14 marca jest 73. (w latach przestępnych 74.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 292 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Afrodyzja , Afrodyzjusz , Afrodyzy , Bożeciecha , Eutychiusz , Ewa , Fawila , Jakub , Jarmiła , Leon , Leona , Łazarz , Matylda , Piotr i Pamela .
• Andora – Święto Konstytucji
• Estonia – Dzień Języka Estońskiego
• Korea Południowa , Japonia – Biały Dzień
• Tajlandia – Święto Słoni
• międzynarodowe
  • Międzynarodowy Dzień Sprzeciwu Wobec Tam ang.International Anti-Dam Day (koordynowany przez International Rivers Network z USA, w Polsce przez Klub Gaja )
  • Dzień Liczby Pi (π)
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą^[1][2],:
  • św. Lubin, Leobin^[3] (+ 14 marca ok. 557; biskup Chartres )
  • św. Matylda ( królowa Niemiec )

Wydarzenia w Polsce

• 1440 – w Kwidzynie zawiązano Związek Pruski .
• 1570 – opracowano konstytucje ( statuty Karnkowskiego ) regulujące sprawy władztwa Polski nad Bałtykiem . Akcentowały one zwierzchnie prawa nad Gdańskiem króla Polski i Korony, a dopiero na dalszym miejscu wymieniały uprawnienia władz gdańskich. Władze Gdańska protestowały, gdyż statuty były sprzeczne z przywilejami Gdańska .
• 1633 – król Władysław IV Waza uznał formalnie kościół prawosławny na ziemiach polskich.
• 1745 – w warszawskim kościele Świętego Krzyża odbył się chrzest Kazimierza Pułaskiego .
• 1813 – Wasyl Łanskoj został generał-gubernatorem Księstwa Warszawskiego .
• 1919 – utworzono Instytut Wojskowo-Techniczny .
• 1924 – Rada Ligi Narodów przyznała Polsce teren na półwyspie Westerplatte , u ujścia kanału portowego do morza, naprzeciw przedmieścia Nowy Port .
• 1938 – ustanowiono herb Chorzowa .
• 1943 – zakończyła się likwidacja krakowskiego getta .
• 1946 – 5 górników zginęło w pożarze w KWK Jan Kanty w Jaworznie .
• 1948 – w swoim debiucie w pierwszej lidze Widzew Łódź pokonał Lecha Poznań 4:3.
• 1948 – założono Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży .
• 1952 – premiera filmu Młodość Chopina .
• 1964 – Antoni Słonimski złożył w kancelarii premiera List 34 w sprawie ograniczenia cenzury .
• 1970 – Piotr Olszowy , domniemany "wampir z Zagłębia" , zamordował żonę, dzieci po czym podpalił siebie i dom.
• 1980 – w pobliżu warszawskiego lotniska Okęcie doszło do katastrofy lecącego z Nowego Jorku samolotu PLL LOT Ił-62 "Mikołaj Kopernik". Zginęło 87 osób.
• 1983 – premiera filmu Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny .
• 1985 – ustanowiono odznaczenie państwowe Krzyż Oświęcimski .
• 1990 – Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że inflacja w ciągu dwunastu miesięcy wyniosła 1360 procent (najwyższa wartość wskaźnika w historii Polski ).
• 1997 – w Krakowie śmiertelnie pobito studenta Uniwerstetu Jagiellońskiego Michała Łyska ; zmarł dwa dni później.
• 2003 – uchwalono ustawę o stopniach i tytułach naukowych .
• 2007 – został zlikwidowany urząd Rzecznika Interesu Publicznego .
• 2010 – koncert Tokio Hotel w Łodzi.

