 |
Panorama miasta od strony zachodniej. Patrząc od lewej strony kolejno widzimy osiedle Warzyń Stary, Warzyń Nowy (Kompleks Hotelowo-Sportowym Rokita, pływalnia Aquasport, Liceum Ogólnokształcące im. J.M. Ossolińskiego, a w głębi kominy zakładów chemicznych PCC Rokita) oraz Stare Miasto. Na fotografii nie widać dalszych dzielnic miasta - osiedla Fabrycznego i osiedla Kręsko. |
Panorama miasta od strony zachodniej. Patrząc od lewej strony kolejno widzimy osiedle Warzyń Stary, Warzyń Nowy (Kompleks Hotelowo-Sportowym
Rokita, pływalnia
Aquasport, Liceum Ogólnokształcące im.
J.M. Ossolińskiego
, a w głębi kominy zakładów chemicznych
PCC Rokita
) oraz Stare Miasto.
Na fotografii nie widać dalszych dzielnic miasta - osiedla Fabrycznego i osiedla Kręsko.
Pałac
rodziny von Saurma-Hoym
Stary kościół na osiedlu Warzyń.
Przeprawa
promowa
przez Odrę z lewego brzegu rzeki do Brzegu Dolnego, z kierunku
Księginice
-
Głoska
, droga powiatowa nr 2056
Pasaż handlowy przy Al. Jerozolimskich - Supermarket budowlany Bricomarche
Kompleks Hotelowo-Sportowy Rokita
Alejka krzyżowa łącząca Stare Miasto z Warzyniem
Kościół na starym Mieście
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (dawny
Internat
)
Centrum handlowe na osiedlu Warzyń
Brzeg Dolny (
niem.
Dyhernfurth) –
miasto
w
woj. dolnośląskim
, siedziba
gminy miejsko-wiejskiej Brzeg Dolny
, która obok gminy
Wołów
oraz gminy
Wińsko
tworzy
powiat wołowski
. Miasto położone jest na prawym brzegu
Odry
w odległości 31 km na północny zachód od
Wrocławia
stanowiąc tym samym przedłużenie miejsko-przemysłowej aglomeracji wrocławskiej. Gmina Brzeg Dolny, na której terenie leży samo miasto, graniczy od północy z gminą
Wołów
, od wschodu z należącą do powiatu trzebnickiego gminą
Oborniki Śląskie
, a od strony południowej poprzez naturalną granicę, jaką jest
Odra
, z gminami
Miękinia
i
Środa Śląska
leżącymi w
powiecie średzkim
.
Według danych z 31 grudnia 2008 miasto liczyło 12 816 mieszkańców.
Historia
Osadnictwo na obecnym terenie gminy Brzeg Dolny pojawiło się stosunkowo wcześnie, bo już w
epoce brązu
. W roku
1819
odkryto cmentarzysko zawierające 88
urn
, przedmioty codziennego użytku oraz szereg przedmiotów z
brązu
. Na terenie obecnego miasta pierwszą osadę datuje się na wczesne
średniowiecze
- to jest
VI
-
VIII wiek
, co potwierdzają wykopaliska
archeologiczne
(osiedle Stary Warzyń, które przez długi czas nie było ujęte w granicach administracyjnych miasta).
O dawnym Brzegu Dolnym, osadzie założonej na prawym, wysokim brzegu
Odry
, po raz pierwszy wspomina Księga Ziemska Księstwa Wrocławskiego w roku
1353
. Do osady należało wówczas 1,5 łana ziemi oraz
młyn
nad Odrą w bliżej nieokreślonym miejscu. Z tej informacji można wnioskować, że Brzeg Dolny w tamtych czasach był osadą o niewielkim znaczeniu gospodarczym, która pierwotnie była
folwarkiem
należącym do panów z Głoskowa (obecna wieś
Głoska
) - miejscowości leżącej na przeciwnym brzegu rzeki. Miejscowość wymieniana jest w dokumentach z roku
1353
jako Brzege,
1355
Brsege,
1453
Brziegk,
1662
Persig, Prizig i Borsig, a także Brzig, Przieck lub Przigk. Umiejscowienie osady nad rzeką wywarło wpływ na mieszkańców, którzy w większości zajmowali się
flisactwem
i
rybołówstwem
.
