12 marca jest 71. (w latach przestępnych 72.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 294 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Alojzy , Bernard , Blizbor , Grzegorz , Innocenty , Józefina , Justyna , Maksymilian , Piotr i Teofan
• daw. szkolne święto Gregorianki
• Świat – Światowy dzień przeciwko cenzurze internetu
• Burundi – Święto Pracy
• Gabon – Dzień Odnowienia
• Liberia – Dzień Odznaczeń
• Mauritius – Święto Niepodległości
• Polska – Święto 10 Warszawskiego Pułku Samochodowego ( 10 Pułk Samochodowy )
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą^[1][2],:
  • św. Grzegorz Wielki ( papież , wspomnienie obowiązkowe 3 września )
  • św. Innocenty I ( papież )
  • św. Justyna Bezzoli
  • Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie – rocznica konsekracji Katedry Polowej WP
  • św. Teofan Wyznawca

Wydarzenia w Polsce

• 1223 – poświęcono kościół Świętej Trójcy w Krakowie .
• 1600 – król Zygmunt III Waza ogłosił przyłączenie Estonii do Rzeczypospolitej.
• 1679 – król Jan III Sobieski nadał Tatarom wsie Kruszyniany , Nietupa , Łużany i część Poniatowicz .
• 1794 – rozpoczęła się insurekcja kościuszkowska .
• 1817 – utworzono Korpus Górniczy .
• 1818 – papież Pius VII wydał bullę o utworzeniu archidiecezji warszawskiej .
• 1863 – powstanie styczniowe : powstał Rząd Narodowy Cywilny .
• 1912 – w Warszawie odbył się zjazd Towarzystwa Kultury Polskiej.
• 1920 – Rusińska Ludowa Republika Łemków została zlikwidowana przez wojsko polskie.
• 1937 :
  • Jakow Zak z ZSRR został zwycięzcą III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina .
  • minister spraw wojskowych wydał rozkaz o utworzeniu oddziałów Obrony Narodowej .
• 1943 – oddział partyzancki "Jędrusie" i miejscowa placówka AK rozbiły więzienie w Opatowie , uwalniając około 80 więźniów.
• 1944 – 365 Polaków zostało zamordowanych w Palikrowach przez oddział SS .
• 1945 – wyzwolenie spod okupacji niemieckiej Redy i Wejherowa .
• 1965 – premiera filmu Życie raz jeszcze .
• 1999 – wejście Polski do NATO .
• 2000 – III zjazd gnieźnieński .
• 2004 :
  • V zjazd gnieźnieński .
  • została uchwalona ustawa o pomocy społecznej .
• 2008 – Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach uruchomił pierwszy w kraju program świadomej donacji zwłok .
• 2010 – VIII zjazd gnieźnieński .

Wydarzenia na świecie

Szuanie w Wandei na obrazie z XIX w.

