21 marca jest 80. (w latach przestępnych 81.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 285 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Benedykta , Filemon , Filemona , Klemencja , Lubomir , Ludomir , Ludomira , Marzanna , Mikołaj , Pafnucy i Serapion .
• pierwszy dzień wiosny ,
• święto pogańskie – Ostara
• Jordania , Liban , Syria – Dzień Matki
• Meksyk – Dzień Benito Juáreza
• Namibia – Święto Niepodległości
• międzynarodowe :
  • Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową (rozpoczyna Tydzień Solidarności z Ludami Zmagającymi się z Rasizmem i Dyskryminacją Rasową; ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ )^[1]
  • Nouruz , Nowy Dzień (tradycyjne irańskie święto od roku 2010 uznane przez Zgromadzenie Ogólne ONZ [document A/64/L.30/Rev.2] za święto międzynarodowe)^[2]
  • Światowy Dzień Lasu ( ang. World Forest Day^[3]
  • Światowy Dzień Osób z Zespołem Downa (ustanowiony w 2005 z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa = EDSA)^[4]
  • Światowy Dzień Poezji (z inicjatywy UNESCO )
  • Dzień Wagarowicza
• Polska – Dzień Wierzby (rozpoczyna Miesiąc Sadzenia Wierzb [do 22 kwietnia]; święto ustanowione w latach 90. przez dawne Radomsko-Kieleckie Towarzystwo Przyrodnicze, obecnie Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody; z biegiem lat "Dzień" przekształcił się w "Miesiąc")^[5]
• RPA – Dzień Praw Człowieka
• Tunezja – Dzień Młodzieży
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą^[6][7],:
  • św. Mikołaj z Flüe ( 25 września patrona Szwajcarii i w Niemczech )

Wydarzenia w Polsce

Pancernik Schleswig-Holstein ostrzeliwuje Gdynię – 1939

• 1460 – wojna trzynastoletnia : wojska polskie rozpoczęły ponowne, decydujące oblężenie Malborka .
• 1522 – Mikołaj Kopernik na odbywającym się w Grudziądzu Sejmiku Generalnym Prus Królewskich wygłosił traktat o monecie De aestimatione monetae.
• 1633 – posłowie margrabiego brandenburskiego Jerzego Wilhelma złożyli w jego imieniu hołd lenny nowemu królowi, Władysławowi IV .
• 1657 – potop szwedzki : walczące po stronie szwedzkiej wojska siedmiogrodzkie zdobyły Tarnów .
• 1793 – Andrzej Rafałowicz został prezydentem Warszawy .
• 1848 – Wiosna Ludów : we Lwowie utworzono Komitet Narodowy .
• 1863 – powstanie styczniowe : oddział Leona Czechowskiego został rozbity pod Hutą Krzeszowską .
• 1908 – założono Chorzowską Spółdzielnię Mieszkaniową .
• 1926 – powstał klub sportowy Broń Radom .
• 1927 – koniec kilkutygodniowego strajku włókniarzy okręgu łódzkiego .
• 1927 – zdelegalizowana została Niezależna Partia Chłopska .
• 1931 – w Warszawie rozbił się prototyp hydroplanu PZL.12 . Zginął pilot.
• 1936 – nad Gdańskiem przeleciały sterowce Graf Zeppelin i Hindenburg .
• 1936 – policja brutalnie stłumiła strajk okupacyjny w Polskich Zakładach Gumowych "Semperit" w Krakowie .
• 1943 – utworzono Krajową Reprezentację Polityczną .
• 1945 – Niemcy wysadzili w powietrze pancernik Schleswig-Holstein przed zajęciem Gdyni przez wojska radzieckie.
• 1945 – żołnierze LWP dokonali masakry Ukraińców we wsiach Nowy Lubliniec i Stary Lubliniec .
• 1951 – została utworzona Wojskowa Akademia Polityczna w Warszawie .
• 1954 – 82 górników zginęło w pożarze w KWK Barbara-Wyzwolenie w Chorzowie .
• 1955 – Adam Harasiewicz został zwycięzcą V Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina .
• 1968 – Marzec 68 : początek dwudniowego strajku studenckiego w Łodzi , na Politechnice Warszawskiej i UW . Bojkot zajęć we Wrocławiu .
• 1972 – premiera filmu Brylanty pani Zuzy .
• 1979 – bojówka SZSP napadła na mieszkanie Jacka Kuronia , gdzie odbywał się wykład Uniwersytetu Latającego .
• 1980 – na krakowskim rynku emerytowany piekarz Walenty Badylak dokonał samospalenia, w proteście przeciw przemilczaniu zbrodni katyńskiej .
• 1996 – 30 tys. młodzieży uczestniczyło w "marszu milczenia" po zabójstwie studenta Wojciecha Króla.
• 1996 – premiera filmu Słodko gorzki .
• 2003 – Paktofonika zagrała pożegnalny koncert w katowickim Spodku . Po tym koncercie ogłoszono rozwiązanie grupy.
• 2003 – premiera filmu Show .