Z przekazów z roku
1491
r. dowiadujemy się, że istniała tutaj przeprawa promowa przez
Odrę
. Do
XVI
w. wieś była najczęściej w posiadaniu rodu Hugowiczów i Falckenhainów. W
1561
r. ówczesny właściciel Brzegu Jan Falckenhain zbudował na Odrze
jaz
, a każdy przepływający przez niego
statek
musiał opłacać
cło
. W tamtych czasach istniał także duży
młyn wodny
. W czasie
wojny trzydziestoletniej
(
1618
-
1648
) osada poniosła olbrzymie straty w ludności pogłębione przez panującą zarazę. Przełom w dziejach miejscowości nastąpił w roku
1660
, kiedy właścicielem osady został Georg Abraham von Dyhern. W
1663
r. otrzymał od cesarza
Leopolda I
prawa miejskie dla swej miejscowości. Dzięki prawom miejskim miastu przyznano prawo zakładania
cechów
, urządzania dwa razy w tygodniu targów i cztery razy w roku
jarmarków
. Zezwolono także na używanie herbu, na którym widnieje postać św. Jerzego na koniu zabijającego włócznią smoka. Wraz z otrzymaniem
praw miejskich
zmieniona została polska nazwa miejscowości na Dyhernfurth pochodząca od ówczesnego właściciela von Dyherna. Mimo iż
miasto
posiadało magistrat i burmistrza, było uzależnione od swoich właścicieli.
Georg Abraham von Dyhern starał się rozbudować nowo powołane miasto. W
1655
r. ufundował
kaplicę
pw. św. Jadwigi i katolicką szkołę dla chłopców. W
1668
r. otwarta została
drukarnia
, założono drewniany rurociąg doprowadzający wodę pitną do rynku i otwarto łaźnię miejską. W
1686
r. w mieście osiedlili się
Żydzi
. Założyli własne osiedle,
synagogę
, szkołę i
cmentarz
. Miejscowa drukarnia drukowała książki żydowskie. Tu wychodziła od
1772
r. gazeta żydowska pt. "Dyhernfurther Privilegierte Zeitung" drukowana w
języku niemieckim
i
hebrajskim
. W
1701
r. został zawiązany pierwszy w mieście cech garncarzy. W pierwszej połowie
XVIII
w. ówczesny właściciel miasta ufundował
Drogę Krzyżową
. W latach
1743
-
1745
luteranie
zbudowali w rynku
kościół
i założyli odrębną szkołę.
Kolejne ożywienie przeżywa miasto u schyłku
XVIII
w., kiedy właścicielem miasta zostaje minister Śląska
Karl Georg von Hoym
, który dokonał ok.
1785
r. przebudowy
barokowego
pałacu
w
stylu klasycystycznym
, według projektu śląskiego architekta
Carla Gottharda Langhansa
. Obok wybudowano oficynę pałacową, która zachowała
styl klasycystyczny
do dnia dzisiejszego. Nieopodal
pałacu
funkcjonował
browar
i dobrze prosperujący
folwark
należący do właścicieli miasta. Na północ od pałacu założono rozległy
park
w
angielskim stylu
z egzotycznym drzewostanem. Park przyozdabiały budowle rekreacyjne zaprojektowane również przez Langhansa, basen kąpielowy, herbaciarnia i
leśniczówka
. Okazały park spełniał również zadania praktyczne. Na jego obszarze znajdował się
młyn
napędzany wodą pochodzącą ze
stawów
parkowych, a nawet uprawiano winną latorośl. Za rządów von Hoyma powstała też pierwsza w mieście
apteka
, otwarta w
1785
.
W 1806 r. na wysokim brzegu Odry powyżej pałacu założono małą
stocznię
rzeczną. W
1818
r., w wyniku reformy, Brzeg Dolny został przesunięty z powiatu wrocławskiego do powiatu wołowskiego. W tym samym wieku otwarto
urząd pocztowy
. Obok kaplicy pw. św. Jadwigi założono cmentarz. W
1855
r. mistrz garncarski K.G. Schwendke założył wytwórnię
kafli
. W 1860 r. sprowadzono z Trzebnicy trzy siostry zakonne Boromeuszki w celu pielęgnacji chorych. Założyły one naprzeciw kaplicy pw. św. Jadwigi mały
szpital
i przytułek. W
1873
r. przerzucono przez
Odrę
most kolejowy. W dwa lata później miasto uzyskało połączenie kolejowe z
Wrocławiem
i
Głogowem
. Otwarcie
linii kolejowej
nie przyczyniło się jednak do znaczniejszego ożywienia życia gospodarczego. Liczba mieszkańców nieznacznie wzrosła, dochodząc do 1500 osób.
