15 marca jest 74. (w latach przestępnych 75.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 291 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Gościmir , Heloiza , Klemens , Krzysztof , Leokrycja , Longin , Longina , Ludwika , Luiza , Matrona , Nikander , Nikandra , Placyd , Probus , Zachariasz i Zachary .
• Białoruś – Święto Konstytucji
• Liberia – Urodziny J. J. Roberta
• międzynarodowe – Światowy Dzień Konsumenta
• Węgry – Rocznica Wiosny Ludów
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą^[1][2],:
  • św. Klemens Maria Hofbauer
  • św. Ludwika de Marillac

Wydarzenia w Polsce

• 1000 – zakończył się zjazd gnieźnieński , spotkanie cesarza Ottona III z Bolesławem Chrobrym .
• 1412 – w Lubowli podpisano traktat przymierza polsko-węgierskiego.
• 1595 – w założonym przez siebie Zamościu kanclerz Jan Zamoyski otworzył akademię zwaną później Akademią Zamojską .
• 1656 – potop szwedzki : dywizja Stefana Czarnieckiego rozgromiła Szwedów w bitwie pod Jarosławiem .
• 1765 – król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską w Warszawie .
• 1776 – ukazała się powieść Ignacego Krasickiego Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki .
• 1919 – w Warszawie podpisany został układ o rozejmie polsko-niemieckim w sprawie Wielkopolski
• 1921 – założono KS Raków Częstochowa (pod nazwą Racovia).
• 1923 – polska granica wschodnia została uznana przez Radę Ambasadorów Ententy.
• 1931 – w wyniku połączenia PSL Piast i PSL "Wyzwolenie" powstało Stronnictwo Ludowe .
• 1944 – Rada Jedności Narodowej opublikowała deklarację programową "O co walczy naród polski".
• 1945 – uroczysta inauguracja roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim .
• 1947 – Brańsk na Podlasiu został opanowany przez partyzantów 6. Brygady Wileńskiej AK .
• 1950 – Polska wystąpiła z Międzynarodowego Funduszu Walutowego .
• 1961 – 12 górników zginęło w wyniku pożaru w KWK Makoszowy w Zabrzu .
• 1968 – marzec 1968 : w Gdańsku miała miejsce manifestacja, w której udział wzięło 20 tys. studentów, robotników i innych mieszkańców miasta.
• 1975 – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych .
• 1987 – weszła do służby korweta ORP Kaszub .
• 1989 – weszło w życie nowe prawo dewizowe , które zalegalizowało prywatny obrót walutami.
• 2000 – weszła do służby podarowana przez rząd amerykański fregata rakietowa ORP Gen. K. Pułaski .
• 2002 – uchwalono ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy .
• 2003 – rozpoczął się IV zjazd gnieźnieński .
• 2007 – na targach biżuterii w Gdańsku skradziono diamenty warte 1,5 mln dolarów.