Wydarzenia na świecie

Papież Pius VII na portrecie Jacques-Louis Davida

•   190 p.n.e. – zaćmienie Słońca obserwowane w Rzymie .
• 1489 – królowa Cypru Katarzyna Cornaro sprzedała wyspę Republice Weneckiej .
• 1590 – wojny religijne we Francji : hugenoci pokonali w bitwie pod Ivry wojska Ligi Katolickiej .
• 1653 – I wojna angielsko-holenderska : zwycięstwo floty holenderskiej w bitwie pod Livorno .
• 1741 – otwarto wiedeński Burgtheater .
• 1794 – Eli Whitney opatentował odziarniarkę .
• 1800 – Pius VII został wybrany 251. papieżem .
• 1844 – Carlos Antonio López został zaprzysiężony na pierwszego prezydenta Paragwaju .
• 1871 – w Fomenie (Ghana) podpisano traktat pokojowy po zakończeniu II wojny Brytyjczyków z Aszanti .
• 1897 – odbyło się pierwsze wykonanie hymnu Gwatemali .
• 1905 – powstał klub piłkarski Chelsea Football Club .
• 1917 – pierwsza wojna światowa : Chiny zerwały stosunki dyplomatyczne z Niemcami .
• 1927 – założono linie lotnicze Pan Am .
• 1939 – Słowacja proklamowała niepodległość i odłączyła się od Czech (rozpad Czechosłowacji ).
• 1946 – została uchwalona konstytucja Albanii .
• 1947 – podpisano Unię Celną Beneluksu .
• 1951 – wojna koreańska : wojska ONZ ponownie zajęły Seul .
• 1954 – Nikita Chruszczow został I sekretarzem KPZR .
• 1954 – polskie partie polityczne w Wielkiej Brytanii podpisały Akt zjednoczenia narodowego .
• 1964 – Jack Ruby został skazany na dożywocie za zabójstwo domniemanego zabójcy Johna Fitzgeralda Kennedy'ego .
• 1970 – w Osace otwarto wystawę światową Expo'70 .
• 1973 – Liam Cosgrave został premierem Irlandii .
• 1978 – izraelska armia zajęła południowy Liban ( operacja "Litani") .
• 1984 – w Belfaście przewodniczący Sinn Féin Gerry Adams został poważnie postrzelony podczas próby zamachu na jego życie.
• 1986 – europejska sonda kosmiczna Giotto zbliżyła się do komety Halleya na odległość 596 km.
• 1987 – Planica : Piotr Fijas ustanowił niepobity przez 7 lat rekord świata w długości skoku narciarskiego (194 m).
• 1993 – w referendum ogólnokrajowym została przyjęta konstytucja Andory .
• 1995 – leżące w północnej Afryce hiszpańskie miasta Ceuta i Melilla uzyskały autonomię.
• 1998 – w Iranie miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 6,9 w skali Richtera .
• 2002 – podpisano porozumienie o utworzeniu federacji Serbii i Czarnogóry .
• 2004 – odbyły się wybory parlamentarne w Hiszpanii .
• 2004 – Władimir Putin został ponownie wybrany prezydentem Federacji Rosyjskiej .
• 2006 – w Czadzie grupa wojskowych rebeliantów usiłowała dokonać zamachu stanu .

