25 maja jest 145. (w latach przestępnych 146.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 220 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Aldhelm , Beda , Borzysław , Dionizy , Grzegorz , Heladia , Heladiusz , Imisława , Leon , Leona , Magda , Marcjanna , Mariusz , Wenerand i Zenobiusz
• Argentyna – Rocznica Rewolucji
• fani Douglasa Adamsa – Dzień Ręcznika
• Liban – Dzień Wyzwolenia Południowego Libanu
• międzynarodowe :
  • Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego (ustanowione przez UE , w Polsce pod patronatem Fundacji ITAKA )
  • Światowy Dzień Mleka^[1] (ustanowione przez ONZ d/s Wyżywienia i Rolnictwa )
  • rozpoczyna się Tydzień Solidarności z Ludami Zamieszkującymi Niesamorządne Terytoria (do 31 maja , ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ )
• Organizacja Jedności Afrykańskiej – Dzień Afryki (upamiętniające powstanie OJA 25 maja 1963 )
• Sudan – Rocznica Rewolucji Majowej
• Unia Afrykańska – Dzień Wyzwolenia Afryki
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[2],^[3] obchodzą:
  • św. Beda Czcigodny ( zakonnik , kapłan i doktor Kościoła )
  • św. Grzegorz VII ( papież )
  • św. Maria Magdalena de' Pazzi ( karmelitanka )

Wydarzenia w Polsce

• 1243 – w bitwie pod Suchodołem popierające Bolesława Wstydliwego wojska Małopolan i posiłki węgierskie pod wodzą Klemensa z Ruszczy rozbiły wojska Konrada mazowieckiego , wspieranego przez hufce Mieszka II Otyłego i Przemysła I .
• 1455 – wojna trzynastoletnia : stoczono bitwę pod Iławą .
• 1457 – król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał miastu Gdańsk tzw. Wielki Przywilej.
• 1477 – Wit Stwosz rozpoczął pracę nad Ołtarzem Mariackim w Krakowie .
• 1863 – powstanie styczniowe : porażka powstańców w bitwie pod Horkami .
• 1940 – Jan Skorobohaty-Jakubowski został tymczasowo Delegatem Rządu na Kraj .
• 1960 – premiera filmu Do widzenia, do jutra .
• 1975 – w Warszawie zakończył się 27. Wyścig Pokoju , zwyciężył po raz czwarty i ostatni Ryszard Szurkowski .
• 1979 – premiera filmu Test pilota Pirxa .
• 1990 – Polska złożyła w Brukseli oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji w sprawie umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi .
• 1997 – odbyło się referendum w sprawie przyjęcia nowej Konstytucji RP .
• 2006 – rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka papieża Benedykta XVI do Polski .