Wydarzenia na świecie

Bitwa pod Guilford Court House – 1781

•    44 p.n.e. – Juliusz Cezar w dniu id marcowych został zamordowany przez senatorów pod przywództwem Marka Brutusa oraz Gajusza Kasjusza .
•    40 p.n.e. – wojna peruzyńska : w zdobytej przez wojska Oktawiana Perugii ponad 300 senatorów i członków możnych rodów skazano na śmierć i złożono w ofierze na ołtarzu Juliusza Cezara.
•   493 – Teodoryk Wielki , król Ostrogotów , zamordował Odoakra i tym samym zakończył podbój Italii .
•   933 – król niemiecki Henryk I Ptasznik pokonał Węgrów w bitwie nad Unstrutą .
• 1493 – Krzysztof Kolumb wpłynął do portu Palos , kończąc pierwszą wyprawę do Nowego Świata .
• 1781 – wojna o niepodległość USA : miała miejsce bitwa pod Guilford Court House .
• 1799 – wyprawa Napoleona do Egiptu : zwycięstwo wojsk francuskich nad Turkami w bitwie pod Nablusem .
• 1820 – Maine jako 23. stan dołączył do Unii .
• 1848 – Wiosna Ludów : na Węgrzech w Peszcie wybuchło powstanie węgierskie .
• 1849 – w Paryżu ukazało się pierwsze wydanie Trybuny Ludów ; dziennika politycznego wydawanego w języku francuskim przez Adama Mickiewicza .
• 1892 – Amerykanin Jesse Reno opatentował schody ruchome .
• 1892 – John Houlding założył klub piłkarski Liverpool F.C.
• 1906 – została założona firma Rolls-Royce .
• 1917 – rewolucja lutowa : w Pskowie abdykował car Mikołaj II i utworzono Rząd Tymczasowy .
• 1933 – w Poczdamie oficjalnie proklamowano III Rzeszę .
• 1935 – służba wojskowa w armii francuskiej została wydłużona do 24 miesięcy.
• 1937 – papież Pius XI ogłosił encyklikę Mit brennender Sorge , dotyczącą sytuacji kościoła w III Rzeszy i potępiającą narodowy socjalizm .
• 1937 – przy Cook County Hospital w Chicago utworzono pierwszy na świecie bank krwi .
• 1939 – Niemcy zajęły Czechy i Morawy .
• 1939 – Węgrzy wkroczyli na Ruś Zakarpacką .
• 1944 – II wojna światowa : rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino .
• 1944 – ustanowiono hymn ZSRR , który zastąpił Międzynarodówkę .
• 1956 – premiera musicalu My Fair Lady na Broadwayu .
• 1961 – Republika Południowej Afryki opuściła Wspólnotę Narodów .
• 1962 – Bell Canada jako pierwsza firma na świecie zaoferowała komercyjne połączenia faksowe .
• 1969 – zakończył się konflikt pomiędzy ZSRR a Chinami nad rzeką Ussuri .
• 1972 – w kinach pojawił się Ojciec chrzestny .
• 1973 – została ustanowiona flaga Arabii Saudyjskiej .
• 1986 – na stację orbitalną Mir przybyła pierwsza załoga.
• 1990 – Fernando Collor de Mello został prezydentem Brazylii .
• 1990 – Michaił Gorbaczow został zaprzysiężony na jedynego prezydenta ZSRR .
• 1990 – ZSRR i Watykan nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• 1991 – USA i Albania nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• 1999 – w wyniku skandalu korupcyjnego Komisja Europejska , której przewodniczył Jacques Santer , podała się do dymisji.
• 2001 – 3 czeczeńscy porywacze po starcie ze Stambułu przejęli kontrolę nad lecącym do Moskwy rosyjskim samolotem linii Vnukowo Airlines ze 162 pasażerami i 12 członkami załogi i skierowali go do Medyny , gdzie następnego dnia został odbity przez saudyjskie siły bezpieczeństwa.
• 2002 – premiera filmu Porozmawiaj z nią .
• 2003 – Hu Jintao został przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej .
• 2008 – Albania : 26 osób zginęło, a 296 zostało rannych w eksplozji składu amunicji w Gërdec .
• 2008 – chińskie siły bezpieczeństwa stłumiły antyrządowe wystąpienia w Tybecie .
• 2009 – w wyborach prezydenckich w Salwadorze zwyciężył Mauricio Funes .

