13 marca jest 72. (w latach przestępnych 73.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 293 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Anioł , Bożena , Bratomir , Cieszymysł , Ernest , Ernestyn , Kasjan , Krystyna , Letycja , Marek , Patrycja , Roderyk , Rodryg , Rodryk , Sabin , Salomon , Trzebiesław i Trzebisław
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą^[1][2],:
  • św. Krystyna – pers. Jazdin, ( męczennica chrześcijańska , zg. 13 marca 559 )
  • św. Patrycja – męczennica z IV wieku

Wydarzenia w Polsce

• 1707 – po raz pierwszy odśpiewano Gorzkie żale w kościele św. Krzyża w Warszawie , pod nazwą Snopek Mirry z Ogrodu Gethsemańskiego, albo żałosne gorzkiej męki Syna Bożego rozpamiętywanie.
• 1931 – Sejm RP uchwalił ustawę znoszącą wszystkie przywileje lub ograniczenia związane z pochodzeniem, narodowością, językiem, rasą lub religią sprzed 1918 .
• 1943 – rozpoczęła się likwidacja krakowskiego getta .
• 1954 – został założony Studencki Teatr Satyryków .
• 1960 – Włoch Maurizio Pollini został zwycięzcą VI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina .
• 1965 – Argentynka Martha Argerich została zwyciężczynią VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina .
• 1968 – Górnik Zabrze pokonał Manchester United 1:0 w rozegranym na Stadionie Śląskim rewanżowym meczu ćwierćfinałowym PEMK . W pierwszym meczu wygrali Anglicy 2:0.
• 1991 – została założona Partia X .
• 2002 – odsłonięto pomnik Tarasa Szewczenki w Warszawie .
• 2003 – Rada Miasta ustanowiła 1 sierpnia Dniem Pamięci Warszawy .

Wydarzenia na świecie

Francuscy spadochroniarze desantują się pod Dien Bien Phu – 1954

•   483 – Feliks III został papieżem.
• 1567 – wojna osiemdziesięcioletnia : zwycięstwo wojsk hiszpańskich nad holenderskimi powstańcami w bitwie pod Oosterweel .
• 1569 – III wojna z hugenotami : zwycięstwo francuskich wojsk katolickich w bitwie pod Jarnac .
• 1591 – bitwa pod Tondibi : zwycięstwo Marokańczyków nad wojskami Songhaju .
• 1736 – powstanie Korsykanów przeciwko rządom Genui: Theodor von Neuhoff na czele oddziału powstańców przypłynął na Korsykę .
• 1759 – pojawiła się Kometa Halleya , co w 1682 roku przewidział Edmund Halley .
• 1781 – William Herschel odkrył planetę Uran .
• 1809 – król Szwecji Gustaw IV Adolf został aresztowany przez rebeliantów.
• 1814 – wojny napoleońskie : zwycięstwo wojsk francuskich nad korpusem prusko-rosyjskim w bitwie pod Reims .
• 1848 – Wiosna Ludów : wybuchła rewolucja w Wiedniu . Obalony kanclerz Klemens Lothar von Metternich uciekł z kraju.
• 1852 – utworzono Księstwo Czarnogóry .
• 1863 – francuski poeta August Barbier napisał wiersz Atak pod Węgrowem, zainspirowany atakiem polskich kosynierów na rosyjskie armaty, w czasie stoczonej 3 lutego bitwy pod Węgrowem .
• 1881 – Ignacy Hryniewiecki , działacz Narodnej Woli , dokonał udanego zamachu na cara Rosji Aleksandra II .
• 1898 – w Mińsku została założona Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji .
• 1912 – rządy Bułgarii i Serbii zawarły tajny sojusz antyturecki .
• 1921 – rosyjska Biała Armia zajęła Mongolię , należącą do tej pory do Chin .
• 1933 – Joseph Goebbels został ministrem oświaty i propagandy.
• 1938 – rząd austriacki przyjął uchwałę o wcieleniu Austrii do III Rzeszy ( Anschluss Austrii ).
• 1940 – został odkryty obiekt Mayalla ; para zderzających się galaktyk w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy .
• 1943 – nieudany zamach na Adolfa Hitlera . Bomba umieszczona w jego samolocie nie zadziałała podczas lotu ze Smoleńska do Kętrzyna .
• 1954 – I wojna indochińska : rozpoczęła się bitwa pod Dien Bien Phu .
• 1963 – Ernesto Miranda ukradł 8 dolarów. Późniejsza sprawa sądowa zaowocowała prawami Mirandy .
• 1966 – został założony Narodowy Związek Całkowitego Wyzwolenia Angoli ( UNITA ).
• 1969 – zakończyła się misja Apollo 9 .
• 1977 – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky S-76 Spirit .
• 1979 – doszło do komunistycznego przewrotu na Grenadzie .
• 1980 – został odkryty księżyc Saturna – Kalipso .
• 1986 – został wystrzelony radziecki statek kosmiczny Sojuz T-15 ; ostatnia misja załogowa na stację orbitalną Salut 7 i pierwsza na stację Mir .
• 1988 – tunel Seikan łączący japońskie wyspy Honsiu i Hokkaidō został oddany do użytku.
• 1989 – koronalny wyrzut materii ze Słońca spowodował w ciągu 90 sekund przerwanie dostaw prądu (na 9 godzin) w całej kanadyjskiej prowincji Quebec .
• 1996 – doszło do masakry w szkole w szkockim miasteczku Dunblane . Szaleniec zastrzelił 16 dzieci i nauczycielkę, po czym popełnił samobójstwo.
• 2000 – ekwadorska waluta sucre została zastąpiona przez dolara amerykańskiego .
• 2005 – papież Jan Paweł II opuścił po 18 dniach hospitalizacji poliklinikę Gemelli .
• 2006 – Miles Davis został pośmiertnie wprowadzony do Rock and Roll Hall of Fame .
• 2008 – w Dakarze podpisano porozumienie pokojowe, kończące konflikt czadyjsko-sudański .