Na początku
XX
w. miasto otrzymało
połączenie telefoniczne
z
Wrocławiem
i innymi miastami. W
1907
r. utworzony został urząd pocztowy. Po wydzieleniu w roku
1919
dla potrzeb miasta 120 morgów gruntu z obszarów dworskich, rozpoczyna się jego szybki rozwój. W
1926
r. niezależne dotąd dobra dworskie zostały administracyjnie podporządkowane
magistratowi
.
W latach
1931
-
1941
w Brzegu Dolnym ukazywała się lokalna
gazeta
"Dyhernfurther Stadtblatt" - organ
magistratu
miasta. W
1939
r. miasto liczyło 2013 mieszkańców. W okresie
międzywojennym
Brzeg Dolny pełnił funkcję centrum usługowego obsługującego okoliczne wsie. W mieście działały: fabryka
wyrobów ceramicznych
,
drukarnia
, 3
młyny
, fabryka wyrobów
dzianych
, warsztaty mechaniczne,
cegielnie
, 2
tartaki
,
browar
oraz
rzeźnia
.
Do tragicznych wydarzeń doszło w Brzegu Dolnym w czasie
II wojny światowej
. Władze niemieckie wybrały otoczone lasami miasteczko do budowy zakładów chemicznych, których produkcja miała służyć potrzebom
frontu
. W
1938
bądź
1939
r. budowę zakładów rozpoczął koncern
IG Farbenindustrie
. Kosztem pół mld marek 15 firm budowlanych pod generalnym nadzorem firmy "LURANIL" z
Ludwigshafen
wzniosło 130 budynków fabrycznych. Zakłady o nazwie "ANORGANA" GmbH produkowały bojowe środki chemiczne, takie jak
tabun
i
sarin
, którymi napełniano
bomby lotnicze
i
pociski artyleryjskie
. Przy pracy zatrudniano więźniów obozów koncentracyjnych. Na terenie Brzegu Dolnego znajdowały się dwa podobozy obozu koncentracyjnego
Gross Rosen
- Dyhernfurth I i Dyhernfurth II. Więźniowie Dyhernfurth I zatrudnieni byli w
fabryce chemicznej
przy produkcji
gazów bojowych
i napełnianiu
pocisków
i
bomb
płynnym gazem, natomiast więźniowie z Dyhernfurth II pracowali przy rozbudowie fabryki.
24 stycznia
1945
r. tuż przed nadejściem
frontu
,
hitlerowcy rozpoczęli
ewakuację podobozów. Ogółem z podobozu wyprowadzono około 3000 więźniów. W trakcie ewakuacji
esesmani
zgładzili około 2 tysiące więźniów z obu podobozów.
26 stycznia
1945
r. oddziały radzieckie 27 Korpusu 13. Armii Polowej zajęły opustoszałe miasto. Częściowemu zniszczeniu uległy zakłady chemiczne "Anorgana", kiedy to
5 lutego
1945
r. na krótko odbiła słabo bronione przez Rosjan miasto grupa uderzeniowa gen. Sachsenheimera. Zniszczono pozostałe w fabryce gazy bojowe oraz akta podobozowe, ślady zbrodniczej działalności Niemców na tutejszym terenie. W tym czasie spalony został
pałac
von Hoymów.