Wydarzenia na świecie

Bitwa pod Awarajr na rycinie z XV wieku

•    451 – Sasanidzi pokonali powstańców ormiańskich w bitwie pod Awarajr .
•    541 – Eraryk został królem Ostrogotów .
• 1085 – król Alfons VI wyzwolił Toledo spod panowania Maurów .
• 1206 – angielski król Jan bez Ziemi wydał jakoby pierwszy list kaperski Francuzowi Eustachemu Buskes, zwanemu Mnichem Eustachym.
• 1659 – Richard Cromwell ustąpił ze stanowiska Lorda Protektora Anglii i Szkocji .
• 1676 – wojna duńsko-szwedzka : nierozstrzygnięta bitwa morska pod Jasmundem .
• 1809 – V koalicja antyfrancuska : stoczno I bitwę pod Bergisel .
• 1810 – Rewolucja Majowa : w Argentynie powołano pierwszy rząd niezależny od władz hiszpańskich.
• 1833 – uchwalono konstytucję Chile .
• 1842 – Christian Andreas Doppler zaprezentował w Pradze swoją pracę O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich, w której opisał zjawisko nazwane później efektem Dopplera .
• 1865 – około 300 osób zginęło w wybuchu składu amunicji w mieście Mobile ( Alabama ).
• 1870 – w Paryżu odbyła się premiera baletu Coppelia z muzyką Léo Delibesa .
• 1895 – Oscar Wilde został skazany na dwa lata ciężkich robót za homoseksualizm.
• 1895 – Tang Jingsong został pierwszym prezydentem Republiki Tajwanu .
• 1911 – został obalony Porfirio Díaz , wieloletni dyktator Meksyku .
• 1928 – sterowiec Italia rozbił się na Biegunie Północnym .
• 1933 – Gwardia Palatyńska objęła straż w bazylice na Lateranie .
• 1938 – otwarto Estadio Monumental w Buenos Aires .
• 1938 – wojna domowa w Hiszpanii : 313 osób zginęło w nalocie na Alicante .
• 1946 – Jordania uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii ).
• 1955 – brytyjska wyprawa zdobyła Kanczendzongę , trzeci najwyższy szczyt świata.
• 1961 – Program Apollo : prezydent John F. Kennedy przedstawił w czasie przemówienia w Kongresie projekt wysłania do końca dekady człowieka na Księżyc i jego bezpieczne sprowadzenie na Ziemię.
• 1963 – w stolicy Etiopii , Addis Abebie , powołano Organizację Jedności Afrykańskiej .
• 1965 – został wystrzelony amerykański satelita Pegasus 2 .
• 1973 – na amerykańską stację orbitalną Skylab przybyła pierwsza załoga.
• 1973 – ukazał się debiutancki album Mike'a Oldfielda Tubular Bells .
• 1976 – premiera filmu Lokator .
• 1977 – premiera filmu Gwiezdne wojny, epizod IV: Nowa nadzieja .
• 1979 – katastrofa lotu American Airlines 191 : 271 osób na pokładzie i dwie na ziemi zginęły w Chicago , gdy samolot McDonnell Douglas DC-10 rozbił się krótko po stracie na polu kempingowym.
• 1981 – została założona Rada Współpracy Zatoki Perskiej .
• 1982 – wojna o Falklandy : niszczyciel rakietowy HMS Coventry został zatopiony przez argentyńskie samoloty.
• 1990 – papież Jan Paweł II rozpoczął wizytę na Malcie .
• 1995 – papież Jan Paweł II wydał encyklikę Ut unum sint .
• 1997 – w wojskowym zamachu stanu został obalony prezydent Sierra Leone Ahmad Tejan Kabbah .
• 2000 – po trwającej 22 lata okupacji wojska Izraela wycofały się z południowego Libanu .
• 2002 – 193 osoby zginęły w katastrofie kolejowej w Mozambiku .
• 2002 – 225 osób zginęło u wybrzeży Tajwanu w katastrofie Boeinga 747 należącego do China Airlines .
• 2003 – Néstor Kirchner został prezydentem Argentyny .
• 2005 – FC Liverpool z Jerzym Dudkiem w bramce pokonał A.C. Milan w rozgrywanym w Stambule finale Ligi Mistrzów UEFA .
• 2008 – Zgromadzenie Narodowe w Libanie wybrało na prezydenta Michela Sulaimana .
• 2009 – Korea Północna przeprowadziła próbny wybuch bomby atomowej .