Wydarzenia na świecie

•   717 – król Franków Karol Młot pokonał w bitwie pod Vinchy armię neustrijską .
• 1098 – Robert z Molesme założył zakon cysterski .
• 1496 – odsłonięto pomnik Bartolomeo Colleoniego w Wenecji .
• 1556 – arcybiskup Canterbury Thomas Cranmer został spalony na stosie.
• 1684 – włoski astronom Giovanni Cassini odkrył księżyce Saturna : Dione i Tetydę .
• 1788 – Nowy Orlean został zniszczony przez pożar.
• 1804 – we Francji przyjęto Kodeks Napoleona .
• 1849 – armia piemoncka dowodzona przez generała Wojciecha Chrzanowskiego została pobita w bitwie pod Mortarą przez austriacką armię Josepha Radetzky'ego .
• 1866 – w wiedeńskim Carlstheater odbyła się premiera operetki Lekka kawaleria Franza von Suppégo .
• 1871 – Otto von Bismarck został kanclerzem Cesarstwa Niemieckiego .
• 1882 – została założona Giełda Papierów Wartościowych w Chicago .
• 1913 – Francisco Bertrand został prezydentem Haiti .
• 1918 – I wojna światowa : rozpoczęła się niemiecka ofensywa na froncie zachodnim.
• 1919 – komuniści przejęli władzę na Węgrzech . Powstała Węgierska Republika Rad .
• 1933 – decyzją Heinricha Himmlera został założony pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny Dachau .
• 1939 – Kłajpeda została przyłączona do III Rzeszy .
• 1943 – nieudana próba zamachu na Adolfa Hitlera na wystawie zdobycznego sprzętu wojskowego w Berlinie .
• 1952 – wykonano ostatni wyrok śmierci w Holandii .
• 1953 – Antonín Zápotocký został prezydentem Czechosłowacji .
• 1960 – w Sharpeville w RPA doszło do antyrządowych wystąpień ludności kolorowej, w wyniku których zginęło ok. 70 osób.
• 1963 – zamknięto więzienie Alcatraz .
• 1964 – odbyła się prezentacja Škody 1000 MB .
• 1965 – została wystrzelona amerykańska sonda księżycowa Ranger 9 .
• 1968 – izraelscy komandosi zaatakowali bazy OWP w Jordanii . W walkach zginęło 150 Arabów i 20 żołnierzy izraelskich ( operacja Inferno ).
• 1973 – maltański parlament przyjął uchwałę o utworzeniu linii lotniczych Air Malta .
• 1975 – junta wojskowa ogłosiła zniesienie cesarstwa w Etiopii .
• 1990 – minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski złożył oficjalną wizytę w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli .
• 1990 – Namibia uzyskała niepodległość (od RPA ).
• 1993 – w Rosji Borys Jelcyn wprowadził rządy prezydenckie.
• 1997 – 3 osoby zginęły, 49 zostało rannych w zamachu bombowym na kawiarnię w Tel Awiwie .
• 1998 – papież Jan Paweł II rozpoczął podróż apostolską do Nigerii .
• 1999 – Bertrand Piccard i Brian Jones jako pierwsi okrążyli Ziemię balonem na ogrzane powietrze.
• 2005 – parlament Islandii przyznał obywatelstwo byłemu mistrzowi świata Bobby'emu Fischerowi , poszukiwanemu przez USA za rozegranie meczu w Jugosławii podczas obowiązywania sankcji.
• 2005 – w stolicy indiańskiego rezerwatu Red Lake w stanie Minnesota , 16-letni szaleniec zastrzelił 9 osób, kilkanaście ranił, po czym popełnił samobójstwo. Do większości zbrodni doszło na terenie szkoły.
• 2006 – prezydent Turkmenistanu Saparmurat Nijazow oświadczył, że kto trzykrotnie przeczyta jego dzieło Ruhnamę , ten trafi do nieba.