Urodzili się

•      2 – Apoloniusz z Tiany , grecki filozof (zm. 96 lub 98 )
• 1615 – Innocenty XII , papież (zm. 1700 )
• 1741 – Józef II Habsburg , cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (zm. 1790 )
• 1781 – Karol Fryderyk Schinkel , niemiecki architekt, malarz (zm. 1841 )
• 1798 – Abigail Fillmore , Pierwsza Dama USA (zm. 1853 )
• 1834 – Władysław Umiastowski , hrabia, polski ziemianin (zm. 1905 )
• 1845 – Jan Niecisław Baudouin de Courtenay , polski językoznawca pochodzenia francuskiego (zm. 1929 )
• 1860 – Hugo Wolf , austriacki kompozytor pochodzenia słoweńskiego (zm. 1903 )
• 1869 – Ramón Menéndez Pidal , hiszpański filolog, historyk (zm. 1968 )
• 1873 – Maryla Wolska , polska poetka (zm. 1930 )
• 1884 – Józef Węgrzyn , polski aktor (zm. 1952 )
• 1888
  • Anton Makarenko , radziecki pedagog, pisarz (zm. 1939 )
  • Paul Morand , francuski pisarz (zm. 1976 )
• 1893 – Konstanty Drucki-Lubecki , polski generał (zm. 1940 )
• 1895 – Roman Wilkosz , polski malarz, projektant, nauczyciel, pedagog (zm. 1967 )
• 1896 – Stanisław Daniluk-Daniłowski , polski generał (zm. 1955 )
• 1898 – Henry Hathaway , amerykański reżyser filmowy (zm. 1985 )
• 1899 – Jan Lechoń , polski poeta (zm. 1956 )
• 1900
  • Salote Tupou III , królowa Tonga (zm. 1965 )
  • Jorgos Seferis , grecki pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1971 )
• 1902 – Hans Bellmer , niemiecki malarz, rzeźbiarz i grafik (zm. 1975 )
• 1903 – Teodor Bensch , polski duchowny katolicki, biskup zielonogórsko-gorzowski (zm. 1958 )
• 1906 – Antoine Nguyên Van Thien , wietnamski duchowny katolicki, biskup
• 1908 – Stefan Majchrowski , polski pisarz (zm. 1988 )
• 1909 – Lucjan Szenwald , polski poeta, tłumacz (zm. 1944 )
• 1912 – Carl Raddatz , niemiecki aktor (zm. 2004 )
• 1913 – William Casey , amerykański prawnik, dyrektor CIA (zm. 1987 )
• 1917 – Krystyna Byczewska, polska tłumaczka
• 1918 – Stefania Bekterówna , polska siostra PCK , żołnierz AK (zm. 1945 )
• 1920 – Krystyna Zbijewska , polska dziennikarka, publicystka kulturalna (zm. 2009 )
• 1922 – Józef Szajna , polski malarz, scenograf i reżyser teatralny (zm. 2008 )
• 1923
  • Emil Karewicz , polski aktor
  • Jerzy Miller , polski pisarz, autor tekstów piosenek (zm. 2007 )
• 1924 – Gertruda Szalsza , polska aktorka (zm. 2009 )
• 1925
  • Angelo Conterno , włoski kolarz szosowy, zwycięzca Vuelta a España (zm. 2007 )