Urodzili się

• 1334 – Sukō , cesarz Japonii (zm. 1398 )
• 1550 – Kamil de Lellis , święty , włoski zakonnik, założyciel Zakonu Kleryków Regularnych Posługujących Chorym (zm. 1614 )
• 1756 – Feliks Radwański , polski architekt (zm. 1826 )
• 1803 – Ralph Waldo Emerson , amerykański eseista, filozof (zm. 1882 )
• 1815 – Giovanni Caselli, włoski fizyk (zm. 1891 )
• 1820 – Antoni Bryk , polski lekarz (zm. 1881 )
• 1846 – Naim Frashëri , poeta albański (zm. 1900 )
• 1863 – Heinrich Rickert , niemiecki filozof (zm. 1936 )
• 1865 – Władysław Bandurski , polski duchowny katolicki, biskup (zm. 1932 )
• 1865 – Pieter Zeeman , holenderski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1943 )
• 1867 – Leon Janta-Połczyński , polski ziemianin, polityk, minister (zm. 1961 )
• 1879 – Maxwell Aitken Beaverbrook , angielski polityk (zm. 1964 )
• 1882 – Ernst von Weizsäcker , niemiecki dyplomata (zm. 1951 )
• 1886 – Stanisław Łempicki , polski uczony, pisarz (zm. 1947 )
• 1887 – Pio z Pietrelciny , włoski duchowny katolicki , kapucyn , stygmatyk , święty katolicki (zm. 1968 )
• 1889 – Karol Jonscher (młodszy) , polski lekarz pediatra, profesor Uniwersytetu Poznańskiego (zm. 1955 )
• 1889 – Bronisław Komorowski , polski duchowny katolicki, duszpasterz gdańskiej Polonii ((zm. 1940 )
• 1889 – Günther Lütjens , niemiecki admirał (zm. 1941 )
• 1889 – Igor Sikorski , rosyjski konstruktor samolotów i śmigłowców (zm. 1972 )
• 1891 – Zygmunt Podhorski , polski wojskowy, generał Wojska Polskiego (zm. 1960 )
• 1891 – Mieczysław Świerz , polski taternik (zm. 1929 )
• 1895 – Antoni Dobiszewski , polski działacz komunistyczny (zm. 1942 )
• 1895 – Władysław Segda , polski szermierz, wojskowy (zm. 1994 )
• 1902 – Charles Barton, amerykański reżyser filmowy (zm. 1981 )
• 1902 – Władysław Wołkowski, polski architekt wnętrz (zm. 1986 )
• 1903 – Michał Tyszkiewicz , polski ziemianin, dyplomata, autor tekstów piosenek (zm. 1974 )
• 1904 – Józef Kuropieska , polski generał (zm. 1998 )
• 1906 – Nora Ney , polska aktorka (zm. 2003 )
• 1907 – U Nu , birmański polityk, pisarz (zm. 1995 )
• 1913 – Donald Maclean , jeden z agentów siatki szpiegowskiej Cambridge (zm. 1983 )
• 1917 – Feliks Nawrot , żołnierz AK, założyciel organizacji konspiracyjnej " Orzeł Biały "
• 1920 – Urbano Navarrete Cortés , hiszpański duchowny katolicki, jezuita, kardynał
• 1921 – Mieczysław Albert Krąpiec , polski zakonnik, wieloletni rektor KUL-u (zm. 2008 )
• 1921 – Jack Steinberger , amerykański fizyk
• 1922 – Enrico Berlinguer , włoski działacz komunistyczny (zm. 1984 )
• 1922 – Bogodar Winid , polski geograf, kartograf, afrykanista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1996 )
• 1922 – Fadil Paçrami , albański dramaturg i polityk (zm. 2008 )
• 1923 – Karl Hess , amerykański pisarz, dziennikarz (zm. 1994 )
• 1923 – Józef Zbigniew Polak , polski żołnierz AK , uczestnik powstania warszawskiego , architekt, malarz
• 1923 – Jan Świdziński , polski malarz i rzeźbiarz
• 1924 – Henryk Hawrylak , polski inżynier mechanik
• 1924 – Edward Kowalczyk , polski polityk, wicepremier (zm. 2000 )
• 1924 – István Nyers , węgierski piłkarz (zm. 2005 )
• 1925 – Jeanne Crain , amerykańska aktorka (zm. 2003 )
• 1925 – Jindřich Polák, czeski reżyser filmowy (zm. 2003 )
• 1925 – Shehu Shagari , nigeryjski polityk, prezydent Nigerii
• 1926 – Jan Józef Lipski , polski działacz socjalistyczny, krytyk i historyk literatury (zm. 1991 )
