19 marca
19 marca19 marca jest 78. (w
latach przestępnych
79.)
dniem
w
kalendarzu gregoriańskim
. Do końca
roku
pozostaje 287 dni. Święta Wydarzenia w Polsce Wydarzenia na świecie-
1227
–
Grzegorz IX
został wybrany na papieża.
-
1452
–
Fryderyk III
został koronowany na
cesarza rzymskiego narodu niemieckiego
.
-
1563
–
Francja
: podpisano traktat pokojowy w
Amboise
po zakończeniu
I wojny z hugenotami
.
-
1611
– w
Moskwie
doszło do wybuchu powstania zbrojnego kierowanego przez kupca Kuźmę Minina i księcia
Dymitra Pożarskiego
przeciwko polskiej załodze
Kremla
. Polacy zostali wyparci z
Moskwy
.
-
1643
–
angielska wojna domowa
: Rojaliści pokonali wojska Parlamentu w
w bitwie pod Hopton Heath
.
-
1812
– w
Kadyksie
została uchwalona pierwsza konstytucja
Hiszpanii
.
-
1842
– w
Turcji
założono polską wioskę
Adampol
.
-
1859
– w paryskim Teatrze Lirycznym odbyła się premiera opery
Faust
Charlesa Gounoda
.
-
1865
–
wojna secesyjna
: rozpoczęła się
bitwa pod Bentonville
.
-
1914
– w
Toronto
otwarto
Royal Ontario Museum
.
-
1922
– w
Szwecji
odbył się pierwszy narciarski
Bieg Wazów
.
-
1932
–
Australia
: został oddany do użytku
Sydney Harbour Bridge
.
-
1937
–
papież Pius XI
w encyklice Divini Redemptoris potępił antyreligijny charakter komunizmu.
-
1944
–
II wojna światowa
: w związku z próbami wycofania się z wojny przez
Węgry
Niemcy
zajęły ten kraj.
-
1945
–
Adolf Hitler
nakazał zniszczenie w
Niemczech
wszystkiego, co przeciwnik mógłby wykorzystać do kontynuowania walki (
rozkaz Nerona
).
-
1946
–
Gujana Francuska
,
Gwadelupa
,
Martynika
i
Reunion
otrzymały status
departamentów zamorskich
Francji
.
-
1956
– podczas sztormu na
Zatoce Biskajskiej
zatonął polski drobnicowiec
MS Stalowa Wola
.
-
1958
– utworzono Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne (poprzednika
Parlamentu Europejskiego
) z siedzibą w
Strasburgu
, organ opiniodawczy
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej
(EWG).
-
1967
– weszła w życie
Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych
.
-
1970
– w
Erfurcie
doszło do pierwszego spotkania szefów rządów
NRD
i
RFN
,
W. Stopha
i
W. Brandta
.
-
1982
–
wojna o Falklandy
: Argentyńczycy wylądowali na
Georgii Południowej
i podnieśli tam swą
narodową flagę
. Incydent ten stanowił preludium do późniejszych działań zbrojnych.
-
1994
– 14 osób zginęło, 42 zostały ranne w wybuchu bomby w
metrze w Baku
.
-
1998
–
Atal Bihari Vajpayee
został drugi raz premierem
Indii
.
-
1999
– 60 osób zginęło, a ponad 100 zostało rannych w zamachu bombowym we
Władykaukazie
, stolicy
Osetii Południowej
.
-
2000
–
Abdoulaye Wade
wygrał wybory prezydenckie w
Senegalu
.
-
2004
– niedaleko fińskiego miasta
Äänekoski
doszło do zderzenia autobusu z przewożącym papierowe bele ciągnikiem siodłowym. Zginęły 24 osoby, 13 zostało rannych.
-
2006
–
Alaksandr Łukaszenka
wygrał
wybory prezydenckie na Białorusi
.
-
2007
– miała miejsce
katastrofa górnicza w kopalni Uljanowskaja
, zginęło 108 górników.
-
2007
– w konstelacji
Wolarza
zaobserwowano
rozbłysk gamma
GRB 080319B
.
-
2009
–
Josef Fritzl
został skazany na dożywotni pobyt w zakładzie psychiatrycznym.
