958 )
• 1872 – Marcel Mauss , francuski socjolog i antropolog (zm. 1950 )
• 1874 – Mojżesz Schorr , polski orientalista , znawca prawa babilońskiego, rabin , senator II RP (zm. 1941 )
• 1878 – Gustav Stresemann , niemiecki polityk, kanclerz Republiki Weimarskiej, laureat Nagrody Nobla (zm. 1929 )
• 1886 – Karl Barth , szwajcarski teolog ewangelicko-reformowany (zm. 1968 )
• 1888 – Max Steiner , amerykański kompozytor pochodzenia austriackiego, twórca muzyki filmowej (zm. 1971 )
• 1890 – Alfred Jodl , niemiecki generał Wehrmachtu , szef OKW (zm. 1946 )
• 1890 – Barbara Siemiennikowa , rosyjska rekordzistka długowieczności (zm. 2008 )
• 1899 – Fred Astaire , amerykański aktor, tancerz (zm. 1987 )
• 1900 – Cecilia Payne-Gaposchkin , anglo-amerykańska astronom (zm. 1979 )
• 1904 – Bogusław Bobrański , polski chemik i farmaceuta, rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu (zm. 1991 )
• 1905 – Jan Bojarczak , polski duchowny katolicki (zg. 1941 )
• 1910 – (lub 17 sierpnia 1908 ) Papusza , polska poetka pochodzenia cygańskiego (zm. 1987 )
• 1910 – Elżbieta Kawenoki-Minc , polski lekarz, prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego (zm. 2008 )
• 1915 – Zofia Korbońska , polska działaczka niepodległościowa (zm. 2010 )
• 1918 – Peter Poreku Dery , ghański duchowny katolicki, arcybiskup Tamale , kardynał (zm. 2008 )
• 1919 – Daniel Bell , amerykański socjolog, profesor Columbia University oraz Harvard University
• 1921 – Wieńczysław Gliński , polski aktor (zm. 2008 )
• 1923 – Hajdar Alijew , azerski polityk, prezydent Azerbejdżanu (zm. 2003 )
• 1924 – Paweł Baldy , polski aktor i reżyser (zm. 1979 )
• 1925 – Jadwiga Dzikówna , polska śpiewaczka operowa (sopran)
• 1925 – Witold Gliński , polski kontradmirał , uczestnik II wojny światowej (zm. 1983 )
• 1925 – Hasse Jeppson , szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji
• 1928 – Arnold Rüütel , estoński polityk, prezydent Estonii
• 1936 – Jacek Fisiak , polski filolog, pracownik naukowy, polityk, minister
• 1938 – Borys Polakow , radziecki kosmonauta
• 1938 – Marina Vlady , francuska aktorka pochodzenia rosyjskiego
• 1939 – Janusz Różycki , polski malarz i szermierz
• 1939 – Witold Woyda , polski szermierz, dwukrotny mistrz olimpijski (zm. 2008 )
• 1941 – P. M. Sayeed , indyjski polityk (zm. 2005 )
• 1943 – Andrzej Badeński , polski lekkoatleta, biegacz, medalista olimpijski (zm. 2008 )
• 1944 – Jim Abrahams , amerykański reżyser filmowy
• 1944 – Jacek Bednarek , polski kompozytor i kontrabasista jazzowy (zm. 1990 )
• 1946 – Piotr Paleczny , polski pianista
• 1953 – Andrzej Nowicki , polski gitarzysta basowy zespołu Perfect (zm. 2000 )
• 1957 – Sid Vicious , brytyjski basista zespołu Sex Pistols (zm. 1979 )
• 1960 – Bono , irlandzki wokalista zespołu U2
• 1960 – Merlene Ottey , jamajska lekkoatletka
• 1963 – Lisa Nowak , amerykańska astronautka
• 1963 – Sławomir Skrzypek , polski inżynier, prezes NBP (zm. 2010 )
• 1964 – Anna Kalata , polska polityk, minister
• 1965 – Linda Evangelista , kanadyjska modelka
• 1966 – Jonathan Edwards , brytyjski lekkoatleta, trójskoczek
• 1967 – Artur Więcek , polski reżyser filmowy
• 1969 – Dennis Bergkamp , holenderski piłkarz
• 1971 – Tomasz Lipiec , polski chodziarz, polityk, minister sportu
• 1971 – Tomasz Wałdoch , polski piłkarz, reprezentant Polski
• 1971 – Jarosław Król, wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
• 1972 – Radosław Majdan , polski piłkarz, bramkarz, reprezentant Polski
• 1974 – Liu Fang , chińska artystka
• 1974 – Sylvain Wiltord , francuski piłkarz, napastnik
• 1975 – Hélio Castroneves , brazylijski kierowca wyścigowy
• 1977 – Nick Heidfeld , niemiecki kierowca wyścigowy Formuły 1
• 1981 – Arkadiusz Gołaś , polski siatkarz, reprezentant Polski (zm. 2005 )
• 1993 – Tímea Babos , węgierska tenisistka