• 1927 – Robert Ludlum , amerykański pisarz (zm. 2001 )
• 1929 – Beverly Sills , amerykańska śpiewaczka operowa (zm. 2007 )
• 1931 – Włodzimierz Denysenko, polski śpiewak operowy (bas baryton)
• 1931 – Gieorgij Grieczko , radziecki kosmonauta
• 1931 – Krystyna Kersten , polska historyk, publicystka (zm. 2008 )
• 1931 – Jacek Reknitz, polski aktor
• 1932 – Roger Bowen , amerykański aktor (zm. 1996 )
• 1935 – Wiesław Janicki, polski dziennikarz radiowy, reporter, publicysta
• 1938 – Paweł Pierściński , polski fotografik
• 1938 – Emil Schulz , niemiecki bokser, medalista olimpijski (zm. 2010 )
• 1939 – Dixie Carter , amerykańska aktorka (zm. 2010 )
• 1939 – Ian McKellen , brytyjski aktor
• 1941 – Vladimir Voronin , mołdawski polityk, prezydent Mołdawii
• 1942 – Łucja Prus , polska piosenkarka (zm. 2002 )
• 1944 – Pierre Bachelet , francuski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów (zm. 2005 )
• 1946 – Marian Noga , polski ekonomista, senator
• 1946 – Jan Pająk , polski ufolog
• 1946 – Andrew Thomas , niemiecki muzyk, członek grupy Bad Boys Blue (zm. 2009 )
• 1947 – Jan Kulczycki , polski aktor
• 1947 – Ana Martin , meksykańska aktorka
• 1948 – Klaus Meine , niemiecki wokalista zespołu Scorpions
• 1949 – Michał Kurc , polski fotografik
• 1950 – Halina Rozpondek , polska polityk, posłanka na Sejm
• 1951 – Roman Paszke , polski żeglarz, kapitan jachtowy
• 1952 – Gabriela Kownacka , polska aktorka
• 1952 – Halina Thylwe, polska tłumaczka
• 1953 – Eve Ensler , amerykańska dramatopisarka, aktywistka ruchu feministycznego
• 1953 – Daniel Passarella , argentyński piłkarz, trener piłkarski
• 1953 – Gaetano Scirea , włoski piłkarz, reprezentant Włoch , mistrz świata (zm. 1989 )
• 1954 – Grzegorz Łozowski , polski kierownik produkcji filmowej (zm. 2008 )
• 1954 – Wołodymyr Płoskyna , ukraiński piłkarz, trener piłkarski (zm. 2010 )
• 1955 – Anton Corbijn , holenderski fotograf, reżyser
• 1955 – Wojciech Maksymowicz , polski neurochirurg , polityk
• 1955 – Connie Sellecca , amerykańska aktorka
• 1958 – Paul Weller , angielski muzyk, lider grupy The Jam
• 1958 – Aldona Młyńczak , polska posłanka
• 1960 – Majka Jeżowska , polska piosenkarka
• 1961 – Robert Brylewski , polski muzyk, współtwórca Brygady Kryzys
• 1963 – Yann Martel , kanadyjski pisarz, podróżnik
• 1965 – Yahya Jammeh , gambijski polityk, prezydent Gambii
• 1965 – John Olivas , amerykański astronauta
• 1966 – Laurentien Brinkhorst , księżna Niderlandów
• 1969 – Kevin Aiston , brytyjski prezenter telewizyjny
• 1969 – Anne Heche , amerykańska aktorka
• 1970 – Neil Marshall , brytyjski reżyser i scenarzysta filmowy
• 1972 – Karan Johar , indyjski reżyser filmowy
• 1973 – Tomasz Zdebel , polski piłkarz, reprezentant Polski
• 1974 – Ilona Ostrowska , polska aktorka
• 1975 – Lauryn Hill , amerykańska piosenkarka
• 1976 – Stefan Holm , szwedzki lekkoatleta, skoczek wzwyż
• 1976 – Sandra Nasic , niemiecka wokalistka
• 1976 – Marcin Narwojsz , polski piłkarz
• 1976 – Małgorzata Pskit , polska lekkoatletka, olimpijka
• 1980 – Michał Skawiński , polski tancerz
• 1982 – Roger Guerreiro , polski piłkarz pochodzenia brazylijskiego, reprezentant Polski
• 1983 – Daniel Albrecht , szwajcarski narciarz alpejski
• 1984 – Paulina Ligocka , polska snowboardzistka
• 1985 – Maria Korytcewa , ukraińska tenisistka
• 1987 – Kamil Stoch , polski skoczek narciarski