Urodzili się-
1542
–
Jan Zamoyski
, polski
magnat
,
hetman wielki koronny
,
kanclerz wielki koronny
(zm.
1605
)
-
1590
– William Bradford, amerykański kronikarz (zm.
1657
)
-
1593
–
Georges de La Tour
, francuski malarz (zm.
1652
)
-
1604
–
Jan IV Szczęśliwy
,
król Portugalii
(zm.
1656
)
-
1629
–
Aleksy I Romanow
,
car Rosji
(zm.
1676
)
-
1721
–
Tobias Smollett
, angielski pisarz (zm.
1771
)
-
1779
–
Józef Dwernicki
, polski generał (zm.
1857
)
-
1797
–
Józef Korzeniowski
, polski pisarz (zm.
1863
)
-
1813
–
David Livingstone
, szkocki podróżnik (zm.
1873
)
-
1817
–
Jozef Miloslav Hurban
, słowacki duchowny ewangelicki, pisarz, polityk i działacz narodowy (zm.
1888
)
-
1821
–
Sir
Richard Francis Burton
, angielski podróżnik, orientalista, pisarz, tłumacz (zm.
1890
)
-
1834
–
Józef Hauke-Bosak
, polski dowódca wojskowy, generał,
uczestnik powstania styczniowego
(zm.
1871
)
-
1844
–
Minna Canth
, fińska pisarka (zm.
1897
)
-
1848
–
Wyatt Earp
, amerykański
bohater Dzikiego Zachodu
(zm.
1929
)
-
1849
–
Alfred von Tirpitz
, niemiecki admirał, polityk (zm.
1930
)
-
1869
–
Józef Mehoffer
, polski malarz, grafik, witrażysta (zm.
1946
)
-
1872
–
Siergiej Diagilew
, rosyjski choreograf (zm.
1929
)
-
1873
–
Max Reger
, niemiecki kompozytor (zm.
1916
)
-
1874
–
Józef Raczyński
, polski polityk,
minister rolnictwa
(zm.
1931
)
-
1877
–
Franz Fischer
, niemiecki chemik (zm.
1947
)
-
1882
–
Aleksander Skrzyński
, polski polityk,
premier Polski
(zm.
1931
)
-
1887
–
Józef Radwan
, polski urzędnik, minister (zm.
1977
)
-
1898
–
Witold Grabowski
, polski prawnik, polityk,
minister sprawiedliwości
(zm.
1966
)
-
1899
–
Aksel Sandemose
, norweski pisarz (zm.
1965
)
-
1900
–
Frédéric Joliot-Curie
, francuski fizyk,
laureat Nagrody Nobla
(zm.
1958
)
-
1905
–
Albert Speer
, niemiecki architekt, polityk,
działacz nazistowski
,
minister zbrojeń III Rzeszy
(zm.
1981
)
-
1905
– Migueal Zacarias, meksykański reżyser filmowy (zm.
2006
)
-
1906
–
Adolf Eichmann
, hitlerowski funkcjonariusz (zm.
1962
)
-
1909
–
Józef Łobodowski
, polski pisarz, tłumacz (zm.
1988
)
-
1909
–
Józef Rozwadowski
, polski duchowny katolicki,
biskup łódzki
(zm.
1996
)
-
1909
–
Elżbieta Zawacka
, polska kurierka
AK
, generał, cichociemna (zm.
2009
)
-
1910
–
Józef Wolski
, polski historyk (zm.
2008
)
-
1910
–
Kazimierz Wyka
, polski krytyk literacki, historyk literatury (zm.
1975
)
-
1911
–
Jerzy Jurandot
, polski pisarz, satyryk (zm.
1979
)
-
1912
–
Adolf Adam
, niemiecki duchowny katolicki (zm.
2005
)
-
1912
–
Adolf Galland
, niemiecki pilot (zm.
1996
)
-
1912
– Hugh Wheeler, angielski pisarz, piszący wspólnie z Richardem Webbem jako Patrick Quentin (zm.
1987
)
-
1916
–
Gereon Grzenia-Romanowski
, polski
kontradmirał
, ekonomista (zm.
1983
)
-
1916
–
Irving Wallace
, amerykański pisarz, scenarzysta filmowy (zm.