•   538 – Ostrogoci pod wodzą Witigesa odstąpili od oblężenia Rzymu .
• 1088 – Urban II został papieżem.
• 1144 – Lucjusz II został papieżem.
• 1365 – został założony Uniwersytet Wiedeński .
• 1470 – Wojna Dwóch Róż : zwycięstwo Yorków w bitwie pod Losecote Field.
• 1622 – zostali kanonizowani Ignacy Loyola , Franciszek Ksawery , Teresa z Ávili , Izydor Oracz i Filip Neri .
• 1674 – wojska moskiewskie rozbiły Kozaków w bitwie pod Lisianką .
• 1689 – rozpoczęła się wojna irlandzka .
• 1793 – w Wandei rozpoczęło się powstanie szuanów .
• 1821 – Karol Feliks został królem Sardynii .
• 1832 – odbyła się premiera baletu Sylfida – pierwszego baletu romantycznego.
• 1879 – zwycięstwo Zulusów nad wojskami brytyjskimi w bitwie pod Intombe .
• 1884 – mahdyści rozpoczęli oblężenie Chartumu .
• 1899 – Finlandia : na zamarzniętą powierzchnię Morza Bałtyckiego spadł meteoryt kamienny Bjurböle .
• 1906 – Ferdinand Sarrien został premierem Francji .
• 1913 – została założona Canberra .
• 1917 – w Rosji obalano carat. Rozpoczęła działalność Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich .
• 1922 – została utworzona Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka .
• 1928 – ponad 600 osób zginęło wskutek runięcia zapory św. Franciszka pod Los Angeles .
• 1930 :
  • niemiecki parlament przyjął plan spłaty reparacji wojennych, tzw. plan Younga .
  • rozpoczął się zorganizowany przez Mahatmę Gandhiego tzw. marsz solny .
• 1934 – w Estonii Konstantin Päts dokonał zamachu stanu.
• 1938 – wojska niemieckie wkroczyły do Austrii ( Anschluss Austrii ).
• 1940 – w Moskwie podpisano traktat pokojowy, kończący wojnę zimową pomiędzy ZSRR a Finlandią .
• 1947 – ogłoszono doktrynę Trumana .
• 1965 – została wystrzelona radziecka sonda księżycowa Kosmos 60 .
• 1967 – Suharto został prezydentem Indonezji .
• 1968 – Mauritius uzyskał niepodległość.
• 1993 – ponad 250 osób zginęło w zamachach bombowych w Bombaju .
• 1996 – Bill Clinton podpisał tzw. ustawę Helmsa-Burtona zaostrzającą sankcje gospodarcze wobec objętej amerykańskim embargiem Kuby .
• 1999 – NATO poszerzyło się o Węgry , Czechy i Polskę .
• 2000 – papież Jan Paweł II w czasie mszy w bazylice watykańskiej poprosił o wybaczenie win kościoła katolickiego wobec wyznawców innych religii.
• 2008 – ksiądz Michał Heller został laureatem Nagrody Templetona .
• 2009 – 17 osób zginęło, a jedna została ranna w katastrofie śmigłowca transportowego Sikorsky S-92 na Nowej Fundlandii .