Wkrótce po ostatecznym wyparciu wojsk niemieckich przystąpiono do organizowania polskiej administracji. Miejscowość znalazła się w obrębie terenów przyznanych Polsce w wyniku II wojny światowej. Brzeg Dolny stał się siedzibą zarządu gminnego i utracił
prawa miejskie
. Rozpoczął się proces wysiedlania ludności niemieckiej i zasiedlania miejscowości ludnością polską, przede wszystkim z
kresów wschodnich
. W październiku
1946
r. miejscowość liczyła 1462 mieszkańców, w tym Polaków ze Wschodu 712, z Zachodu 114, przesiedleńców z centralnej Polski - 300 oraz 336 Niemców. We wrześniu
1947
r. w gminie Brzeg Dolny mieszkało 5549 osób. Polaków ze Wschodu było 3705, z Polski centralnej - 1422, z Zachodu - 413. Nieliczna ludność niemiecka, która nie uciekła w styczniu 1945 roku[2] została
wysiedlona
z miasta w latach
1946
-
1948
na mocy układu między
USA
,
Wielkiej Brytanii
i
ZSRR
zawartego w czasie
konferencji jałtańskiej
.
We wrześniu
1945
r. władze miasta przejęły od władz
radzieckich
zakłady chemiczne "Anorgana". Fabryka była zrujnowana, a maszyny i urządzenia zdemontowane i wywiezione. Teren fabryki został skażony, co w znacznym stopniu utrudniało zabezpieczenie, a następnie odbudowę zakładów. Szybkim uruchomieniem "Anorgany" zainteresowane były władze centralne, toteż w październiku
1945
r. przybyła do Brzegu Dolnego grupa operacyjna Ministerstwa Przemysłu i przejęła fabrykę od władz miejscowych wraz z całym majątkiem. Szefem grupy operacyjnej, a następnie pierwszym polskim dyrektorem Państwowej Fabryki Chemicznej "Anorgana" był mgr Zygmunt Zdrojewski. Decyzją Ministerstwa Przemysłu zakłady miały zostać odbudowane w przyspieszonym tempie. Już w
1946
r. na bazie surowców poniemieckich uruchomiono produkcję
podchlorynu sodu
. W
1947
r. fabryka produkowała
podchloryn sodu
i
chlorek siarki
. W czerwcu 1947 r. zmieniono poniemiecką nazwę zakładów na "ROKITA". Mocą zarządzenia Centralnego Zarządu Przemysłu Chemicznego w Łodzi zostały utworzone w
1949
r. Nadodrzańskie Zakłady Przemysłu Organicznego "ROKITA" w Brzegu Dolnym.
W
1948
r. miasto odzyskało dogodną łączność z resztą
Polski
, głównie ze
Śląskiem
i odległym o 30 km
Wrocławiem
przez odbudowane mosty - kolejowy na Odrze i drogowy na
Widawie
. Miejsko-przemysłowa infrastruktura Brzegu Dolnego już w latach 40. zdawała się kłócić z jej prawno-administracyjnym statusem wsi i na podstawie decyzji Powiatowej Rady Narodowej w Wołowie
30 grudnia
1948
r. wprowadzono odrębną
gminę miejską
Brzeg Dolny, utrzymując jednak nadal gminę wiejską Brzeg Dolny.
W latach 50. Zakłady Chemiczne "Rokita" ostatecznie stały się centrum, któremu podporządkowano rozwój innych dziedzin życia w Brzegu Dolnym. "Rokita" przejmowała część funkcji ubogiej administracji lokalnej, podejmowała i finansowała liczne inwestycje wzbogacające miejską
infrastrukturę
. Stan ten został formalnie uznany w
1954
r. poprzez przywrócenie Brzegowi Dolnemu
praw miejskich
.
Na początku
lat 50.
ludność zamieszkująca przeznaczone dla zatrudnionych w fabryce chemicznej osiedla Fabryczne, Leśne i Stary Warzyń przewyższała liczebnie osiadłych w starej części miasta. W zakładach chemicznych "Rokita" pracowało na początku
lat 50.
blisko 1690 osób, a już na początku
lat 60.
było to 3450 osób. Powodowane przymusem przedsiębiorstwo w latach
1951
-
1956
wybudowało od podstaw osiedle dla pracowników - Warzyń Nowy na ok. 1500 mieszkańców i rozbudowało na jego potrzeby wiejską szkołę podstawową w Warzyniu, a w
1955
r. przystąpiło do rozbudowy Osiedla Fabrycznego. W tych latach osiedla zostały wyposażone w stacje wstępnego
oczyszczania ścieków
i podłączone do nowo wybudowanej sieci
wody pitnej
. W
1951
r. zaczęło działać wybudowane przez "Rokitę" Technikum Chemiczne, a w 1960 r. Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie na Osiedlu Fabrycznym, dzielące budynek ze szkołą podstawową, przeniesione następnie do obiektu na Osiedlu Warzyń (pierwszą siedzibę LO zajęła szkoła podstawowa). W
1952
r. na gruzach pałacu von Hoymów wzniesiono nowy
pałac
z przeznaczeniem na
dom kultury
. Znalazły w nim siedzibę
kino
, koła fotografików,
filatelistów
, miłośników muzyki,
teatru
i innych dziedzin.