1990
)
-
1917
– Dinu Lipatti, rumuński pianista, kompozytor (zm.
1950
)
-
1918
– Marvin Mirisch, amerykański producent filmowy (zm.
2002
)
-
1919
–
Jose Alí Lebrún Moratinos
, wenezuelski duchowny katolicki,
arcybiskup Caracas
, kardynał (zm.
2001
)
-
1919
–
Josef Stingl
, niemiecki polityk (zm.
2004
)
-
1920
–
Kjell Aukrust
, norweski pisarz, malarz, rysownik (zm.
2002
)
-
1921
–
Zdzisław Tomal
, polski polityk,
wicepremier
,
wiceprzewodniczący Rady Państwa PRL
(zm.
1984
)
-
1922
–
Józef Andrzej Gierowski
, polski historyk,
rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
(zm.
2006
)
-
1924
– Lew Kulidżanow, rosyjski reżyser filmowy (zm.
2002
)
-
1926
– Valerio Zurlini, włoski reżyser filmowy (zm.
1982
)
-
1927
–
Wiesław Drzewicz
, polski aktor (zm.
1996
)
-
1927
–
Lili Susser
, łódzka Żydówka, ofiara prześladowań nazistowskich
-
1928
–
Hans Küng
, szwajcarski duchowny katolicki, teolog
-
1928
–
Patrick McGoohan
, amerykański aktor (zm.
2009
)
-
1930
–
Andrzej Czekalski
, polski reżyser filmowy
-
1931
–
Józef Rubiś
, polski narciarz, biegacz narciarski, biathlonista, medalista mistrzostw świata (zm.
2010
)
-
1932
–
Władysław Bobowski
, polski duchowny katolicki,
biskup tarnowski
-
1933
–
Zofia Czerwińska
, polska aktorka
-
1933
–
Philip Roth
, amerykański pisarz
-
1936
–
Ursula Andress
, szwajcarska aktorka
-
1936
–
Piotr Kuncewicz
, polski pisarz, krytyk literacki (zm.
2007
)
-
1937
–
Elżbieta Dzikowska
, polska dziennikarka, podróżnik
-
1937
–
Egon Krenz
,
niemiecki
polityk,
przewodniczący Rady Państwa NRD
,
sekretarz SED
-
1937
– Janusz Słowikowski, polski poeta, dziennikarz, autor tekstów piosenek (zm.
1971
)
-
1939
– Edward Kusztal, polski
aktor
-
1943
–
Mario Monti
, włoski polityk, komisarz Unii Europejskiej
-
1944
– József Bálazs, węgierski pisarz (zm.
1997
)
-
1946
–
Mirosław Handke
, polski polityk,
minister edukacji narodowej
-
1947
–
Glenn Close
, amerykańska aktorka
-
1947
–
Krystyna Tkacz
, polska aktorka
-
1950
–
Wiktor Żwikiewicz
, polski pisarz
fantastyki naukowej
-
1951
– Fred Berry, amerykański aktor (zm.
2003
)
-
1952
–
Joseph John Urusemal
, mikronezyjski polityk,
prezydent Mikronezji
-
1955
–
Bruce Willis
, amerykański aktor pochodzenia niemieckiego
-
1956
–
Jegor Gajdar
, rosyjski polityk,
premier Rosji
(zm.
2009
)
-
1957
–
Kajetan Wolniewicz
, polski aktor teatralny i telewizyjny
-
1958
–
Paweł Lorens
, polska lekkoatleta, długodystansowiec (zm.
2010
)
-
1964
–
Nicola Larini
, włoski kierowca wyścigowy
-
1965
–
Agnieszka Pilaszewska
, polska aktorka
-
1971
–
Grzegorz Mielcarski
, polski piłkarz,
reprezentant Polski
-
1973
–
Bun B
, amerykański
raper
-
1976
–
Alessandro Nesta
, włoski piłkarz
-
1977
–
Maciej Dobrowolski
, polski siatkarz
-
1978
–
Fisz
, polski muzyk
-
1979
–
Bartek Królik
, polski muzyk zespołu
Sistars
-
1979
–
Ivan Ljubičić
, chorwacki tenisista
-
1980
–
Adrian Sikora
, polski piłkarz,
reprezentant Polski
-
1984
–
Bianca Balti
, włoska modelka
Zmarli-
1238
–
Henryk I Brodaty
,
książę wrocławski
i
krakowski
(ur. pomiędzy
1165
a
1170
)
-
1244
– Isnard z Chiampo,
błogosławiony
, włoski kapłan, dominikanin, założyciel klasztoru w Pawii (ur. ?)