Urodzili się

•   927 – Taizu, cesarz Chin (zm. 976 )
• 1685 – Jan Sebastian Bach , niemiecki kompozytor (zm. 1750 )
• 1736 – Claude Nicolas Ledoux , francuski architekt (zm. 1806 )
• 1763 – Jean Paul , niemiecki pisarz (zm. 1825 )
• 1768 – Jean Baptiste Joseph Fourier , francuski matematyk (zm. 1830 )
• 1794 – Poul Martin Møller, duński poeta (zm. 1838 )
• 1799 – Franciszek Kowalski , polski poeta, powstaniec listopadowy (zm. 1862 )
• 1806 – Benito Juárez , meksykański polityk, prezydent Meksyku (zm. 1872 )
• 1809 – Jules Favre , francuski polityk i prawnik (zm. 1880 )
• 1839 – Modest Musorgski , rosyjski kompozytor (zm. 1881 )
• 1857 – Alice Henry , australijska dziennikarka, aktywistka, sufrażystka i rzecznik praw kobiet (zm. 1943 )
• 1867 – Florenz Ziegfeld, amerykański producent teatralny (zm. 1932 )
• 1875 – Władysław Wróblewski , polski prawnik, premier Rady Regencyjnej, minister (zm. 1951 )
• 1876 – John Tewksbury , amerykański lekkoatleta (zm. 1968 )
• 1880 – Władysław Przanowski , polski pedagog, twórca systemu nauczania prac ręcznych w polskich szkołach, założyciel i dyrektor Państwowego Instytutu Robót Ręcznych w Warszawie (zm. 1937 )
• 1887 – Lajos Kassák , węgierski pisarz, malarz (zm. 1967 )
• 1887 – Erich Mendelsohn , niemiecki architekt modernistyczny (zm. 1953 )
• 1889 – W. S. Van Dyke, amerykański reżyser filmowy (zm. 1943 )
• 1889 – Aleksander Wertyński , rosyjski pieśniarz, kompozytor, poeta, aktor (zm. 1957 )
• 1898 – Janusz Groszkowski , polski radioelektryk, elektronik (zm. 1984 )
• 1901 – Jerzy Marr , polski aktor (zm. 1962 )
• 1902 – Son House , amerykański muzyk bluesowy (zm. 1988 )
• 1904 – Nikos Skalkottas, grecki kompozytor (zm. 1949 )
• 1908 – Janina Macierzewska , polska pisarka (zm. 1998 )
• 1909 – Zdzisław Skowroński , polski pisarz, scenarzysta filmowy (zm. 1969 )
• 1910 – Konstanty Łubieński , polski polityk i publicysta (zm. 1977 )
• 1910 – Bolesław Romanowski , polski komandor, żeglarz, zastępca komendanta Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej (zm. 1968 )
• 1911 – Stanisław Strugarek , polski redaktor radiowy (zm. 1965 )
• 1912 – Józef Kurpas , polski duchowny katolicki, biskup katowicki (zm. 1992 )
• 1913 – Stanisław Pyrtek , błogosławiony , polski duchowny katolicki , męczennik , rozstrzelany pod Berezweczem (zm. 1942 )
• 1919 – Józef Kulesza , polski polityk, wicepremier (zm. 1985 )
• 1920 – John Hammersley, brytyjski matematyk (zm. 2004 )
• 1920 – Éric Rohmer , francuski reżyser filmowy (zm. 2010 )
• 1921 – Jair da Rosa Pinto , brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii (zm. 2005 )
• 1922 – Russ Meyer , amerykański reżyser (zm. 2004 )
• 1925 – Peter Brook , brytyjski reżyser
• 1925 – Hugo Koblet , szwajcarski kolarz (zm. 1964 )