Urodzili się

• 1614 – Franciscus Sylvius , niderlandzki lekarz, anatom (zm. 1672 )
• 1638 – Shunzhi, cesarz Chin (zm. 1661 )
• 1738 – Cesare Beccaria , włoski prawnik, ekonomista (zm. 1794 )
• 1760 – Jan z Triory , włoski franciszkanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1816 )
• 1767 – Andrew Jackson , amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1845 )
• 1777 – Józef Longin Sowiński , polski generał (zm. 1831 )
• 1807 – Józef Kossakowski , polski drukarz (zm. 1857 )
• 1809 – Joseph Jenkins Roberts , liberyjski polityk, prezydent Liberii (zm. 1876 )
• 1830 – Paul Heyse , niemiecki pisarz (zm. 1914 )
• 1851 – Józef Surzyński , polski historyk muzyki, dyrygent, kompozytor ksiądz (zm. 1919 )
• 1854 – Emil Adolf von Behring , niemiecki bakteriolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1917 )
• 1869 – Stanisław Wojciechowski , polski polityk, prezydent Polski (zm. 1953 )
• 1881 – Ferdinand Lammot Belin , ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce (zm. 1961 )
• 1890 – Kazimierz Bagiński , polski działacz ruchu ludowego (zm. 1966 )
• 1892 – Charles Nungesser , francuski lotnik (zm. 1927 )
• 1899 – Stefan Napierski , polski pisarz, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1940 )
• 1903 – Józef Czechowicz , polski poeta (zm. 1939 )
• 1909 – Jonas Žemaitis , litewski dowódca wojskowy , generał (zm. 1954 )
• 1916 – Augustyn Chadam , polski duchowny katolicki, bernardyn (zm. 2007 )
• 1919 – Hasan Eren , turecki językoznawca (zm. 2007 )
• 1925
  • Kazimierz Kowalski , polski paleozoolog, prezes Polskiej Akademii Umiejętności (zm. 2007 )
  • Irena Laskowska , polska aktorka
• 1929
  • Anna Piskorska-Chlebowska , polska chemiczka, podharcmistrzyni, działaczka opozycji demokratycznej w PRL (zm. 1983 )
  • Zbigniew Jaskowski , polski piłkarz, reprezentant Polski (zm. 2006 )
• 1930
  • Jerzy Dobrowolski , polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1987 )
  • Żores Ałfiorow , rosyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla
• 1931 – Ante Popovski , macedoński poeta
• 1932
  • Jerzy Sobociński , polski artysta rzeźbiarz (zm. 2008 )
  • Alan Bean , amerykański astronauta
  • Jerzy Hoffman , polski reżyser filmowy
• 1933 – Philippe de Broca , francuski reżyser filmowy (zm. 2004 )
• 1934 Krikor Azarian , bułgarski aktor, reżyser filmowy
• 1937 – Andrzej Zawiślak , polski polityk, pracownik naukowy
• 1942 – Józef Adaś , polski rolnik, sprawca jednej z najgłośniejszych zbrodni w PRL (zm. 1982 )
• 1943 – David Cronenberg , kanadyjski reżyser filmowy
• 1948
  • Stanisław Prutis , polski prawnik, profesor Uniwersytetu w Białymstoku , wojewoda białostocki
  • Tomek Tryzna , polski reżyser filmowy, pisarz
• 1950 – Romuald Czystaw , polski piosenkarz rockowy, wokalista zespołu Budka Suflera (zm. 2010 )
• 1952 – Andrzej Grabowski , polski aktor
• 1953 Danuta Błażejczyk , polska piosenkarka
• 1954
  • Aleksandra Jakubowska , polska polityk
  • Marek Tercz , polski pieśniarz, bard, poeta, kompozytor
• 1959
  • Ben Okri , nigeryjski pisarz
  • Fabio , włoski model, aktor
• 1960 – Janusz Piechociński , polski polityk
• 1962 – Markus Merk , niemiecki sędzia piłkarski
• 1966
  • Władysław Stasiak , polski polityk, minister spraw wewnętrznych i administracji , szef Kancelarii Prezydenta RP (zm. 2010 )
  • Dorota Chotecka , polska aktorka
• 1967 – Roman Kotliński , polski dziennikarz, redaktor naczelny tygodnika Fakty i Mity
• 1968 – Sabrina , włoska piosenkarka
• 1969 – Timo Kotipelto , fiński wokalista
• 1975
  • William Adams , amerykański muzyk zespołu The Black Eyed Peas
  • Eva Longoria , amerykańska aktorka
  • Jacek Jaguś , polski gitarzysta i wokalista
  • Weselin Topałow , bułgarski szachista
• 1976 – Abhay Deol , indyjski aktor
• 1977
  • Édson , brazylijski piłkarz
  • Joseph Hahn , amerykańskiego muzyk zespołu Linkin Park
• 1980
  • Ewa Bagłaj , polska pisarka
  • Stefán Gíslason , islandzki piłkarz
• 1981 – Jens Salumäe , estoński skoczek narciarski
• 1985 – Kellan Lutz – aktor, model