-
1286
–
Aleksander III
,
król Szkocji
(ur.
1241
)
-
1623
–
Uesugi Kagekatsu
, japoński
samuraj
,
daimyō
(ur.
1556
)
-
1637
–
Péter Pázmány
, węgierski filozof, teolog,
kardynał
(ur.
1570
)
-
1656
– Georg Calixt, niemiecki teolog (ur.
1586
)
-
1683
–
Thomas Killigrew
, angielski dramatopisarz (ur.
1612
)
-
1687
–
René-Robert Cavelier de La Salle
, francuski podróżnik (ur.
1643
)
-
1697
–
Nicolaus Bruhns
, niemiecki kompozytor (ur.
1665
)
-
1721
–
Klemens XI
,
papież
(ur.
1649
)
-
1823
–
Adam Kazimierz Czartoryski
, książę, polski polityk, pisarz, krytyk literacki i teatralny,
marszałek Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego
(ur.
1734
)
-
1884
–
Elias Lönnrot
, fiński poeta, lekarz, lingwista (ur.
1802
)
-
1885
–
Władysław Niegolewski
, polski prawnik, polityk,
uczestnik powstania styczniowego
(ur.
1819
)
-
1887
–
Józef Ignacy Kraszewski
, polski pisarz, historyk (ur.
1812
)
-
1888
–
Władysław Sabowski
, polski pisarz, dziennikarz, tłumacz (ur.
1837
)
-
1895
–
Leontyna Halpertowa
, polska aktorka (ur.
1803
)
-
1897
–
Antoine Thomson d'Abbadie
, francuski
astronom
,
geograf
,
fizyk
(ur.
1810
)
-
1906
–
Kosta Chetagurow
, osetyjski poeta (ur.
1859
)
-
1914
– Giuseppe Mercalli, włoski geolog (ur.
1850
)
-
1916
–
Wasilij Surikow
, rosyjski malarz (ur.
1848
)
-
1917
–
Edward Romuald Bogusławski
, polski historyk słowiańszczyzny, publicysta (ur.
1848
)
-
1928
–
Emil Wiechert
, niemiecki geofizyk (ur.
1861
)
-
1930
–
Arthur Balfour
, brytyjski polityk,
premier Wielkiej Brytanii
(ur.
1848
)
-
1930
–
Wilfrid Michael Voynich
, amerykański antykwarysta pochodzenia polskiego,
odkrywca Manuskryptu Voynicha
(ur.
1865
)
-
1942
–
Jan Włodarkiewicz
, polski dowódca wojskowy, komendant
Wachlarza
(ur.
1900
)
-
1942
– Clinton Hart Merriam, amerykański zoolog, ornitolog, etnograf (ur.
1855
)
-
1943
–
Felicja Kruszewska
, polska pisarka (ur.
1897
)
-
1944
–
Jan Kołłątaj-Srzednicki
, polski lekarz, generał (ur.
1883
)
-
1950
–
Edgar Rice Burroughs
, amerykański pisarz (ur.
1875
)
-
1950
–
Sir
Walter Norman Haworth
, brytyjski chemik,
laureat Nagrody Nobla
(ur.
1883
)
-
1950
–
Alexandru Vaida-Voievod
, rumuński polityk,
premier Rumunii
(ur.
1872
)
-
1954
–
Wacław Komarnicki
, polski prawnik, polityk,
minister sprawiedliwości
(ur.
1891
)
-
1956
–
Ludwik Kolankowski
, polski historyk,
profesor i rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
(ur.
1882
)
-
1959
– Umberto Barbaro, włoski reżyser filmowy (ur.
1902
)
-
1965
–
Gheorghe Gheorghiu-Dej
, rumuński polityk, działacz komunistyczny,
premier
i
prezydent Rumunii
(ur.