Urodzili się

• 1681 – Georg Philipp Telemann , niemiecki kompozytor (zm. 1767 )
• 1771 – Józef Chłopicki , polski generał (zm. 1854 )
• 1794 – Józef Bem , polski generał, uczestnik powstania listopadowego i Wiosny Ludów (zm. 1850 )
• 1801 – Franciszek Salezy Dmochowski , polski pisarz, satyryk, dziennikarz, tłumacz (zm. 1871 )
• 1801 – Kristjan Jaak Peterson , estoński poeta, twórca estońskiej literatury narodowej i nowoczesnej estońskiej poezji
• 1804 – Johann Strauss , austriacki kompozytor (zm. 1849 )
• 1824 – John Robson , kanadyjski dziennikarz, polityk (zm. 1892 )
• 1834 – Theodor Sixt , niemiecki przedsiębiorca, działacz społeczny i filantrop (zm. 1897 )
• 1835 – Giovanni Schiaparelli , włoski astronom (zm. 1910 )
• 1844 – Humbert I , król Włoch (zm. 1900 )
• 1847 – Antônio de Castro Alves, brazylijski poeta (zm. 1871 )
• 1854 – Paul Ehrlich , niemiecki chemik, bakteriolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1915 )
• 1859 – Adolf Bertram , niemiecki duchowny katolicki, biskup wrocławski , (zm. 1945 )
• 1862 – Vilhelm Bjerknes , norweski fizyk, geofizyk (zm. 1951 )
• 1876 – Lew Berg , rosyjski biolog, geograf (zm. 1950 )
• 1879 – Albert Einstein , niemiecki fizyk pochodzenia żydowskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 1955 )
• 1881 – Wacław Paszkowski , polski technolog, polityk, minister komunikacji (zm. 1950 )
• 1882 – Wacław Sierpiński , polski matematyk (zm. 1969 )
• 1887 – Leon Schiller , polski reżyser, krytyk i teoretyk teatralny (zm. 1954 )
• 1889 – Firmin Lambot , belgijski kolarz, zwycięzca Tour de France (zm. 1964 )
• 1891 – Józef Zając , polski generał (zm. 1963 )
• 1892 – Mátyás Rákosi , węgierski działacz komunistyczny (zm. 1971 )
• 1893 – Jerzy Rudlicki , amerykański konstruktor lotniczy pochodzenia polskiego (zm. 1977 )
• 1903 – Adolph Gottlieb , amerykański malarz (zm. 1974 )
• 1905 – Raymond Aron , francuski filozof, socjolog (zm. 1983 )
• 1907 – Stanisław Ryszard Dobrowolski , polski pisarz, tłumacz (zm. 1985 )
• 1908 – Maurice Merleau-Ponty , francuski filozof (zm. 1961 )
• 1913 – Witold Rudziński , polski kompozytor, teoretyk i historyk muzyki (zm. 2004 )
• 1913 – Dominik Tatarka , słowacki pisarz (zm. 1989 )
• 1916 – Horton Foote, amerykański pisarz
• 1917 – Józef Hordyński , polski skoczek narciarski, założyciel i prezes Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich (zm. 2009 )
• 1920 – Stefan Mirowski , polski harcmistrz, żołnierz AK (zm. 1996 )
• 1924 – Jerzy Lewczyński , polski fotograf
• 1928 – Frank Borman , amerykański astronauta
• 1929 – Tadeusz Grabski , polski polityk, wicepremier (zm. 1998 )
• 1931 – Dionizy Maliszewski , polski poeta (zm. 1988 )
• 1931 – Anna Strońska , polska pisarka (zm. 2007 )
• 1932 – Jerzy Szczygieł , polski pisarz (zm. 1983 )
• 1933 – Michael Caine , brytyjski aktor
• 1933 – René Felber , szwajcarski polityk, prezydent Szwajcarii
• 1933 – Quincy Jones , amerykański kompozytor, producent muzyczny
• 1933 – Krystyna Szostek-Radkowa, polska śpiewaczka operowa (mezzosopran)
• 1934 – Eugene Cernan , amerykański astronauta
• 1934 – Dionigi Tettamanzi , włoski duchowny katolicki, arcybiskup Genui i Mediolanu , kardynał
• 1937 – Jerzy Adamski , bokser polski, medalista olimpijski, mistrz Europy (zm. 2002 )
• 1938 – Glauber Rocha, brazylijski reżyser filmowy (zm. 1981 )
• 1938 – Tadeusz Ross , polski aktor, piosenkarz, satyryk
• 1939 – Jerzy Surdykowski, polski pisarz
• 1940 – Julian Hunte , polityk i dyplomata Saint Lucia
• 1941 – Wolfgang Petersen , niemiecki reżyser filmowy
• 1942 – Jerzy Trela , polski aktor
• 1945 – Pakalitha Mosisili, sotyjski polityk, premier Lesotho
• 1946 – Nina Terentiew , polska dziennikarka telewizyjna
• 1947 – Pam Ayres , angielska poetka
• 1947 – John Byrum, amerykański reżyser filmowy
• 1947 – Janusz Płoński , polski scenarzysta filmowy
• 1947 – Giennadij Troszew , rosyjski generał, Bohater Federacji Rosyjskiej (zm. 2008 )
• 1947 – Józef Zając , polski matematyk, rektor PWSZ w Chełmie
• 1948 – Billy Crystal , amerykański aktor i pisarz
• 1952 – Wojciech Bellon , polski wokalista zespołu Wolna Grupa Bukowina , poeta, kompozytor (zm. 1985 )
• 1954 – Tadeusz Markowski , polski pisarz fantastyki naukowej
• 1955 – Aleksander Andryszak , polski polityk, poseł na Sejm II kadencji (zm. 2009 )
• 1957 – Leon Tarasewicz , polski malarz
• 1958 – Albert II , książę Monako
• 1958 – Rainer Schöpp , niemiecki curler
• 1960 – Lidia Pospieszalska , polska wokalistka jazzowa
• 1960 – Kirby Puckett , amerykański baseballista (zm. 2006 )
• 1965 – Aarmin Khan, indyjski aktor
• 1967 – Edward Fincke , amerykański astronauta
• 1979 – Nicolas Anelka , francuski piłkarz, reprezentant Francji
• 1979 – Janne Ylijärvi , fiński skoczek narciarski
• 1981 – Jan Polák , czeski piłkarz, reprezentant Czech
• 1982 – François Sterchele , belgijski piłkarz, reprezentant Belgii (zm. 2008 )
• 1985 – Eva Angelina , gwiazda porno
• 1987 – Aravane Rezaï , francuska tenisistka
• 1987 – Maria Nowakowska , modelka, Miss Polonia 2009 i Miss Dolnego Śląska 2009
• 1992 – Lukas Müller , austriacki skoczek narciarski