Zmarli

• 1034 – (lub 11 maja ) Mieszko II Lambert , król Polski (ur. 990 )
• 1537 – Andrzej Krzycki , polski duchowny katolicki, prymas Polski (ur. 1482 )
• 1667 – Ludwika Maria Gonzaga , królowa Polski, żona Władysława IV Wazy i Jana II Kazimierza (ur. 1611 )
• 1774 – Ludwik XV , król Francji (ur. 1710 )
• 1822 – Paolo Ruffini , włoski lekarz i matematyk (ur. 1765 )
• 1829 – Thomas Young , angielski fizyk, fizjolog i lekarz (ur. 1773 )
• 1846 – Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki , polski polityk (ur. 1778 )
• 1887 – Marian Langiewicz , polski generał, dyktator powstania styczniowego (ur. 1827 )
• 1904 – Henry Morton Stanley , brytyjsko-amerykański dziennikarz, pisarz, badacz Afryki (ur. 1841 )
• 1910 – Stanislao Cannizzaro , włoski chemik (ur. 1826 )
• 1934 – Wiaczesław Mienżyński , polski funkcjonariusz policji politycznej i bezpieczeństwa (ur. 1874 )
• 1940 – Xawery Czernicki , polski kontradmirał , zastępca szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, zamordowany przez Rosjan w Katyniu (ur. 1882 )
• 1945 – Konrad Henlein , niemiecki działacz hitlerowski w Czechosłowacji (ur. 1898 )
• 1947 – Juliusz Osterwa , polski aktor (ur. 1885 )
• 1951 – Józef Padewski , biskup polskokatolicki (ur. 1894 )
• 1967 – Lorenzo Bandini , kierowca Formuły 1 (ur. 1935 )
• 1974 – Józef Putek , polski prawnik, pisarz, działacz ruchu ludowego, minister (ur. 1892 )
• 1975 – Zygmunt Haupt , polski pisarz, malarz, architekt (ur. 1907 )
• 1976 – Tadeusz Schmidt , polski aktor (ur. 1920 )
• 1977 – Joan Crawford , amerykańska aktorka (ur. 1904 )
• 1986 – Anna Kamieńska , polska poetka, tłumaczka (ur. 1920 )
• 1992 – Andrzej Waligórski , polski poeta, satyryk, autor tekstów piosenek (ur. 1926 )
• 1995 – Jimmy Raney, amerykański gitarzysta jazzowy (ur. 1927 )
• 2002 – David Riesman , amerykański socjolog (ur. 1909 )
• 2002 – Bogna Sokorska , polska śpiewaczka operowa (sopran koloraturowy) (ur. 1927 )
• 2004 – Orvar Bergmark , szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji (ur. 1930 )
• 2004 – Rajmund Jakubowicz , polski aktor (ur. 1931 )
• 2006 – Aleksandr Zinowiew , rosyjski socjolog, filozof (ur. 1920 )
• 2008 – Leyla Gencer , turecka śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1928 )
• 2009 – Andrzej Flis , polski antropolog, socjolog (ur. 1953 )
• 2009 – Zbigniew Łagocki , polski fotograf, artysta, pedagog (ur. 1927 )
• 2010 – Frank Frazetta , amerykański artysta-plastyk, pochodzenia włoskiego (ur. 1928 )
• 2010 – Wołodymyr Płoskyna , ukraiński piłkarz, trener piłkarski (ur. 1954 )
• 2010 – Zygmunt Syrokomski , polski pedagog, instruktor harcerski, harcmistrz, wychowawca młodzieży (ur. 1908 )

Przypisy