Urodzili się

• 1476 – Anna Jagiellonka , królewna polska, księżniczka litewska, księżna pomorska (zm. 1503 )
• 1479 – Julian II Medyceusz , władca Florencji (zm. 1516 )
• 1711 – Michał Antoni Sapieha , wojewoda podlaski (zm. 1760 )
• 1728 – Anton Rafael Mengs , niemiecki malarz, teoretyk sztuki (zm. 1779 )
• 1795 – William Lyon Mackenzie , kanadyjski polityk (zm. 1861 )
• 1815 – Louis Jules Trochu , francuski polityk, prezydent Francji (zm. 1896 )
• 1821 – John Abbott , kanadyjski polityk, premier Kanady (zm. 1893 )
• 1824 – Gustav Robert Kirchhoff , niemiecki fizyk (zm. 1887 )
• 1831 – Józef Gerard , błogosławiony, misjonarz Lesotho, (zm. 1914 )
• 1832 – Charles Friedel , francuski chemik, mineralog (zm. 1899 )
• 1863 – Gabriele d'Annunzio , włoski pisarz (zm. 1938 )
• 1875 – Malcolm Chace , amerykański tenisista (zm. 1955 )
• 1877 – Wilhelm Frick , niemiecki polityk, działacz nazistowski , minister spraw wewnętrznych III Rzeszy , protektor Czech i Moraw (zm. 1946 )
• 1878 – Gemma Galgani , święta , włoska mistyczka, stygmatyczka (zm. 1903 )
• 1879 – Alfred Abel, niemiecki aktor, reżyser filmowy (zm. 1937 )
• 1881 – Kemal Atatürk , turecki polityk, premier i prezydent Turcji (zm. 1938 )
• 1886 – Vittorio Pozzo , włoski trener piłkarski (zm. 1968 )
• 1889 – Wacław Niżyński , rosyjski tancerz, choreograf pochodzenia polskiego (zm. 1950 )
• 1890 :
  • (lub 12 maja ) Michał Grażyński , polski polityk, działacz społeczny, wojewoda śląski (zm. 1965 )
  • Idris I , król Libii (zm. 1983 )
• 1902 – Józef Iwanicki , polski duchowny katolicki , profesor filozofii i logiki, rektor KUL i ATK (zm. 1995 )
• 1910 :
  • Masayoshi Ōhira , japoński polityk, premier Japonii (zm. 1980 )
  • Zygmunt Szendzielarz , polski dowódca wojskowy, dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK (zm. 1951 )
• 1913 – Siergiej Michałkow , rosyjski poeta (zm. 2009 )
• 1915 – Alberto Burri , włoski malarz, rzeźbiarz (zm. 1995 )
• 1920 :
  • Longin Cegielski , polski polityk, wicepremier (zm. 1987 )
  • Françoise d'Eaubonne , francuska pisarka (zm. 2005 )
  • Janina Garścia , polska kompozytorka (zm. 2004 )
• 1921 – Gianni Agnelli , włoski prawnik, przedsiębiorca (zm. 2003 )
• 1922 :
  • Jack Kerouac , amerykański pisarz (zm. 1969 )
  • Zbigniew Józef Kraszewski , polski duchowny katolicki, biskup warszawsko-praski (zm. 2004 )
• 1923 :
  • Hjalmar Andersen , norweski panczenista
  • Marian Kostrzewski , polski działacz społeczny i kulturalny, podporucznik AK , fotograf (zm. 2001 )
  • Walter Schirra , amerykański astronauta (zm. 2007 )
  • Władysław Sheybal , polski aktor (zm. 1992 )
• 1925 :
  • Louison Bobet , francuski kolarz (zm. 1983 )
  • Leo Esaki , japoński fizyk, laureat Nagrody Nobla
  • Harry Harrison , amerykański pisarz
• 1927 :