  • Roy Haynes , amerykański perkusista jazzowy
• 1929
  • Zbigniew Messner , polski ekonomista, polityk, rektor Akademii Ekonomicznej w Katowicach , premier Polski
  • Paek Nam-sun , minister obrony narodowej Korei Północnej (zm. 2007 )
• 1931 – Henry Källgren , szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji (zm. 2005 )
• 1932
  • Zbigniew Madej , polski polityk, wicepremier
  • Edward Szymkowiak , polski piłkarz, bramkarz, reprezentant Polski (zm. 1990 )
• 1934 – Józef Szczypka , polski prozaik, reportażysta (zm. 1988 )
• 1937 – Cletus Wotorson , liberyjski polityk, geolog
• 1939 – Neil Sedaka , amerykański piosenkarz
• 1940 – Józef Woroszczak , polski lekarz weterynarii, polityk, poseł na Sejm
• 1941 – Mahmoud Darwish , palestyński poeta i prozaik (zm. 2008 )
• 1942 – John Scatman , amerykański muzyk jazzowy (zm. 1999 )
• 1944 – Krzysztof Hausner , polski piłkarz, reprezentant Polski (zm. 2004 )
• 1947
  • Jacek Bierezin , polski poeta (zm. 1993 )
  • Victor Preiss, czeski aktor
• 1950
  • André Brie , niemiecki politolog
  • Sam Firstenberg, amerykański reżyser filmowy
• 1954
  • Piotr Łazarkiewicz , polski reżyser filmowy (zm. 2008 )
  • Marek Stefankiewicz , polski muzyk
• 1955 – Marek Siwiec , polski polityk
• 1956
  • Marek Góra , polski ekonomista
  • Dana Delany , amerykańska aktorka
• 1958 – Jan Żaryn , polski historyk, działacz społeczny
• 1960
  • Jurij Andruchowycz , ukraiński pisarz, eseista, tłumacz
  • Adam Clayton , irlandzki basista zespołu U2
  • Joe Ranft , amerykański scenarzysta, dyrektor studia Pixar (zm. 2005 )
• 1965 – Krzysztof Grabowski , polski wokalista zespołów: Pidżama Porno i Strachy na Lachy
• 1966 – Tine Scheuer-Larsen , duńska tenisistka
• 1967
  • Andrés Escobar , kolumbijski piłkarz (zm. 1994 )
  • Tomasz Goehs , polski perkusista zespołów Turbo i Kult
• 1973
  • Edgar Davids , holenderski piłkarz
  • Piotr Prokopiak , polski poeta
• 1979
  • Arkadiusz Głowacki , polski piłkarz, reprezentant Polski
  • Marcin Najman , polski bokser
  • Spanky G – amerykański muzyk, perkusista zespołu Bloodhound Gang
• 1980 – Wojciech Alszer , polski raper zespołów: Paktofonika i Pokahontaz
• 1981 – Stephen Maguire , szkocki snookerzysta
• 1984 – Chanelle Scheepers , południowoafrykańska tenisistka
• 1985 – Magdalena Kemnitz , polska wioślarka
• 1986 – Andreja Klepač , słoweńska tenisistka
• 1999 – Wiktoria Gąsiewska , polska aktorka dziecięca