1901
)
-
1965
–
Stanisław Wawrzecki
, polski działacz gospodarczy, dyrektor Miejskiego Handlu Mięsem Warszawa Praga (ur.
1922
)
-
1968
–
Alfred Baeumler
, niemiecki filozof, pedagog (ur.
1887
)
-
1969
– Franciszek Trochonowicz, polski ksiądz, więzień
Dachau
(ur. ?)
-
1976
– Albert Dieudonné, francuski aktor, reżyser filmowy (ur.
1889
)
-
1976
–
Paul Kossoff
, brytyjski gitarzysta zespołu
Free
(ur.
1950
)
-
1978
–
Gaston Julia
, francuski matematyk, prekursor teorii systemów dynamicznych (ur.
1893
)
-
1978
–
Carlos Torre
, meksykański szachista (ur.
1904
)
-
1981
–
Tadeusz Sarnecki
łódzki poeta, prozaik, publicysta, wydawca, animator życia kulturalnego (ur.
1911
)
-
1982
–
Randy Rhoads
, amerykański gitarzysta (ur.
1956
)
-
1985
–
Leopold Tyrmand
, polski pisarz, publicysta (ur.
1920
)
-
1987
–
Louis de Broglie
, książę, francuski fizyk,
laureat Nagrody Nobla
(ur.
1892
)
-
1990
–
Andrew Wood
, amerykański wokalista zespołu
Mother Love Bone
(ur.
1966
)
-
1995
– Yasuo Yamada, japoński aktor (ur.
1932
)
-
1997
–
Willem de Kooning
, amerykański malarz pochodzenia holenderskiego (ur.
1904
)
-
1998
–
Tadeusz Siemiątkowski
, polski żołnierz
NSZ
,
uczestnik powstania warszawskiego
(ur.
1910
)
-
1999
–
Jaime Sabines
, meksykański poeta (ur.
1926
)
-
2000
–
Egon Jönsson
, szwedzki piłkarz,
reprezentant Szwecji
(ur.
1921
)
-
2000
–
Tadeusz Tomaszewski
, polski psycholog (ur.
1910
)
-
2002
– Patrick Schulmann, francuski reżyser filmowy (ur.
1949
)
-
2004
–
Zygmunt Kubiak
, polski filolog klasyczny, krytyk literacki, tłumacz (ur.
1929
)
-
2004
–
Mitchell Sharp
, kanadyjski polityk (ur.
1911
)
-
2004
–
Josef Stingl
, niemiecki polityk (ur.
1919
)
-
2005
–
Bohdan Bejze
, polski duchowny katolicki,
biskup łódzki
,
profesor ATK
(ur.
1929
)
-
2007
–
Luther Ingram
, amerykański piosenkarz i producent muzyki
R&B
(ur.
1937
)
-
2008
–
Arthur C. Clarke
, angielski pisarz
fantastyki naukowej
(ur.
1917
)
-
2008
–
Hugo Claus
, flamandzki pisarz, malarz, reżyser filmowy (ur.
1929
)
-
2008
–
Czesław Dęga
, polski wojskowy, generał brygady
WP
(ur.
1923
)
-
2008
–
Mia Permanto
, fińska piosenkarka (ur.
1988
)
-
2008
–
Paul Scofield
, angielski aktor teatralny i filmowy (ur.
1922
)
-
2008
–
Michał Żywień
, polski dziennikarz "
Słowa Polskiego
" (ur.
1927
)
-
2010
–
Aleksander Mańkowski
, polski lekkoatleta,
długodystansowiec
(ur.
1924
)
Przypisy
Inne hasła zawierające informacje o "19 marca":
Rodzimy Kościół Polski
...
Linz
...
Vytautas Landsbergis
...
Adolf Giżyński
...
1484
...
1499
...
Iwan IV Groźny
...
XVI wiek
...
1972
marca
– podpisano umowę między
ZSRR
a Polską, dotyczącą warunków budowy huty "Katowice".
19 marca
– wybory do Sejmu VI kadencji.
Front Jedności Narodu
jako ...
Kauen
...
Inne lekcje zawierające informacje o "19 marca":
218a Sprawa polska podczas II wojny światowej (plansza 11)
...
209a Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce (plansza 2)
...
144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 8)
...
|