  • Raúl Alfonsín , argentyński polityk, prezydent Argentyny (zm. 2009 )
  • Sudharmono , indonezyjski polityk (zm. 2006 )
• 1928 – Edward Albee , amerykański dramaturg
• 1930 – Ryszard Badowski , polski dziennikarz, pisarz, reporter, publicysta, podróżnik
• 1931 :
  • Halina Jabłonowska , polska aktorka
  • Józef Tischner , polski duchowny katolicki, filozof (zm. 2000 )
• 1934 :
  • Henryk Bista , polski aktor (zm. 1997 )
  • Jacek Korcelli, polski operator filmowy
  • Richard Pratt , australijski biznesmen, polskiego pochodzenia (zm. 2009 )
• 1935 :
  • John Doherty , angielski piłkarz (zm. 2007 )
  • Władysław Gwiazda , polski polityk, wicepremier (zm. 1998 )
• 1936 – Michał Heller , polski duchowny katolicki, filozof, teolog, fizyk, kosmolog, laureat Nagrody Templetona
• 1939 – Jacek Bednarski , polski szachista (zm. 2008 )
• 1940 :
  • Grigorij Gorin, rosyjski dramatopisarz (zm. 2000 )
  • Al Jarreau , amerykański wokalista jazzowy
• 1942 – Henri Cuq , francuski polityk (zm. 2010 )
• 1946 – Liza Minnelli , amerykańska aktorka
• 1947 – Józef Rusiecki , polski pedagog (zm. 2000 )
• 1948 – Sandra Brown, amerykańska pisarka
• 1949 – Rob Cohen , amerykański reżyser filmowy
• 1950 – Javier Clemente , hiszpański trener piłkarski
• 1953 :
  • Carl Hiaasen , amerykański dziennikarz, pisarz
  • Ron Jeremy , amerykański aktor, producent fimów pornograficznych
• 1954 – Elżbieta Kozłowska-Świątkowska , polska poetka
• 1955 – Janina Ochojska , polska działaczka humanitarna
• 1956 :
  • Stanisław Bobak , polski skoczek narciarski
  • Katarzyna Boruń-Jagodzińska , polska poetka, publicystka, tłumaczka
  • Steve Harris , brytyjski basista zespołu Iron Maiden
• 1960 – Javier Velásquez , peruwiański polityk , premier Peru
• 1963 :
  • Piotr Majchrzak , najmłodsza ofiara stanu wojennego w PRL (zm. 1982 )
  • Kazik Staszewski , polski wokalista zespołu Kult
  • Patricia Robertson , amerykańska astronautka (zm. 2001 )
• 1964 – Jan Holender , polski chodziarz (zm. 2008 )
• 1965 – Jacek Regulski , polski gitarzysta zespołu Kat (zm. 1999 )
• 1967 – Piotr Wawrzyńczak , polski aktor (zm. 2001 )
• 1968 – Aaron Eckhart , amerykański aktor
• 1970 – Roy Sætre Khantatat, norweski wokalista
• 1974 – Walid Badir , izraelski piłkarz
• 1976 – María Adánez, hiszpańska aktorka
• 1978 :
  • Claudio Sanchez, amerykański muzyk zespołu Coheed and Cambria
  • Marta Wiśniewska , polska piosenkarka, tancerka, aktorka
• 1981 :
  • Katarina Srebotnik , słoweńska tenisistka
  • Michał Stasiak , polski piłkarz
• 1984 – Radek Miszczak , polski dziennikarz muzyczny
• 1986 – Danny Jones , gitarzysta i wokalista brytyjskiego zespołu McFly
• 1987 :
  • Jessica Hardy , amerykańska pływaczka
  • Tejmur Radżabow , azerski szachista
• 1990 – Dawid Kubacki , polski skoczek narciarski

