Wanad
WanadWanad | | | Wanad |
Wanad | Dane ogólne | Nazwa, symbol,
l.a.
| Wanad, V, 23 | Grupa, okres, blok |
5
, 4,
d
| Właściwości metaliczne |
metal przejściowy
| Właściwości atomowe |
---|
Masa atomowa
| 50,9415
u
|
Promień atomowy
| 135 (obl. 171)
pm
|
Promień walencyjny
| 125 pm |
Promień van der Waalsa
| 72 pm (V2+), 67 pm (V3+), 61 pm (V4+), 40 pm (V5+) |
Konfiguracja elektronowa
| [
Ar
]3d34s2 | Zapełnienie
powłok
| 2, 8, 11, 2 |
Elektroujemność
| 1,63 (
Pauling
) 1,45 (
Allred
) |
Stopień utlenienia
| 5, 3 | Właściwości kwasowe tlenków |
amfoteryczne
|
| | | Najbardziej stabilne izotopy |
---|
izotop
| wyst. |
o.p.r.
|
s.r.
|
e.r.
MeV
|
p.r.
|
---|
48V |
{syn.}
| 15,9735
dnia
|
w.e.
+
β+
| 4,012 | 48
Ti
| 49V |
{syn.}
| 330
dni
|
w.e.
| 0,602 | 49
Ti
| 50V | 0,25% | 1,4×1017
lat
|
w.e.
| 2,208 | 50
Ti
| 50V | 0,25% | 1,4×1017
lat
|
β-
| 1,037 | 50
Ti
| 51V | 99,75% | stabilny izotop z 28
neutronami
|
|
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
|
Wanad (V,
łac.
vanadium) –
pierwiastek chemiczny
z grupy
metali przejściowych
w
układzie okresowym
. Posiada 11
izotopów
z przedziału mas 44–55 oraz izomery jądrowe 50m i 52m. Trwały jest tylko izotop 51. W skorupie ziemskiej jest go 160
ppm
, w formie
minerałów
: patronit i
wanadynit
. Pierwiastek ten został odkryty po raz pierwszy w
1801
r. przez
Andresa Manuela del Rio
i później w
1831
przez
Nilsa Gabriela Sefströma
, który nadał mu obecną nazwę na cześć skandynawskiej bogini Vanadis. Wanad tworzy kilkaset różnych
tlenków
od
stopnia utlenienia
1 do 5 o różnej
strukturze krystalicznej
przy tym samym składzie pierwiastkowym. Pierwiastek ten jest odporny na działanie
wody
,
zasad
, rozcieńczonych roztworów
kwasów azotowego
i
siarkowego
. Roztwarza się w
wodzie królewskiej
,
kwasie fluorowodorowym
i stężonym siarkowym. Wanad wykazuje
nadprzewodnictwo
niskotemperaturowe oraz właściwości
paramagnetyczne
. Pierwiastek ten jest lśniącym, srebrzystym metalem o słabych własnościach mechanicznych. W stanie czystym jest kowalny i ciągliwy. Staje się kruchy w temp. powyżej 300 °C. Jest on dodawany do
stali
jako dodatek poprawiający odporność na ścieranie i pękanie (np. silniki spalinowe, stal narzędziowa). Ze względu na bardzo małe zasoby
rud
tego metalu i jego użyteczność wojskową stanowi on jeden z materiałów strategicznych. Zastosowanie-
katalizatory
(przede wszystkim V2O5 na nośnikach) reakcji utleniania w przemysłowej chemii organicznej, np. utlenianie
etylenu
do
etanolu
, oraz w technologii nieorganicznej, np. utlenianie SO2 do SO3.
- domieszki do stali
- produkcja
cermetali
- materiał konstrukcyjny
reaktorów jądrowych
- znacznik promieniotwórczy – sztuczny izotop 48V otrzymywany w reakcjach 50Cr(d,α)48V i 47Ti(d,n)48V
OtrzymywanieSztabki wanadu o czystości 99,95% przetopione strumieniem elektronów i wytrawione powierzchniowo dla uwidocznienia struktury Metody otrzymywania wanadu metalicznego: - redukcja tlenku V2O5 wapniem
- redukcja chlorku VCl3 magnezem
- redukcja tlenku V2O3 węglem
- cieplna dysocjacja jodku VI3 (najczystszy)
Wanad znajduje się w otoczeniu i pożywieniu człowieka. Przypuszczalnie jest on niezbędnym
mikroelementem
. Ocenia się, że dobowe spożycie wanadu wynosi 10-60 mikrogramów, a zalecane dzienne spożycie 10 mikrogramów. Nie stwierdza się niedoborów wanadu u prawidłowo odżywiających się osób. Zdarzają się przemysłowe i środowiskowe zatrucia wanadem, najważniejszy efekt to uszkodzenie nerek, podrażnienie błon śluzowych układu oddechowego i pokarmowego. Suplementacja stosowana przez kulturystów (do 60 miligramów wanadu) nie ma uzasadnienia i może być szkodliwa. Wanad jest pierwiastkiem znajdującym się w centrach aktywnych
enzymów
przemiany
glukozy
i innych
węglowodanów
.
Inne hasła zawierające informacje o "Wanad":
Kwas siarkowy(VI)
Kwas siarkowy(VI)Ogólne informacjeNomenklatura systematyczna (
IUPAC
):dihydroksydodioksydosiarkaInne nazwykwas siarkowy
witriol
kwas tetraoksosiarkowyWzór sumarycznyH2SO4
SMILES
(O[H])(=O)(=O)O[H]
Masa molowa
98,08
g
/
mol
Wyglądbezbarwna lub lekko żółta, klarowna, gęsta, oleista cieczIdentyfikacja
Numer CAS
7664-93-9
PubChem
1118Właściwości
Gęstość
i ...
Lantan
...
Cez
...
Ruten
...
Technet
...
Niob
...
Cyrkon (pierwiastek)
...
Itr
...
Tytan (pierwiastek)
...
Skand
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Wanad":
202. Historia geologiczna i budowa Polski. Rozmieszczenie zasobów mineralnych (plansza 4)
znajdują się złoża rudy polimetalicznej, które oprócz magnetytu zawierają również tytan i Wanad. Pomimo jej dużej wartości ekonomicznej nie podjęto się na razie eksploatacji ...
Surowce mineralne Polski (plansza 2)
gaz ziemny)
- rudy metali żelaznych - żelazo, mangan, chrom, nikiel, kobalt, wolfram, Wanad, molibden
- rudy metali kolorowych - cynk, cyna, miedź, ołów, arsen, rtęć
- ...
201. Środowisko przyrodnicze Polski (plansza 14)
na dużych głębokościach bardzo bogate złoża rud polimetalicznych (żelaza z domieszką tytanu, Wanadu i kamieni półszlachetnych). Złoża w rejonie Częstochowy, Łęczycy i Skarżyska Kamiennej ...
|