Lata 60.
i
70.
to dla miasta nadal okres dobrej koniunktury napędzanej inwestycjami "Rokity". Zakład szczodrze wynagrodził Brzegowi Dolnemu wcześniejsze zajęcie pod zabudowę przemysłową
boiska
, oddając w
1964
r. zlokalizowany koło parku piękny
stadion sportowy
, a w rok później otwierając w sąsiedztwie
basen kąpielowy
. W
1975
r. w liczącym się na mapie gospodarczej kraju dolnobrzeskim ośrodku przemysłowym przybył nowy zakład, "Polgaz" produkujący ciekły
tlen
i
azot
.
W pierwszym dniu
stanu wojennego
,
13 grudnia
1981
r. Brzeg Dolny nie był ogarnięty strajkami. "Rokicie" przydzielono komisarza wojskowego, obecnego tam do końca
1982
r., tudzież wprowadzono na jej teren wojsko. Represje spadały głównie na aktywnych działaczy
NSZZ "Solidarność"
. Nękano ich częstymi przesłuchaniami, były przypadki
uwięzienia
i
internowania
.
1 maja
1983
r. przez ulice miasta przeszedł niezależny pochód, będący demonstracją poparcia dla konspiracyjnej "
Solidarności
" i zdecydowanego odrzucenia władzy, która represjami starała się podtrzymywać ustrój w powszechnym odczuciu niereformowalny. W następstwie reżimowego odwetu Kolegium ds. Wykroczeń w
Wołowie
wymierzyło ok. 60 uczestnikom pochodu wysokie grzywny, pokryte ze spontanicznych i hojnych zbiórek mieszkańców miasta.
W latach 80. instytucje kościoła katolickiego odegrały rolę forum niereglamentowanego przez władzę życia duchowego i publicznego. Właśnie w tych czasach w Brzegu Dolnym obok dwóch starych parafii posługę duszpasterską podjęły nowo wybudowane kościoły -
Chrystusa Króla
na Osiedlu Warzyń i Matki Bożej Królowej Polski na Osiedlu Fabrycznym.
Ogromne zmiany w mieście i gminie przyniosły
lata 90
. Zmiana systemu politycznego oraz wybory samorządowe w czerwcu
1990
r. spowodowały przekazanie władzy ze szczebla centralnego władzy
samorządowej
w
gminach
i
województwach
. Zmieniała się również gospodarka - z
zarządzanej centralnie
na
rynkową
.
1 kwietnia
1992
r. "Rokita" stała się Jednoosobową Spółką Skarbu Państwa i zmieniła nazwę na Zakłady Chemiczne Rokita S.A. Ostatnie inwestycje "Rokity" służące całemu miastu to rozbudowa Osiedla Warzyń II i oddanie do użytku w
1983
r. dużej automatycznej centrali telefonicznej. Ukoronowaniem przedsięwzięć zakładu na rzecz Brzegu Dolnego było ukończenie w
1993
r. budowy nowoczesnego Kompleksu Hotelowo-Sportowego przy ul. Wilczej na osiedlu Warzyń Nowy. W latach tych oddano do użytku nową przychodnię zdrowia wraz ze stacją
dializ
oraz nowy budynek liceum ogólnokształcącego. Ostatnią inwestycją samorządu była budowa
krytej pływalni
, która została oddana do użytku w lutym
1999
r. W roku
1991
powstała gazeta samorządowa "Kurier Gmin" obejmująca swoim zasięgiem sąsiednie gminy, a dwa lata później
Telewizja Kablowa
Brzeg Dolny.