Zmarli

•   641 – Konstantyn III , cesarz bizantyjski (ur. 612 )
•   735 – Beda Venerabilis (Beda Czcigodny), święty, anglosaski mnich, teolog i historyk (ur. ok. 672 )
•   986 – Abd Al-Rahman Al Sufi , perski astronom (ur. 903 )
•   992 – Mieszko I , książę Polan, pierwszy książę Polski (ur. ok. 930 )
• 1085 – Grzegorz VII , święty, papież (ur. ok. 1015 )
• 1261 – Aleksander IV , papież
• 1326 – Eberhard z Nysy , biskup warmiński (ur. ?)
• 1555 – Henryk II , król Nawarry (ur. 1503 )
• 1576 – Vincenzo Danti, włoski rzeźbiarz (ur. 1530 )
• 1681 – Pedro Calderón de la Barca , hiszpański dramaturg, poeta (ur. 1600 )
• 1786 – Piotr III , król Portugalii (ur. 1717 )
• 1798 – Kazimierz Nestor Sapieha , książę, polski generał artylerii litewskiej, marszałek konfederacji litewskiej (ur. 1757 )
• 1857 – Piotr Ðoàn Văn Vân , wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1780 )
• 1867 – Wilhelm von Kügelgen – niemiecki malarz i pisarz (ur. 1802 )
• 1872 – Jerzy Henryk Lubomirski , polski polityk, kurator literacki, mecenas sztuki (ur. 1817 )
• 1907 – Jan Gebauer , czeski filolog i językoznawca (ur. 1838 )
• 1913
  • Adam Bochenek , polski lekarz (ur. 1875 )
  • Władysław Łoziński – polskipisarz i history (ur. 1843 )
• 1917 – René Dorme , francuski pilot myśliwski (ur. 1894 )
• 1921 – Émile Combes , francuski polityk (ur. 1835 )
• 1932 – Feliks Dutkiewicz , polski sędzia, polityk, minister (ur. 1872 )
• 1934 – Gustav Holst , angielski kompozytor (ur. 1874 )
• 1939 – Frank Watson Dyson , angielski astronom (ur. 1868 )
• 1940 – Joe De Grasse, kanadyjski reżyser filmowy (ur. 1873 )
• 1948 – Witold Pilecki , polski rotmistrz , żołnierz podziemia, organizator ruchu oporu w Auschwitz-Birkenau (ur. 1901 )
• 1954 – Robert Capa , węgierski fotoreporter (ur. 1913 )
• 1957 – Hermann Friedmann , polski i niemiecki filozof, prawnik (ur. 1873 )
• 1963 – Mehdi Frashëri , albański polityk (ur. 1872 )
• 1965 – Sonny Boy Williamson II , amerykański muzyk bluesowy (ur. 1899 )
• 1974 – Donald Crisp , brytyjski aktor (ur. 1882 )
• 1977 – Tadeusz Beyer , łodzianin, chemik, krajoznawca, turysta górski, (ur. 1906 ), pochowany na Starym Cmentarzu przy ul. Ogrodowej w Łodzi,
• 1981 – Edward Barszcz , polski inżynier budowlany, minister, prezydent Krakowa (ur. 1928 )
• 1983 – Idris I , król Libii (ur. 1890 )
• 1985 – Roman Kaczmarek , polski historyk, archiwista, bibliotekarz, badacz i popularyzator dziejów Łodzi (ur. 1912 )
• 1987 – Paweł Tuchlin , polski seryjny morderca (ur. 1946 )
• 1994 – Władysław Jędruszuk , polski duchowny katolicki (ur. 1918 )
• 2001 – Arturo Francisco Maly , argentyński aktor (ur. 1939 )
• 2005 – Ismail Merchant , brytyjski producent filmowy pochodzenia hinduskiego (ur. 1936 )
• 2006
  • Desmond Dekker , jamajski muzyk reggae (ur. 1941 )
  • Józef Kopczyński , polski artysta rzeźbiarz (ur. 1930 )
• 2007
  • Laurie Bartram , amerykańska aktorka (ur. 1958 )
  • Mirosław Drozdek , polski duchowny katolicki, ksiądz, kustosz sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Zakopanem (ur. 1942 )
• 2008
  • Jacek Drela , polski trener kick-boxingu (ur. 1954 )
  • Camu Tao , amerykański raper (ur. 1977 )
• 2009 – Maria Ciach , polska lekkoatletka, oszczepniczka (ur. 1933 )
• 2010 – Siphiwo Ntshebe , południowoafrykański śpiewak operowy (ur. 1974 )

Przypisy