• 1926 – André Delvaux, belgijski reżyser filmowy (zm. 2002 )
• 1927 – Hans-Dietrich Genscher , niemiecki polityk
• 1927 – Maciej Mroczkowski , polski entomolog (zm. 2007 )
• 1928 – Peter Hacks , niemiecki dramaturg (zm. 2003 )
• 1928 – Benedykt Konowalski , polski kompozytor, dyrygent i pedagog
• 1932 – Andrzej Bursa , polski poeta, prozaik i dziennikarz (zm. 1957 )
• 1932 – Walter Gilbert , amerykański biolog molekularny
• 1935 – Brian Clough , angielski piłkarz, reprezentant Anglii , trener piłkarski (zm. 2004 )
• 1935 – Stanisław Gębala , polski polityk, minister pracy, płac i spraw socjalnych
• 1935 – Erich Kunzel , amerykański dyrygent (zm. 2009 )
• 1936 – Marek Stachowski , polski kompozytor, pedagog (zm. 2004 )
• 1937 – David Cunliffe-Lister , brytyjski polityk, członek Izby Lordów (zm. 2006 )
• 1938 – Luigi Tenco , włoski piosenkarz, kompozytor, autor tekstów (zm. 1967 )
• 1940 – Solomon Burke , amerykański piosenkarz rockowy (zm. 2010 )
• 1942 – Françoise Dorléac , francuska aktorka (zm. 1967 )
• 1942 – Ali Abdullah Saleh , jemeński polityk, prezydent Jemenu
• 1943 – François Patriat , francuski polityk
• 1944 – Pedro Pietri , portorykański dramaturg, poeta (zm. 2004 )
• 1946 – Timothy Dalton , brytyjski aktor
• 1946 – Ray Dorset, brytyjski wokalista i gitarzysta zespołu Mungo Jerry
• 1949 – Włodzimierz Szaranowicz , polski dziennikarz sportowy
• 1949 – Slavoj Žižek , słoweński socjolog
• 1950 – Jerzy Jaskiernia , polski polityk
• 1951 – Barbara Dziekan , polska aktorka
• 1954 – Piotr Oleś, polski artysta fotografik
• 1956 – Joanna Ładyńska , polska aktorka (zm. 2008 )
• 1957 – Youssef Rzouga, tunezyjski poeta
• 1958 – Gary Oldman , brytyjski aktor
• 1959 – Zygmunt Wrzodak , polski polityk
• 1960 – Ole Gunnar Fidjestøl , norweski skoczek narciarski
• 1960 – Ayrton Senna , brazylijski kierowca wyścigowy (zm. 1994 )
• 1961 – Daniel Castellani , argentyński trener siatkówki
• 1962 – Matthew Broderick , amerykański aktor
• 1962 – Rosie O'Donnell , amerykańska aktorka
• 1966 – DJ Premier , amerykański producent i dj hip-hopowy
• 1968 – Jaye Davidson , angielski aktor
• 1972 – Piotr Adamczyk , polski aktor
• 1973 – Vanessa Branch , angielska modelka i aktorka
• 1975 – Mark J. Williams , walijski snookerzysta
• 1978 – Rani Mukherjee , indyjska aktorka
• 1978 – Vegard Samdahl , norweski piłkarz ręczny
• 1980 – Ronaldinho , brazylijski piłkarz
• 1981 – Weronika Książkiewicz , polska aktorka
• 1982 – Maria Elena Camerin , włoska tenisistka
• 1982 – Christoffer Svae , norweski curler

• 1985 – Ahsha Rolle , amerykańska tenisistka
• 1986 – Max Farenthide , polski DJ i producent muzyczny
• 1987 – Jurij Riazanow , rosyjski gimnastyk (zm. 2009 )
• 1990 – Mandy Capristo , wokalistka tria Monrose
• 1992 – Karolína Plíšková , czeska tenisistka