Przemysł
Miasto Brzeg Dolny jest przykładem miasta, w którym
przemysł
odgrywa znacząca rolę[]. Na jego terenie rozwijają się zarówno małe i duże
podmioty gospodarcze
. Zagraniczni inwestorzy produkują różnego rodzaju
asortymenty
z różnych branż, przede wszystkim
chemicznej
, gdyż od czasów
II wojny światowej
ten przemysł na stałe pozostał w mieście. Obecne
przedsiębiorstwa
zatrudniają od kilkudziesięciu do 1500 osób. Wśród nich można wymienić następujące
podmioty gospodarcze
[]:
- Zakłady Chemiczne
PCC Rokita S.A.
- największy zakład przemysłowy na terenie miasta i gminy Brzeg Dolny.
Producent
i dystrybutor ponad 400 produktów, które wykorzystują inne branże, takie jak:
przemysł tworzyw sztucznych
,
kosmetyczny
,
budowlany
,
tekstylny
oraz chemia gospodarcza i przemysłowa. Podczas restrukturyzacji dawnych Zakładów Chemicznych "Rokita" pojawiły się kolejne firmy córki takie jak:
- Vita Polymers Poland - producent
pianki poliuretanowej
,
- Air Products (dawne BOC Gazy (British Oxygen Company)) - producent gazów technicznych,
- Alfa Systems Sp. z o.o. - producent i dystrybutor systemów
poliuretanowych
, płyt
poliwęglanowych
,
dachówki
ceramiczno
-
metalowej
,
- DZG Polska spółka z o.o. - zajmująca się produkcją, obsługą serwisową oraz sprzedażą
liczników energii elektrycznej
oraz urządzeń towarzyszących.
Ważnym obiektem w pobliżu miasta jest znajdujący się 5 km w górę
Odry
Stopień wodny Brzeg Dolny
wraz z
hydroelektrownią
wytwarzającą energię elektryczną[].
Od 2005 roku na terenie miasta istnieje podstrefa
Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej "INVEST-PARK"
. Podstrefa Brzeg Dolny zlokalizowana jest w całości na terenie Miasta Brzeg Dolny i obejmuje łączną powierzchnię 43,7 ha. Podstrefa Brzeg Dolny składa się z dwóch kompleksów. Obecnie teren podstrefy jest terenem w pełni zagospodarowanym.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie WSSE "INVEST-PARK" Podstrefa Brzeg Dolny to:
- PCC Rokita
- MCAA Europejska Spółka Akcyjna
Przedsiębiorcy inwestujący na proponowanych terenach należących do WSSE mają możliwość uzyskania zwolnienia z podatku od nieruchomości.
Edukacja
Na terenie miasta Brzegu Dolnego znajdują się 2 szkoły średnie:
W mieście Brzeg Dolny obecnie znajduje się
Gimnazjum
im.
Jana Pawła II
oraz 3
szkoły podstawowe
:
- Szkoła Podstawowa nr 1 (osiedle Stare Miasto),
- Szkoła Podstawowa nr 5 (osiedle Fabryczne),
- Szkoła Podstawowa nr 6 (osiedle Warzyń).
Numeracja szkół jest niepełna, gdyż szkoły o numerach 2 (dawna szkoła specjalna), 3 i 4 przestały istnieć.
W dawnym
internacie
został umieszczony Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. W budynku tym oprócz Ośrodka swoje miejsce ma lokalna telewizja TV Brzeg Dolny.
Opieką najmłodszych dzieci w mieście zajmują się 3
przedszkola
.
Transport
Przez miasto przebiega
linia kolejowa nr 273
Ścinawa
-
Wrocław
(tzw. Magistrala Nadodrzańska) na której została wybudowana w r. 1874
stacja kolejowa dla miasta Brzeg Dolny
oraz
droga wojewódzka nr 341
.
Lubiąż
-
Pęgów
. Miasto posiada również połączenie autobusowe z
Wołowem
i
Wrocławiem
obsługiwane przez PKS Wołów i PKS Polbus Wrocław. W przyszłości planowana jest budowa
mostu drogowego
łączącego oba brzegi rzeki
Odry
. Jednak jak do tej pory jedynym sposobem pokonywania rzeki (oprócz przejazdem koleją przez most kolejowy na Odrze) jest
przeprawa promowa
.