Zmarli

• 44 p.n.e. – Juliusz Cezar , wódz i polityk rzymski (ur. 102 p.n.e. lub 100 p.n.e. )
• 1242 – Wisław z Kościelca , polski duchowny katolicki, biskup krakowski (ur. ?)
• 1522 – (lub 14 marca ) Anna Radziwiłłówna , księżna mazowiecka (ur. 1476 )
• 1805 – Stanisław Szczęsny Potocki , polski generał, polityk (ur. 1752 )
• 1822 – Fryderyk Albert Lessel , polski architekt (ur. 1767 )
• 1898 – Henry Bessemer , angielski inżynier, wynalazca (ur. 1813 )
• 1900 – Elwin Bruno Christoffel , niemiecki matematyk (ur. 1829 )
• 1921 – Talât Paşa, turecki polityk (ur. 1874 )
• 1933 – Paul Féval (syn), francuski pisarz (ur. 1860 )
• 1937 – Howard Phillips Lovecraft , amerykański pisarz (ur. 1890 )
• 1937 – Scipione Riva-Rocci , włoski pediatra (ur. 1863 )
• 1938 – Nikołaj Bucharin , rosyjski działacz komunistyczny (ur. 1888 )
• 1938 – Aleksiej Rykow , rosyjski działacz komunistyczny (ur. 1881 )
• 1941 – Aleksiej Jawlensky, rosyjski malarz tworzący w Niemczech (ur. 1864 )
• 1943 – Wacław Kloss , nauczyciel, dyrektor łódzkich szkół średnich, krajoznawca, organizator krajoznawstwa łódzkiego, podczas okupacji prowadził tajne nauczanie ,(ur. 1867 ),
• 1943 – Karl Schönherr, austriacki pisarz (ur. 1867 )
• 1947 – Jan Tyranowski , polski mistyk chrześcijański, Sługa Boży , kierownik duchowy Karola Wojtyły (ur. 1901 )
• 1948 – Jan Balicki , beatyfikowany, polski duchowny katolicki, ksiądz (ur. 1869 )
• 1961 – Akiba Rubinstein , polski szachista pochodzenia żydowskiego (ur. 1882 )
• 1962 – Arthur Holly Compton , amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1892 )
• 1970 – Artur Adamow , rosyjski pisarz (ur. 1908 )
• 1970 – Tarjei Vesaas , norweski pisarz (ur. 1897 )
• 1975 – Michał Kaczorowski , polski ekonomista, polityk, minister (ur. 1897 )
• 1975 – T-Bone Walker , amerykański bluesman , prekursor gitary elektrycznej (ur. 1910 )
• 1978 – Jerzy Hryniewski , polski polityk, premier Polski na uchodźstwie (ur. 1895 )
• 1978 – Aleksander Kamiński , polski pedagog, działacz harcerski (ur. 1903 )
• 1981 – René Clair , francuski reżyser filmowy (ur. 1898 )
• 1987 – Bogusław Kogut , polski pisarz (ur. 1925 )
• 1991 – Stanisław Lorentz , polski historyk sztuki, muzeolog (ur. 1899 )
• 1996 – Czesław Domin , polski duchowny katolicki, biskup koszaliński (ur. 1929 )
• 1996 – Wolfgang Koeppen , niemiecki pisarz (ur. 1906 )
• 2003 – Andrzej Szcześniak , polski historyk, pisarz (ur. 1932 )
• 2004 – Václav Kozák , czeski wioślarz, mistrz olimpijski (ur. 1937 )
• 2004 – John A. Pople , brytyjski matematyk (ur. 1925 )
• 2005 – Ewa Skarżanka , polska aktorka (ur. 1944 )
• 2006 – José Gabriel Calderón Contreras , kolumbijski duchowny katolicki, biskup (ur. 1919 )
• 2006 – Zygmunt Duczyński , polski reżyser teatralny (ur. 1954 )
• 2007 – Wojciech Chudy , polski filozof, personalista, etyk, pedagog (ur. 1947 )
• 2007 – Simona Kossak , polska biolog, leśnik, popularyzator nauki (ur. 1943 )
• 2008 – Fabian Kiebicz , polski aktor (ur. 1920 )
• 2009 – Ron Silver , amerykański aktor (ur. 1946 )

Przypisy