Zmarli

• 1397 – Henryk VIII Wróbel , książę żagańsko-głogowski (ur. 1357 / 1363 )
• 1503 – Fryderyk Jagiellończyk , polski duchowny katolicki, prymas Polski , syn Kazimierza Jagiellończyka (ur. 1468 )
• 1522 – (lub 15 marca ) Anna Radziwiłłówna , księżna mazowiecka (ur. 1476 )
• 1571 – Jan II Zygmunt Zápolya , książę Siedmiogrodu (ur. 1540 )
• 1647 – Fryderyk Henryk Orański , książę Oranii , stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (ur. 1584 )
• 1688 – Antoine Furetière, francuski pisarz (ur. 1619 )
• 1754 – Pierre de La Chaussee , francuski dramatopisarz (ur. 1692 )
• 1765 – Elżbieta Drużbacka , polska poetka (ur. 1698 )
• 1801 – Ignacy Krasicki , polski duchowny katolicki, biskup, pisarz, publicysta (ur. 1735 )
• 1803 – Friedrich Gottlieb Klopstock , niemiecki poeta (ur. 1724 )
• 1845 – Jan Gałeczka , ksiądz społecznik, założyciel pierwszej polskiej drukarni na Górnym Śląsku (ur. 1766 )
• 1877 – Juan Manuel de Rosas , argentyński polityk, generał (ur. 1793 )
• 1883 – Karol Marks , niemiecki filozof polityczny (ur. 1818 )
• 1894 – Jeszi Ymmebiet Ali , matka cesarza Etiopii Haile Selassie I (ur. ok. 1863 )
• 1912 – Piotr Lebiediew, rosyjski fizyk (ur. 1866 )
• 1914 – Jan Rosół , polski polityk , działacz socjalistyczny , członek I Proletariatu (ur. 1844 lub 1845 )
• 1927 – Jānis Čakste , łotewski polityk, prezydent Łotwy (ur. 1859 )
• 1932 – George Eastman , amerykański wynalazca, przedsiębiorca (ur. 1854 )
• 1943 – Pieter Cornelis Boutens, holenderski poeta (ur. 1870 )
• 1946 – Werner von Blomberg , niemiecki feldmarszałek (ur. 1878 )
• 1949 – Nikoła Botew Stanew , bułgarski historyk, działacz kulturalny (ur. 1862 )
• 1953 – Klement Gottwald , czechosłowacki polityk, działacz komunistyczny, prezydent Czechosłowacji (ur. 1896 )
• 1971 – Marian Iwańciów , polski malarz, grafik (ur. 1906 )
• 1976 – Busby Berkeley, amerykański reżyser filmowy (ur. 1895 )
• 1980 – Anna Jantar , polska piosenkarka (ur. 1950 )
• 1984 – Jerzy Kuncewicz , polski prawnik, pisarz (ur. 1893 )
• 1990 – William Raborn Jr. , amerykański prawnik, dyrektor CIA (ur. 1905 )
• 1995 – William Fowler , amerykański astrofizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1911 )
• 1997 – Jurek Becker , niemiecki pisarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1937 )
• 2004 – Jurijs Rubenis , radziecki polityk (ur. 1925 )
• 2006 – Lennart Meri , estoński polityk, dziennikarz, publicysta, prezydent Estonii (ur. 1929 )
• 2007 – Roger Beaufrand , francuski kolarz torowy (ur. 1908 )
• 2007 – Zygmunt Kęstowicz , polski aktor (ur. 1921 )
• 2008 – Chiara Lubich , włoska założycielka Ruchu "Focolari" (ur. 1920 )
• 2009 – Alain Bashung , francuski piosenkarz, autor tekstów piosenek, aktor (ur. 1947 )
• 2010 – Józef Chajn , polski chemik, działacz opozycji demokratycznej (ur. 1941 )

Przypisy