Kultura
Miasto Brzeg Dolny jest centralnym ośrodkiem kultury dla
gminy
. Na terenie miasta działa Dolnobrzeski Ośrodek Kultury prowadzący wielokierunkową działalność kulturalną z siedzibą w
zabytkowym
pałacu
. Ośrodek organizuje imprezy kulturalne,
spektakle teatralne
, wystawy,
koncerty
, festyny, spotkania z ciekawymi ludźmi i aktorami. Przy Dolnobrzeskim Ośrodku Kultury działają m.in. Chór "Radość", zespół dziecięcy "Rytmy Planety", koła zainteresowań i sekcje artystyczne. W budynku znajduje się
kino
"Odra" z salą widowiskową naokoło 400 miejsc - miejsce koncertów i przedstawień artystycznych oraz
kawiarnia
na 120 miejsc.[] Dolnobrzeski Ośrodek Kultury w filii przy ul. Zwycięstwa na osiedlu Fabrycznym prowadzi także
galerię
, gdzie prace wystawiają miejscowi artyści, ale również goście z różnych stron świata gdzie co roku odbywa się około kilkunastu wystaw.
Sport i rekreacja
Do uprawiania
sportu
w mieście znajduje się odpowiednio przygotowaną baza -
halę sportowa
,
krytą pływalnia
,
stadion sportowy
oraz ośrodek wypoczynkowo-rekreacyjny. Obiekty te cieszą się dużą popularnością wśród sportowców z całej
Polski
, jako ośrodek przygotowań do ważnych imprez sportowych. W dolnobrzeskiej hali sportowej kompleksu hotelowo-sportowego "Rokita" i na
stadionie miejskim
w
meczach
międzypaństwowych występowała reprezentacja Polski w
tenisie stołowym
,
koszykówce
,
siatkówce
,
piłce ręcznej
,
zapasach
,
akrobatyce sportowej
,
gimnastyce artystycznej
,
rugby
, oraz najlepsi polscy
tancerze
. Miasto gościło również kadrę Polski w halowej
piłce nożnej
. W hali sportowej "Rokita" grały najlepsze w Europie drużyny koszykarskie - zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
11 marca
1997
r. w ramach rozgrywek
Pucharu Saporty
, w hali sportowej "Rokita" Brzeg Dolny gościł
Real Madryt
, jednego z najlepszych klubów w Europie, który podejmowała wówczas drużyna ESKA Śląsk Wrocław[3].
Brzeg Dolny jako jedno z nielicznych małych miast w
województwie dolnośląskim
posiada krytą pływalnię. Dolnobrzeski basen "AQUASPORT" otwarty został w lutym 1999 r. Kryta pływalnia posiada trzy niecki basenowe - basen sportowy o długości 25 m, basen rekreacyjny z masażem wodnym oraz brodzik dla dzieci. Podczas pobytu na basenie można również korzystać z 40-metrowej zjeżdżalni[].
Od początku czerwca do końca września otwarty jest Ośrodek Wypoczynkowo-Rekreacyjny w
Wałach
, wsi położonej niedaleko Brzegu Dolnego. Ośrodek dysponuje rozbudowaną bazą noclegową (50 miejsc w domkach campingowych wyposażonych w podręczne kuchenki, naczynia, łazienki z WC. oraz pole namiotowe), funkcjonuje również wypożyczalnia łodzi
żaglowych
i innego sprzętu pływającego. Oprócz tego istnieje również możliwość cumowania i zimowania
jachtów
oraz czarterowanie łodzi na Mazurach[].
Znane osoby urodzone w Brzegu Dolnym
Przypisy
Źródła
- Józef Szumilas, Zarys dziejów Brzegu Dolnego;
- Elżbieta Kaszuba, Leszek Ziątkowski Historia Brzegu Dolnego, Brzeg Dolny - Wrocław 1998;
- Mieczysława Chmielewska, Rościsław Żerelik Brzeg Dolny, Wrocław 1989;
- Ryszard Majcher Brzeg Dolny. Kronika 1355-1945, Wrocław 1976 (maszynopis);
- Jerzy Rogala Historia miasta Brzegu Dolnego (maszynopis);
- Irena Kozioł, Jerzy Załęski Miasto i gmina Brzeg Dolny. Monografia krajoznawcza, Zeszyt 14, Wrocław 1992.
Zobacz też
Linki zewnętrzne