Zmarli

•   235 – Aleksander Sewer , cesarz rzymski (ur. 208 )
•   547 – Benedykt z Nursji , święty, włoski zakonnik, założyciel zakonu benedyktynów, pustelnik (ur. ok. 480 )
• 1063 – Rycheza Lotaryńska , pierwsza polska królowa , żona Mieszka II (ur. ok. 996 )
• 1076 – Robert I Burgundzki , książę Burgundii (ur. 1011 )
• 1556 – Thomas Cranmer , arcybiskup Canterbury (ur. 1489 )
• 1617 – Pocahontas , północnoamerykańska Indianka (ur. 1595 )
• 1656 – James Ussher , anglikański arcybiskup (ur. 1581 )
• 1747 – Dymitr Pawłecki , rosyjski podróżnik polskiego pochodzenia, zdobywca i badacz Czukotki (ur. ?)
• 1795 – Honoriusz III , książę Monako (ur. 1720 )
• 1858 – Benedykta Cambiagio Frassinello, błogosławiona , włoska zakonnica, urszulanka (ur. 1791 )
• 1898 – Klemens Junosza , polski pisarz, felietonista (ur. 1849 )
• 1910 – Nadar , francuski rysownik, fotograf, dziennikarz, karykaturzysta, pasjonat baloniarstwa (ur. 1820 )
• 1931 – Zygmunt Puławski , polski pilot, konstruktor lotniczy (ur. 1901 )
• 1936 – Aleksandr Głazunow , rosyjski kompozytor i pedagog (ur. 1865 )
• 1939 – Adolf Martens , polski budowniczy (ur. 1875 )
• 1953 – Franciszek Bujak , polski historyk, minister (ur. 1875 )
• 1957 – Charles Kay Ogden , brytyjski pisarz, lingwista (ur. 1889 )
• 1958 – Jan Rabanowski , polski elektryk, polityk, członek PKWN , minister komunikacji (ur. 1907 )
• 1973 – Antoni Szałowski, polski kompozytor (ur. 1907 )
• 1974 – Michał Zygmunt Tyszkiewicz , polski ziemianin, dyplomata, autor tekstów piosenek (ur. 1903 )
• 1980 – Walenty Badylak , polski żołnierz AK oraz Kedywu , dokonał samospalenia w proteście za przemilczanie zbrodni katyńskiej (ur. 1904 )
• 1985 – Stefan Matuszewski , polski polityk, b. minister (ur. 1905 )
• 1985 – Michael Redgrave , brytyjski aktor (ur. 1908 )
• 1985 – Stanisław Rembek , polski pisarz (ur. 1901 )
• 1990 – Lew Jaszyn , rosyjski piłkarz (ur. 1929 )
• 1996 – Tadeusz Maklakiewicz, polski kompozytor, pedagog, działacz muzyczny, prawnik (ur. 1922 )
• 2001 – Anna Micińska , polska historyk literatury, krytyk literacki, eseistka i edytor (ur. 1939 )
• 2004 – Johnny Bristol , amerykański wokalista i producent muzyki soul (ur. 1939 )
• 2004 – Matthew Gribble , amerykański pływak (ur. 1963 )
• 2004 – Ludmila Tcherina , francuska tancerka i aktorka (ur. 1924 )
• 2005 – Mirosław Skurzewski , polski dziennikarz sportowy (ur. 1934 )
• 2006 – Margaret Ewing , szkocka działaczka polityczna (ur. 1945 )
• 2006 – Ireneusz Strzałkowski, polski fizyk (ur. 1939 )
• 2008 – Paweł Dziekanowski , polski siatkarz (ur. 1985 )
• 2008 – Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz , polski senator VII kadencji (ur. 1963 )
• 2008 – Michał Pajor , polski siatkarz (ur. 1987 )
• 2009 – Walt Poddubny , kanadyjski hokeista, trener (ur. 1960 )
• 2009 – Józef Przybyła , polski skoczek narciarski, olimpijczyk (ur. 1945 )
• 2010 – Henryk Giedroyc , polski działacz emigracyjny (ur. 1922 )
• 2010 – Andrzej Kozera , polski dziennikarz telewizyjny (ur. 1937 )

Przypisy