Zmarli

•   565 – Belizariusz , wódz wschodniorzymski (ur. 505 )
•   788 – Mazu Daoyi , mistrz chan , (ur. 709 )
• 1202 – Mieszko III Stary , książę wielkopolski (ur. 1122 / 1125 )
• 1516 – Władysław II Jagiellończyk , król Czech i Węgier (ur. 1456 )
• 1711 – Nicolas Boileau , francuski poeta (ur. 1636 )
• 1720 – Kazimierz Jan Sapieha , wojewoda wileński , hetman wielki litewski , hetman polny litewski , podskarbi nadworny litewski (ur. 1637 lub 1642 )
• 1819 – Ksawery Działyński , polski polityk, członek Rady Zastępczej Tymczasowej i Komisji Rządzącej (ur. 1756 )
• 1838 – Poul Martin Møller, duński poeta (ur. 1794 )
• 1858 – Felice Orsini , włoski działacz niepodległościowy (ur. 1819 )
• 1870 – Charles de Montalembert , francuski działacz katolicki, historyk (ur. 1810 )
• 1879 – Adolf Anderssen , niemiecki szachista (ur. 1818 )
• 1881 – Aleksander II Romanow , car Rosji (ur. 1818 )
• 1881 – Ignacy Hryniewiecki , polski konspirator, rewolucjonista, działacz rosyjskiej organizacji Narodna Wola , zabójca Aleksandra II (ur. 1855 )
• 1900 – Józef Kenig , polski dziennikarz (ur. 1821 )
• 1901 – Benjamin Harrison , amerykański polityk, prezydent USA (ur. 1833 )
• 1913 – Walery Przyborowski , polski pisarz (ur. 1845 )
• 1918 – Cezar Cui , rosyjski kompozytor (ur. 1835 )
• 1919 – Bogumił Labusz , polski działacz na Mazurach (ur. 1860 )
• 1925 – Zygmunt Jastrzębski , polski bankowiec, minister skarbu (ur. 1875 )
• 1937 – Elihu Thomson, amerykański wynalazca spawania elektrycznego i lampy łukowej (ur. 1835 )
• 1945 – Kazimierz Prószyński , polski wynalazca, konstruktor pionierskich aparatów kinematograficznych (ur. 1875 )
• 1953 – Jan Stanisław Jankowski , polski polityk, minister pracy i opieki społecznej, wicepremier , delegat Rządu na Kraj (ur. 1882 )
• 1954 – Ludomir Michał Rogowski , polski kompozytor, dyrygent (ur. 1881 )
• 1975 – Ivo Andrić , serbski pisarz, laureat nagrody Nobla (ur. 1892 )
• 1981 – Robin Maugham, brytyjski pisarz (ur. 1916 )
• 1982 – Józef Kuczyński , polski duchowny katolicki, ofiara represji stalinowskich (ur. 1904 )
• 1983 – Louison Bobet , francuski kolarz, zwycięzca Tour de France (ur. 1925 )
• 1988 – John Holmes , amerykański aktor pornograficzny (ur. 1944 )
• 1990 – Bruno Bettelheim , amerykański psychoanalityk pochodzenia austriackiego (ur. 1903 )
• 1994 – Sandra Paretti, niemiecka pisarka (ur. 1935 )
• 1995 – Franciszek Gajowniczek , polski więzień obozu w Oświęcimiu, uratowany od śmierci przez Maksymiliana Kolbego (ur. 1901 )
• 1996 – Krzysztof Kieślowski , polski reżyser filmowy (ur. 1941 )
• 2001 – John Alonzo, amerykański operator i reżyser filmowy (ur. 1934 )
• 2002 – Ivano Blason , włoski piłkarz, reprezentant Włoch (ur. 1923 )
• 2002 – Hubert Wagner , polski siatkarz, trener siatkarski, selekcjoner reprezentacji Polski (ur. 1941 )
• 2004 – Franz König , austriacki duchowny katolicki, kardynał , arcybiskup wiedeński (ur. 1905 )
• 2004 – Dullah Omar , południowoafrykański prawnik, polityk (ur. 1934 )
• 2005 – Ahmed Hassan Diria , tanzański polityk (ur. 1937 )
• 2006 – Maureen Stapleton , amerykańska aktorka (ur. 1925 )
• 2008 – Andrzej Kruczyński , polski aktor (ur. 1918 )
• 2008 – Grzegorz Łozowski , polski kierownik produkcji filmowej (ur. 1954 )
• 2008 – Paulos Faraj Rahho , iracki arcybiskup kościoła chaldejskiego w Mosulu (ur. 1942 )
• 2009 – Betsy Blair , amerykańska aktorka (ur. 1923 )
• 2010 – Jean Ferrat , francuski piosenkarz (ur. 1930 )
• 2010 – Édouard Kargu , francuski piłkarz, reprezentant Francji (ur. 1925 )
• 2010 – Andrzej Marcinkowski , polski adwokat, polityk (ur. 1929 )

Przypisy