Zmarli

•   417 – Innocenty I , święty , papież (ur. ?)
•   604 – Grzegorz I Wielki , święty , doktor Kościoła , papież (ur. ok. 540 )
• 1319 – Justyna Francucci Bezzoli , święta , włoska benedyktynka (ur. ?)
• 1374 – Go-Kōgon , cesarz Japonii (ur. 1336 )
• 1507 – Cezar Borgia , włoski polityk, syn papieża Aleksandra VI , kardynał (bez święceń) (ur. 1475 lub 1476 )
• 1572 – Stanisław Górski , polski duchowny katolicki, kanonik płocki i krakowski, historyk (ur. 1497 )
• 1648 – Tirso de Molina , hiszpański pisarz (ur. ok. 1579 )
• 1737 – Karol Aleksander , książę Wirtembergii (ur. 1684 )
• 1749 – Alessandro Magnasco , włoski malarz (ur. 1667 )
• 1815 – Józef Zhang Dapeng , chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1754 )
• 1834 – Karl Wilhelm Feuerbach , niemiecki matematyk (ur. 1800 )
• 1839 – Fryderyk VI , król Danii i Norwegii (ur. 1768 )
• 1846 – Ignacy Szydłowski, polski poeta (ur. 1793 )
• 1865 – Leon Przyłuski , polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński , prymas Polski (ur. 1789 )
• 1871 – Leonard Chodźko , polski historyk, geograf, kartograf, archiwista, wydawca i działacz emigracyjny (ur. 1800 )
• 1894 – August Cieszkowski , polski filozof, działacz polityczny (ur. 1814 )
• 1908 – Jan Ludwik Popławski , polski polityk, publicysta, jeden z głównych twórców ideologii narodowo-demokratycznej (ur. 1854 )
• 1922 – Aniela Salawa , błogosławiona , polska mistyczka (ur. 1881 )
• 1925 – Sun Jat-sen , chiński polityk, prezydent Chin (ur. 1866 )
• 1929 – Maurice Hauriou, francuski prawnik (ur. 1856 )
• 1930 – Alois Jirásek , czeski pisarz (ur. 1851 )
• 1937 – Jenö Hubay, węgierski skrzypek, kompozytor (ur. 1858 )
• 1939 – Ignacy Weinfeld , polski naukowiec, kierownik resortu skarbu w listopadzie 1920, adwokat (ur. 1877 )
• 1940 – Luigi Orione , święty , włoski duchowny katolicki, założyciel zgromadzenia Orionistów , działacz społeczny (ur. 1872 )
• 1942 – Robert Bosch , niemiecki wynalazca, przedsiębiorca (ur. 1861 )
• 1943 :
  • Teodor Duracz , polski prawnik, działacz komunistyczny (ur. 1883 )
  • Gustav Vigeland , norweski rzeźbiarz (ur. 1869 )
• 1946 – Ferenc Szálasi , węgierski polityk, pronazistowski przywódca Węgier (ur. 1897 )
• 1948 :
  • Alfred Lacroix, francuski mineralog (ur. 1863 )
  • Józef Świeżyński , polski polityk, premier Rady Regencyjnej (ur. 1868 )
• 1950 – Heinrich Mann , niemiecki pisarz (ur. 1871 )
• 1954 – Chester Franklin, amerykański reżyser filmowy (ur. 1890 )
• 1955 – Charlie Parker , amerykański saksofonista jazzowy (ur. 1920 )
• 1956 – Bolesław Bierut , polski polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR i KC PZPR , prezydent i premier Polski (ur. 1892 )
• 1957 – Josephine Hull , amerykańska aktorka (ur. 1886 )
• 1961 – Belinda Lee , angielska aktorka (ur. 1935 )
• 1978 – John Cazale , amerykański aktor (ur. 1935 )
• 1980 – Ernő Gerő , węgierski polityk, działacz komunistyczny (ur. 1898 )
• 1985 – Bronisław Zieliński , polski tłumacz (ur. 1914 )
• 1987 – Antoni Szuniewicz , polski organista, kompozytor, dyrygent, pedagog (ur. 1911 )
• 1991 – William Heinesen , farerski pisarz, kompozytor, malarz (ur. 1900 )
• 1992 – Zbigniew Brzozowski , polski pisarz (ur. 1936 )
• 1995 – Kazimierz Czyż, polski krytyk muzyczny, muzyk jazzowy (ur. ?)
• 1998 – Jozef Króner, słowacki aktor (ur. 1924 )
• 1999 – Yehudi Menuhin , amerykański skrzypek, dyrygent (ur. 1916 )
• 2001 – Robert Ludlum , amerykański pisarz (ur. 1927 )
• 2002 :
  • Louis-Marie Billé , francuski duchowny katolicki, kardynał (ur. 1938 )
  • Jean-Paul Riopelle , kanadyjski malarz (ur. 1923 )
  • Eugeniusz Zadrzyński , polski polityk, minister energetyki (ur. 1915 )
• 2003 :
  • Zoran Đinđić , serbski polityk, premier Serbii (ur. 1952 )
  • Howard Fast, amerykański pisarz (ur. 1914 )
• 2004 :
  • Yvonne Cernota , niemiecka bobsleistka (ur. 1979 )
  • Karel Kachyňa , czeski reżyser filmowy (ur. 1924 )
• 2005 – Zbigniew Kuźmiński , polski reżyser filmowy (ur. 1921 )
• 2006 :
  • Jurij Brězan , serbołużycki pisarz (ur. 1916 )
  • Zdzisław Bubnicki , polski specjalista automatyki i robotyki (ur. 1938 )
  • Wiktor Sokołow, rosyjski duchowny prawosławny, dziennikarz (ur. 1947 )
• 2007 – Maria Zenowicz-Brandys , polska tłumaczka, żona Kazimierza Brandysa (ur. 1916 )
• 2008 .
  • Erwin Geschonneck , niemiecki aktor (ur. 1906 )
  • Károly Németh , węgierski polityk, przewodniczący Rady Prezydialnej WRL (ur. 1922 )
  • Antoni Pospieszalski , polski filozof i dziennikarz (ur. 1912 )

Przypisy